Ægir - 01.04.1987, Blaðsíða 27

4/87
ÆGIR
211
Grímur Þór Valdimarsson:
Nýjungar í
vinnslu sjávarafla
7- lnr>gangur
^argt bendir til þess að fisk-
na°unnn standi á tímamótum
m þessar mundir. Kemur þar
tJ! Urn tvennttiI. ífyrsta lagi hafa
b niframfarir gert það kleift að
fi^ta §æ^i og auka á fjölbreytni
fall a rnarkaðnum. Hlut-
^e§a meira framboð er nú á
bo af'sk, á heimsmarkaði, fram-
stöðugra og fjölbreytnin
eir' en nokkru sinni fyrr. Inn í
an? mVnd kemureinnigörtvax-
u | 1 magn fiskeldisafurða. Vest-
neancfabúar eru að upplifa nýja
rek-S U.menningu sem á rætur að
)atil heilsubylgjunnarsvoköll-
o ?en hún felst í því að borða létta
Vax ° 3 ^æ^u' Þetta hefur átt þátt í
re.anck áhuga á matreiðslu nýrra
tíð 3 ^ 'v/esturlöndum og í seinni
göt Vlr^a,st menn vera að upp-
s Va Þá geysilegu fjölbreytni
Hel Stavarfang býður upp á.
ja st v'r&ist nú leitað í smiðju
þecana.Sem e'8a ser langa hefð í
nýjSU Flestir hafa heyrt um
ar) ,a s)ávarrétti sem njóta sívax-
Oo p vins*lda í Bandaríkjunum
Ver,VróPu- Hér er um að ræða
sernSmi^juframleidda fiskrétti
þýr eru eftirlíkingar af ýmsum
kraht? |.sÍavarafurðum eins og
þe aiuPPum, skelfiski o.fl.
Ban ,r er.far'ð að setja á fót í
^^^lkjrmum matsölustaði
Er'ndi
nefnd
flutt á fundi atvinnumála-
ar Sauðárkróks 21. mars.
sem selja þessa og ýmsa aðra jap-
anska fiskrétti. Straumar af þessu
tagi eru ekki nýir af nálinni, við
þekkjum ítalska pizzu-fyrirbærið
og hamborgarana sem átt hafa
miklum vinsældum aðfagna víða
um heim. Samhliða þessu hefur
orðið aukning á framleiðslu til-
búinna rétta og matsölustaða.
Taliðerað í Bandaríkjunum fjölgi
matsölustöðum nú um 10% áári.
í öðru lagi hafa vísindamenn
keppst við að leggja fram rann-
sóknaniðurstöður sem benda til
sérstakrar hollustu fiskmetis. Auk
þess sem magur fiskur er létt fæða
og auðugur að næringarefnum
inniheldur fiskfita mikið af ómett-
uðum fitusýrum. Tvær þessara
sýrutegunda, svonefndar omega-
3-fitusýrur, hafa verndandi áhrif
gegn hjarta- og æðasjúkdómum.
Þetta hefur m.a. verið tengt þeirri
staðreynd, að þjóðir sem neyta
mikillar fiskfitu, t.d. eskimóar,
hafa lága tíðni hjartasjúkdóma.
Þannig hafa þessir tveir þættir
lagst á eitt með að auka á vin-
sældir fiskmetis. Sem dæmi má
nefna aðfrá 1982 hefurfiskneysla
í Bandaríkjunum aukist um 20%.
Spáð er 10% verðhækkun á fiski
þar í landi á þessu ári. Þaðer nán-
ast sama í hvaða tímarit er litið
sem fjallar um markaðsmál fisk-
aíurða. Þvíerspáðaðeftirspurnin
muni fara vaxandi og að verð
hækki. Þetta hlýtur að vera óska-
staða atvinnugreinar sem býr við
endurnýjanlega auðlind. Hvernig
við færum okkur þessa þróun í
nyt er hins vegar undir okkur
sjálfum komið.
Sagt er að á þeirri öld upplýs-
ingaflæðis sem við nú lifum á sé
aðeins eitt sem við getum tekið
fyrir víst en það er breytilegt
ástand. Við verðum að læra að
fylgjast vandlega með og laga
okkur að breytilegu ástandi. Það
sem var rangt og óraunhæft í gær
getur verið rétt á morgun. Eitt af
því sem hefur stuðlað að þessu er
síbreytileg gengisskráning gjald-
miðla sem hefur gert það að
verkum að erfiðara er að fast-
binda sig ákveðnum markaði.
Verð og eftirspurn ráða ein og sér
ekki ferðinni lengur heldureinnig
hvað fæst fyrir þá mynt sem af-
urðir eru greiddar í. Þetta kostar
að sjálfsögðu aukinn sveigjan-
leika í framleiðslu og markaðs-
færslu.
Ég er þeirra skoðunar að við
munum sjá bilið breikka milli
framleiðslu ódýrra unninna fisk-
rétta og dýrari gæðaafurða. Þegar
ég tala um ódýra fiskrétti þá á ég
við fiskhakk, gervi fiskrétti úr
marningi, surimi, ódýrum fisk-
blokkum o.þ.h. Framleiðsla þess-
ara rétta býður upp á stórtæka
verksmiðjuframleiðslu þar sem
unnt er að koma við mikilli sjálf-
virkni. Tæknin viðaðvinnaódýr-
ar flakablokkir eykst stöðugt
þannig að unnt verður að vinna