Ægir - 01.06.1989, Blaðsíða 21

6/89
ÆGIR
305
°8 sér í |agj vestan hafs, virðist
.eirT|færa staðbundin mengunar-
Vs og eitruð fljót iðnaðarland-
fnna' á úthafið. Þegar fólk er
° rað með þessari nýjustu afurð
10 miðla á þennan hátt þarf
myndunaraflið ekki að taka neitt
afb'St°kk ^ ^ra8a Þa ályktun
Pv' að í hafinu drepist dýr vegna
engunar, þá geti ekki verið mjög
ott fyrir mannfólkið að neyta
e|rrar fæðu sem þaðan er upp-
rtJnnin.
l Th að auka á þennan vanda,
sé a 0rnhverfisvemdarsamtök nýtt
ath ^6SSa atburði til að vekja
I 1 á sér á fremur ósmekk-
v-fan ^átt. í Bandaríkjunum varð
fi ,a sölutregða og verðfall á
a Ur^um í fyrra, í kjölfar þess
au nmhverfisvemdarsamtök birtu
g ýsingar þar sem sýndur var
Se n^.a^ur fiskur á diski, fiskur
af . rePist hafði vegna mengunar
jn nr^angi frá sjúkrahúsi. Auglýs-
f - ,n Var birt eins og margir muná
Au ?^S-ka sjónvarpinu nú í haust.
fisk^ ^S'n®'n var^ Þess valdandi að
fól^r^S^a a storu svæði hrundi og
fékkst ekki til að trúa þvf að
fiskur væri ætur, það þýddi ekkert
að benda á að hann kæmi ekki af
þessu svæði heldur norðan úr
íshafi, þar sem hafið væri laust við
mengun.
I Evrópu virðist fólk almennt
vera upplýstara og gera sér grein
fyrir því að mengun er staðbund-
in, en þegar er farið að gæta veru-
legrar andstöðu við neyslu fiskafurða
einkum og sér í lagi af Norður-
sjávarsvæðinu. Þetta getur fært
okkur viss tækifæri í framtíðinni.
Skammvinn áhrif eru oft mjög
mikil, við munum eftir ormafárinu
í fyrra og fyrrnefnda uppákomu
með sjúkrahúsúrganginn. Annað
dæmi kom upp í Kanada þar sem
um var að ræða heiftarlega matar-
eitrun frá skelfiski, pressan vildi
kenna mengun um, en reyndarvar
þar um slæma meðferð á afurð-
unum að ræða. Almenningur neit-
aði að trúa því og hélt að þetta
væri mengun og fiskneysla hrundi
á all stórum svæðum sem þessi
fjölmiðlun náði til. Áhrifin af
þessu til lengri tíma eru frekar
óviss, það er í fyrsta lagi háð því
hversu mikið verður af svona
stærri uppákomum sem munu
vekja athygli fjölmiðla og það er
einnig háð því hvernig greinarhöf-
undar, einkum þeir sem um
matargerðarlist og næringarefna-
fræði fjalla, haga orðum sínum.
Menn eru ráðalausir gagnvart
þessum áróðri, umfjöllunin er
afskaplega tilfinningabundin,
enda eru tilfinningar miklu betri
söluvara en köld skynsemi. Það
virðist ekki þýða að koma á fram-
færi upplýsingum sem byggja á
staðreyndum, þær ná ekki augum
og eyrum áhorfenda og hlustenda
og er því beinlínis ýtt til hliðar. í
fjölmiðlum er oftast lítill áhugi
fyrir að halda fremur á lofti því er
sannara reynist. Niðurstaðan af
þessu er sú, að um tíma verður á
brattann að sækja og það besta
sem við getum vonað, er að
umfjöllun fjölmiðla gangi ekki út í
miklar öfgar. Hinsvegar virðist
þróunin vera í þá átt, meðal ann-
ars hefur einn helsti greinarhöf-
undur á sviði matargerðar og
næringarfræði í fjölmiðlum vestan
hafs lýst því yfir að hann ætli ekki
framar að neyta sjávarafurða,
vegna þess að þær séu hættulegar.
Ef meira kemur af slíku getum við
verið í miklu andstreymi á næstu
árum. Af þessari þróun höfðu
fundarmenn miklar áhyggjur.
Þrengri rekstrarskilyrði
Þrengri rekstrarskilyrði var
annað atriði sem menn höfðu
verulegar áhyggjur af. Sú verð-
hækkun sem varð á fiskafurðum
fram til ársins 1987, leiddi til auk-
ins framboðs, en þó varð jafnframt
veruleg hækkun verðs á fiskafurð-
um. Fólk í viðskiptalöndum okkar
er viðkvæmara fyrir verðbreyt-
ingum en íslendingar, t.d. sagði
fulltrúi Long John Silver að þeir
hefðu hækkað verð á meðalmáltíð
úr 2 dollurum og 80 sentum í 3
dollara og 20 sent, sem er um
14% hækkun og íslendingum
þykir væntanlega ekki mikið. í