Ægir - 01.01.1990, Blaðsíða 11

1/90
ÆGIR
3
Síberíu úr flugvélum, einkum til
að athuga siglingaleiðir, færar
ísbrjótum. í Eystrasalti fylgjast
Svíar og Finnar með hafísnum, en
bjóðir þessar og einkum hinir
síðarnefndu hafa löngum stundað
vetrarsiglingar af lagni og þekk-
ingu. Finnar eru miklir sérfræð-
ingar í smíði hafísbrjóta og smíða
jafnvel fyrir Rússa.
Landhelgisgæsla íslands hefur
einungis yfir að ráða einni flugvél,
sem unnt er að fljúga langar leiðir
á ísaslóðir. Hún er er stór og
rúmgóð. Ekki er hún búin sér-
stökum tækjum til hafískönnunar,
en vanefni í þeim efnum vinnast
upp með áhuga og vandvirkni
Landhelgismanna, skipherra og
áhafnar. Þeir leggja sig í líma við
að gaumgæfa eins vel og aðstæður
leyfa, hvar hafísjaðar er eða stakir
jakar á siglingaleiðum. Oft er
skyggni slæmt og könnun einungis
möguleg í lágflugi.
Landhelgismenn skrá hjá sér
jafnóðum á fluginu allt markvert
um hafísinn, t.d. þéttleika haf-
issins á tilteknum svæðum,
b-e.a.s. upplýsingar um hve mikið
at hafsvæðinu er þakið ísi. Skip-
herra sem ræður ferðinni verður
að haga seglum eftir vindi, ef svo
mætti segja. Könnunin er þó í
stórum dráttum skipulögð fyrir
t>rottför samkvæmt nýjustu upp-
ýsingum og spám frá Veðurstof-
unni um veður á miðum og
júpum. Er þá ákveðið, hvort fara
eigi í vesturátt fyrst eða beint
norður.
Ælþjóðleg tákn um hafís eru
notuð við teikningu hafískorta.
Þau voru samþykkt eftir margra
ara starf nefndar, sem vann að
samraemingu gildandi tákna í
" a^slöndunum". Táknunum er
Vst í dálitlu hefti, sem atvinnu-
menn við ískönnun þurfa að
kunna.
En hafísinn er vissulega marg-
areytilegur og kannaður misjafn-
ega vel. Það er því ekki þörf á
notkun allra tákna, t.d. við lýsingu
á ysta hafísjaðri í Grænlands-
sundi. Engu að síður þurfa
íslenskir ískönnuðir Landhelgis-
gæslu íslands að kunna ýmislegt
fyrir sér við gerð kortanna. Skip-
herrar og áhafnir öðlast margra ára
reynslu við athugun á hafís og
vinna meira þjóðþrifastarf en
margur hyggur.
Hafískönnun er tíðari, ef ís er
nálægt landi eða á miðum. Alltaf
er þó leitast við að láta ekki langan
tíma líða milli athugana, þótt ísinn
hafi ekki verið til trafala. Það
eykur þekkingu manna á hafísn-
um. Auk formlegrar hafískönn-
unar sem hér hefur verið nefnd til-
kynna Landhelgismenn til Veður-
stofu, ef þeir hafa orðið varir við
hafís á ferðum sínum annarra
erinda.
Hatis. Afsprengi lot'ts og hafs.