Ægir - 01.08.1990, Blaðsíða 28

424
ÆGIR
8/90
OLÍUKOSTNAÐUR
íslenska fiskiskipaflotans
Nokkuð hefur verið fjallað um
aukna olíunotkun íslenska fiski-
skipaflotans á liðnum árum og
dregnar vægast sagt furðulegar
ályktanir af samhengi aukins afla-
verðmætis og aukinnar notkunar
olíu.
Á meðfylgjandi línuriti er lýst
þróun aflaverðmætis og olíukostn-
aðar á tímabilinu 1972-1990.
Línuritið sýnir hækkun aflaverð-
mætis í dollurum, þannig að vísi-
talan 1974 er 100, en hefur hækk-
að í 644 á þessu ári. Þetta þýðir að
6.44 sinnum fleiri dollarar fást
fyrir aflann upp úr sjó á árinu
1990, en fengust 1974. Sömuleiðis
hefur olíukostnaður á sama tíma
aukist 5.18 sinnum í dollurum,
þannig að nú greiðir fiskiskipaflot-
inn rúmlega fimm sinnum fleiri
dollara fyrir það magn af olíu sem
hann notar í dag, en greitt var fyrir
olíuna árið 1974.
Aflamagn í þorskígildum hefur
aukist um 84.5% frá árinu 1974.
Á sama tíma hefur olíunotkun
fiskiskipaflotans aukist um 69.3%.
Olíuverð hefur einnig hækkað
heldur minna en verð á þorskí-
gildiskílói upp úr sjó á þessu tíma-
bili, eða um 205.8% í dollurum.
(Ath.: Hér er miðað við verð á
hráolíu 20.08 1990, 27.5 $/fat).
Þorskkíló upp úr sjó hefur hins
vegar á sama tíma hækkað um
249% í dollurum talið.
Ef farið er aftur til ársins 1972,
þegar olían var seld á lægsta verði
sem þekkst hefur, þá kemur í Ijós
að hækkun olíukostnaðar flotans í
dollurum á tímabilinu 1972-1990
verður 21,9-föld (ef miðað er við að
meðalverð á olíu í ár verði 27.5 $/
fat, en til þess þyrfti olía að marg-
faldast í verði það sem eftir lifir
ársins) og hækkun aflaverðmætis
er 12.32-föld á sama tíma. (Miðað
við svipaðan afla og á síðasta ári
og 20% hækkun fiskverðs í doll-
urum milli ára). Olíunotkun fiski-
skipaflotans á tímabilinu 1972-
1990 mun aukast um nálægt
103.2% ogfiskaflinn í þorskígildum
mun á sama tíma aukast um
nálægt 95.6%. Síðasttöldu atriðin
eru þær upplýsingar sem blaða-
mönnum hefur orðið fótaskortur
á. Sagt hefur verið t.a.m. að sá
olíusparnaður sem fengist hefur
með hitaveituframkvæmdum á
síðustu tveim áratugum, hafi farið
í súginn vegna aukinnar olíunotk-
unar flotans. Þegar menn fá því-
líkar niðurstöður, úr samban 1
milli vaxandi olíunotkunar og at a
á þessum árum, er gjörsamle8a
litið framhjá tveim grundvallarat
riðum. ,
Það fyrra er, að mestallt án
1972 bjuggu íslendingar við 1 -
sjómílna landhelgi, áttu lít'nn
togaraflota og sóttu mestan afla a
grunnmið og veiddu hlutfallslega
mun meiri afla í veiðarfæri eins og
net og línu. Við útfærslu landhelg
innar tvöfaldaðist aflinn eins og
fyrr var nefnt. Mestöll aukningin
var sótt á djúpmið og aukinn at1
var að mestu tekinn með botm
vörpu, sem er mun orkufrekarl
veiðiaðferð en þær sem áður vara
minnst. Aukning afla á síðustu
tuttugu árum byggist að miklu
leyti á tegundum eins og rækju<
Þróun aflaverðmætis og olíukostnaðar
íslenska fiskiskipaflotans 1972-1990
Visitaia (Verö í dollurum)
Visitala = 100 ðriö 1974