Ægir - 01.08.1990, Blaðsíða 52

448
ÆGIR
8/90
Emil Ragnarsson: Tæknideild Fiskifélags íslands og Fiskveiðasjóðs
Orkunotkun við fiskveiðar
Olíunotkun og tengdir þættir - verðþróun
Grein 2
Inngangur
í fyrstu grein voru helstu grunn-
þættir í orkuumfjöllun flotans
skoðaðir og dregin upp þróun
þeirra frá því snemma á áttunda
áratugnum, eða frá því ári erfyrstu
skuttogararnir, sem byggðir voru
fyrir íslendinga, komu í flotann. í
þessari grein verða umræddir
þættir tengdir saman, þ.e.
olíunotkun við flotastærð, sókn og
afla.
Þá verður einnig tekin fyrir
þróun olíu- og fiskverðs, skoðað
yfir sama tímabil, auk þess sem
skipting heildarolíunotkunar í gas-
olíu og svartolíu er reifuð nánar,
og olíukostnaður flotans skoðaður
í samhengi við aflaverðmæti.
Orkustuðlar
Raunhæft er að tengja
olíunotkun flotans við sókn í
hestafl-úthaldsdögum og afla í
botnfiskígildi, þegar lagt er mat á
hina raunverulegu þróun olíunotk-
unarinnar. Þessir stuðlar eru að
sjálfsögðu ekki gallalausir, en í
grófu mati á orkunotkun einstakra
ára, og samanburði milli ára, gefa
þeir ákveðnar vísbendingar.
í heildarskoðun hér eru tölur í
töflum l-IV (grein 1;7. tbl.'90)
lagðar til grundvallar. Sóknin nær
ekki til opinna vélbáta (sk.st.
o.v.b.), olíunotkunin innifelur aftur
á móti o.v.b. og í tölum um afla er
afli o.v.b. meðtalinn. Ekki þykir
hins vegar ástæða hér til að leið-
rétta stuðla vegna opinna vélbáta,
þar sem raunskekkja er ekki stór í
prósentum, auk þess sem hlutfalls-
legt samband milli ára raskast
lítið.
Auk áðurnefndra orkustuðla er
orkunotkunin tengd flotastærðinni
í hestöflum. í töflu I er samanlagt
aðalvélarafl þilfarsfiskiskipaflotans
tilgreint í árslok viðkomandi árs.
Þegar vélarafl flotans er tengt
olíunotkun er eðlilegt að taka
meðalvélarafl flotans viðkomandi
ár. Gert er ráð fyrir að meðalvéla-
afl viðkomandi árs sé meðaltal í
upphafi og lok ársins, að frá-
dregnu aðalvélarafli þeirra skipa
sem ekki stunduðu veiðar viðkom-
andi ár.
Hér er gengið út frá
skip og vélaskipti komi
árið og sömuleiðis skip —
úr flotanum. í framhaldi af þanni?
fengnu „virku" meðalvélaafli vi
komandi árs er unnt að reikna 1
orkustuðulinn lítrar á hestafl-
í töflu V eru umræddir orku
stuðlar tilgreindir fyrir einstök an
tímabilið 1972-1989.
því að ný
jafndreifta
sem hverfa
TAFLA V:
Olíunotkun á vélarafls->
sóknar- og aflaeiningu
ÁR Orkustuðlar
Notk./vélarafl l/ha. Notk./sókn l/úthd Hotk/a'y Utonn,
1972 467 1.68 255
1973 436 1.63 246
1974 449 1.68 281
1975 426 1.60 2 77
1976 417 1.57 270
1977 427 1.57 255
1978 447 1.66 268
1979 452 1.69 239
1980 461 1.72 233
1981 445 1.67 227
1982 444 1.70 260
1983 454 1.63 289
1984 448 1.66 260
1985 425 1.61 237
1986 464 1.65 235
1987 477 1.64 239
1988 484 1.62 252
1989 485 1.69 265