Ægir - 01.01.1991, Qupperneq 11

ÆGIR
3
1/91
ráðið til, að afli á úthafskarfa færi
ekki yfir 66 000 tonn á árinu
1991. Eins og fram kemur í töflu 1
og á mynd 1, þá var aflinn árin
1989 og 1990 mun minni en ráð
var fyrir gert þessi ár.
Ekki er vitað hver þátttaka
verður í veiðunum á þessu ári
(1991), því enn er ekki kunnugt
um fyrirætlanir Sovétmanna né
annarra þjóða í þessum efnum.
Eftir samruna þýsku ríkjanna er
óvíst um, hver þátttaka Þjóðverja
verður í veiðunum, en vesturþýski
markaðurinn hafði ekki áhuga á
þessum karfa og er líklegt að svo
verði áfram og þá væntanlega lítið
um veiði af Þjóðverja hálfu. hins
vegar bendir margt til þess, að
reikna megi með aukinni þátttöku
Islendinga og Norðmanna í
þessum veiðum.
Sérkenni úthafskarfa
Að gefnu þessu stutta yfirliti um
veiðarnará úthafskarfa, erætlunin
að fjalla örlítið nánar um veiðar
Islendinga og þær rannsóknir, sem
þeim hafa tengst. En fyrst er e.t.v.
rétt að rifja upp nokkur atriði, sem
Þús.tonn
100 -
80
60
Úthafskarfi
40
20
0
_
menn telja sig vita um þennan
karfastofn.
1. Vegna byggingarlags er úthafs-
karfi talinn vera sömu teg-
undar og djúpkarfi, það er
Sebastes mentella.
2. Úthafskarfinn er hins vegar af
flestum (þar á meðal höfundi)
talinn sérstakur stofn, en ekki
aðeins hluti af djúpkarfastofn-
inum, eins og einnig hefur
verið haldið fram (t.d. af Sovét-
mönnum).
Ýmislegt skilur þessa stofna að:
1. j úthafinu hefur smákarfi
(annað en seiði) ekki fundist.
Veiðarnar eru því alfarið úr
gotstofninum.
2. Úthafskarfinn heldur sig ofar í
sjónum en djúpkarfinn t.d. yfir
gottímann og ennþá ofar í æti á
haustinn.
3 Úthafskarfi er mun minni en
’ djúpkarfi þegar hann verður
kynþroska.
4. Seiði úthafskarfa eru stærn við
got en seiði djúpkarfa. Við-
koma úthafskarfans hlýtur því
að vera minni.
Afli
1982 83
84

■ ?
i ' 1 1 1
89 90
Mynd 1. Heildarafli á úthafskarfa frá upphafi veiðanna. Tölur um
1990 eru ekki ábyggilegar, en augljóst er, að storfelldur samdrattur hefur att ser
stað 2 síðustu árin.
5. Þá er sníkjukrabbadýrið
Sphyrion lumpi mjög áberandi
á úthafskarfa. Þótt það sé þekkt
á djúpkarfa, er tíðni þess þar
aðeins brot af því, sem tíðkast
hjá úthafskarfa.
6. Að lokum má geta þess, að
dökkir blettir í holdi eru mjög
áberandi hjá úthafskarfa, en
fyrirfinnast sjaldan hjá djúp-
karfa.
Veiöar og rannsóknir
íslendinga
Að þessari upptalningu lokinni
er best að snúa sér að íslensku
veiðunum og rannsóknum í
tengslum við þær.
Færðar hafa verið skýrslur um
veiðarnar í hverju veiðiskipi svo
sem vera ber. Auk þess hafa menn
frá Hafrannsóknastofnun farið
með í veiðiferðir bæði árin. Þá fór
rA Bjarni Sæmundsson í einn
stuttan leiðangur í maí. Um borð í
honum er aðstaða til að sinna
ýmsum rannsóknum, sem ekki eru
fyrir hendi um borð í veiðiskipun-
um.
Einn meginþáttur rannsóknanna
um borð í Bjarna Sæmundssyni
var að kanna hvort fýsilegt myndi
vera að nota bergmálstæki við
stofnmælingu, svipað og gert er
við rannsóknir á loðnu og síld.
Niðurstaðan var sú, að það myndi
illframkvæmanlegt á gottímanum,
einkum vegna þess hve mikið er
um truflanir frá öðrum lífverum á
þessum tíma svo og vegna hegð-
unar karfans. Vonir standa til, að
betra sé að standa að slíkum rann-
sóknum nokkru seinna að afloknu
goti sem er og reynsla Sovét-
manna. Á þessu ári (1991) er því
ráðgert að r/s Bjarni Sæmundsson
fari í leiðangur í júní þar sem lögð
verður áhersla á að reyna frekar
bergmálsaðferðina á þeim tíma.
Veiöarnar
Mörg, ef ekki flest, skipanna
veiddu með nýrri vörpu, sem