Ægir - 01.01.1991, Qupperneq 38

30
ÆGIR
1/91
Aí neybarsendum og
sjálfvirkri tilkynningaskyldu
Hálfdán Henrysson:
Miklar breytingar hafa orðið á
fjarskiptatækni á síðustu árum
samfara mikilli og hraðri þróun á
ýmisskonar tölvubúnaði. Hefur
þessi þróun að sálfsögðu náð til
skipa, sem og fram kemur í mjög
bættum fjarskipta-, siglinga- og
fiskileitarbúnaði. Jafnframt þessari
þróun hefur verið unnið að betri
og öruggari búnaði til neyðartil-
kynninga ásamt búnaði til leitar og
björgunar á sjó. Má þar nefna
ýmsar tegundir neyðarsenda bæði
fyrir skip og til notkunar í björgun-
arförum. Það nýjasta í slíkum bún-
aði er væntanlega svokallað 406
MHz. neyðarsendidufl sem flýtur
sjálfkrafa upp, sökkvi skip. Slík
dufl hafa verið í notkun í nokkurn
tíma og verið lögleidd um borð í
skipum hjá nokkrum þjóðum.
Samkvæmt samþykktum Alþjóða
siglingamálastofnunarinnar eiga
slík dufl að vera komin um borð í
flutningaskip stærri en 300 brt.
ekki síðar en 1. ágúst 1993.
Akvörðun hefur ekki verið tekin
um notkun þessara dufla um borð
í fiskiskipum en einhver umræða
hefur farið fram varðandi fiskiskip
og hefur heyrst að þar eigi að miða
við skip lengri en 45 metrar. í
kröfum Alþjóða siglingamála-
stofnunarinnar er átt við lágmarks-
kröfur og því ekkert sem hindrar
þjóðir í að setja frekari kröfur eins
og t.d. um stærð skipa, lengd og
þess háttar. Duflið sendir merki
um gervihnött til sérstakra jarð-
stöðva, þar sem fram kemur sér-
stakt númer skips sem á í erfið-
leikum ásamt mjög nákvæmri
staðsetningu. Fyrir tveimur árum
gekkst Slysavarnafélag íslands fyrir
tilraun með fyrrgreinda gerð neyð-
arsendis. Tilraunin var gerð í
Faxaflóa í samvinnu við Landhelg-
isgæsluna, Póst og síma, Siglinga-
málastofnun og Flugmálastjórn.
Tilgangur tilraunar þessarar var að
kanna eiginleika dut'lsins við að
sökkva því, svo og nákvæmni
staðarákvörðunar og þann tíma
sem tæki að koma boðum til
íslands frá því að neyðarsendingar
hæfust. Þetta dufl er hluti kerfis
sem rekið er sameiginlega af
Bandaríkjamönnum, Sovétmönn-
um, Kanadamönnum, Frökkum
og fleiri þjóðum og gengur undir
nafninu COSPAS/SARSAT. Kerfi
þetta er sérstaklega gert til
aðstoðar við leit og björgun.
Gervihnöttur nemur merki frá
neyðarsendi, sem getur verið fljót-
andi á sjónum, eða staðsettur á
landi svo sem neyðarsendir flug-
véla eða borinn af fólki á ferð t.d.
jöklafarar. Neyðarsendirinn sendir
tvenns konar merki frá sér, annars
vegar á tíðninni 121,5 MHz sem
er neyðarsenditíðni flugvéla
(einnig í gúmmíbjörgunarbátum
skipa) og hins vegar á 406 MHz en
sú tíðni er ætluð til viðskipta við
gervihnöttinn og vel fallin til að