Ægir - 01.03.1994, Blaðsíða 38

Fiskifélagið og íslenskur sjávarútvegur
Félagsmálin
Fiskifélagið var stofnab
árið 1911 sem almennt
framfarafélag í sjávarútvegi.
Það hefur þróast í gegnum
tíðina og hefur getið af sér á
beinan og óbeinan hátt nýj-
ar stofnanir. Stjórnkerfi
landsins hefur einnig þróast.
Ekki eru nema þrjátíu ár frá
því aö fagráðuneytin, sjávar-
útvegs-, landbúnaðar- og
iðnaðarráðuneytið, voru
skilin að upp úr atvinnu-
málaráðuneytinu, en allt til
þess tíma gegndi Fiskifélagið
veigamiklu hlutverki sem
tengiliöur sjávarútvegsins
við stjórnvöld. Síðan hefur
þetta hlutverk minnkab eftir
því sem nýjum aðilum hefur
vaxið fiskur um hrygg.
í þessu hlutverki ráðgjafa
hefur félagskerfi Fiskifélags-
ins verið ómetanlegt og er
ekki úr vegi að líta örlítið
nánar á uppbyggingu þess. í
hverri verstöö/útgerðarstað
er heimilt að stofna fiskifé-
lagsdeild sem setur sér sínar
samþykktir og kýs sér stjórn.
Allir þeir sem áhuga hafa á
sjávarútvegsmálum geta
orðið félagar og gildir einu
hvort þeir starfa á sjó eða í
landi við sjávarútveg eða
hafa bara áhuga á málefn-
um atvinnugreinarinnar.
Samþykktir deildarinnar
þurfa staðfestingu stjórnar
Fiskifélags íslands en að
öbru leyti er fiskifélagsdeild-
in sjálfstæð eining og starfar
sem slík. Deildirnar eru nú
47 um land allt (áætlaður
félagafjöldi er um tvö
þúsund), mynda sjö fjórð-
ungssambönd eða lands-
hlutasamtök sem halda sín
fjórðungsþing og senda það-
an fulltrúa á Fiskiþing sem
fer með æðsta vald í málefn-
um Fiskifélagsins. Þess skal
getið að stjórnir deildanna
eiga að endurspegla sam-
setningu atvinnulífsins í
sjávarútvegi á viðkomandi
stað. Þannig eiga útgerðir,
vinnsla, sjómenn, verkafólk
og trillukarlar ab hafa sína
fulltrúa í stjórn viðkomandi
deildar. Þessara sömu sjón-
armiða er einnig reynt að
gæta í vali fulltrúa á Fiski-
þing svo og í stjórn Fiskifé-
lagsins. Þannig hafa fulltrú-
ar sjávarútvegsins verið lýð-
ræöislega valdir á umræbu-
vettvang hans sem er Fiski-
þing.
Fiskiþing var fyrst haldið
árið 1913, eða fyrir áttatíu
árum. Alls hafa verið haldin
52 þing enda ekki fyrr en á
síðari árum sem farið var að
halda Fiskiþing árlega. Fyrst
áttu einungis fiskideildirnar
fulltrúa á Fiskiþingi en á síð-
ari árum hafa fulltrúar hags-
munasamtaka í sjávarútvegi
setib þingið, í allt eiga nú
sæti fjörutíu fulltrúar á
Fiskiþingi, 26 frá fiskideild-
unum og 14 frá hagsmuna-
aðilum. Fiskiþing kýs ellefu
manna stjórn sem aftur kýs
fjögurra manna fram-
kvæmdaráb sem fer með
daglega stjórn félagsins
ásamt fiskimálastjóra sem er
framkvæmdastjóri þess.
Þessi lýbræbislega upp-
bygging Fiskifélagsins ætti
ab tryggja að hin margvís-
legu sjónarmib, sem óhjá-
kvæmilega eru uppi á hverj-
um tíma í sjávarútvegi,
heyrist á Fiskiþingi. Þar sem
hagsmunasamtökin hafa
sína fulltrúa á þinginu er
ljóst að hvergi er betri vett-
vangur til skoðanaskipta eða
til að koma fram sínum
sjónarmiðum um sjávarút-
veg heldur en á Fiskiþingi.
Ljóst er að Fiskiþing hef-
ur um margt mótab stefnu
stjórnvalda í sjávarútvegs-
málum á gengnum árum.
Því miður er vegur þess nú
ekki eins mikill og áður og
heyrast ýmsar gagnrýnis-
raddir á uppbyggingu Fiski-
þings, fulltrúaval á það o.fl.
Margt í þessari gagnrýni á
rétt á sér en annað ekki eins
og gengur, en því verður
ekki á móti mælt að Fiskifé-
lagið hefur ekki farið var-
hluta af þeirri félagslegu
deyfð sem virðist landlæg
hérlendis og kemur það
fram í starfsemi fiskideild-
anna sem hvílir eingöngu á
herðum örfárra manna.
Þetta veldur því að endur-
nýjun og val fulltrúa verður
ekki alls staðar sem skyldi
og því verða ályktanir og
samþykktir Fiskiþings ekki
eins og trúverðugar og þær
þyrftu að vera. Stjóm Fiski-
félagsins og Fiskiþing hafa
haft af þessu áhyggjur og
íhuga nú leibir til úrbóta,
m.a. hvort rétt sé að breyta
samþykktum félagsins. Þó
má benda á að meb öflugra
félgsstarfi og markvissari
þátttöku Fiskifélagsins í ab
skapa umræðuvettvang í
sjávarútvegi má breyta
þessu verulega og ab þvi
marki stefnir núverandi
stjórn Fiskifélags íslands
ótrauð. Til ab svo geti orðiö
verða félagsmenn að láta í
sér heyra og taka virkan þátt
í þeim fundum og umræb-
um sem framundan eru á
vegum Fiskifélagsins og
fiskideildar sinnar.
Eins og fram hefur komið
er ljóst að Fiskifélagið og
fiskideildirnar á hverjum
stað em öflug tæki til að
koma á framfæri skoðunum
um hvernig standa eigi að
fiskveiðistjórn og rekstri í
sjávarútvegi á íslandi. Hér er
um gamalgróinn farveg að
ræða og lýðræðislegan um-
ræbuvettvang sem núver-
andi stjórnvöld hafa ekki
kært sig um að nota sem
skyldi. í ljósi ofangreinds
markmiðs stjómar Fiskifé-
lagsins um að efla stafsemi
þess á félagslega sviðinu er
skorað á alla þá sem láta sig
sjávarútveg einhverju skipta
að leggja sitt lóð á vogar-
skálarnar og styðja við bakiö
á fiskifélagsdeildunum og
um leiö að styðja Fiskifélag-
ið og Fiskiþing svo halda
megi áfram frjálsum skoð-
anaskiptum um sjávarút-
vegsmál þannig ab stjórn-
völd fái sem besta ráðgjöf á
hverjum tíma i því vanda-
sama hlutverki að marka þá
stefnu og þær reglur sem ís- *
lenskur sjávarútvegur þarf
að fara eftir.
Bjami Kr. Grímsson.
38 ÆGIR MARS1994