Tímarit lögfræðinga - 01.12.2000, Page 102

hluturinn sé fyrir reikning kaupanda fluttur á einhvern þann stað, þar sem
hentugra er að gera við eða bæta úr á annan hátt.
9.3.1.5 Réttur seljanda til að bjóða fram nýja greiðslu
Seljandi getur samkvæmt 2. málsl. 1. mgr. 34. gr. kpl. boðið fram nýja
greiðslu, ef kaupandi setur fram kröfu um úrbætur. Þetta gildir án tillits til þess,
hvort skilyrði 1. mgr. 34. gr. eru fyrir hendi eða ekki, en hins vegar verða
skilyrði 36. gr. um heimild seljanda til afhendingar að nýju að vera til staðar.
Oft er mun auðveldara fyrir seljanda að afhenda nýjan hlut en að gera við þann
gallaða. Þetta á sérstaklega við, ef viðgerðarkostnaður er hlutfallslega hár
miðað við verð söluhlutar.122
9.3.I.6. Réttur kaupanda til að krefjast nýrrar afhendingar
I 1. málsl. 2. mgr. 34. gr. er fjallað um rétt kaupanda til að krefjast nýrrar
afhendingar. Meginskilyrðið er, að galli á söluhlut sé verulegur. Litið er svo á,
að almennt sé þetta vanefndaúrræði þungbærara fyrir seljanda en viðgerð eða
aðrar úrbætur, og af þeim sökum eru skilyrðin strangari. Um hugtakið verulegar
vanefndir má vísa til þeirra sjónarmiða, sem búa að baki 94. gr. kpl., sbr. einnig
25. gr. Hvort galli teljist verulegur eða ekki, ber að meta í hverju tilviki. Skiptir
m.a. máli í því sambandi, hvaða þýðingu gallinn hafði hlutlægt séð fyrir
kaupanda sjálfan. Einnig hefur það þýðingu, hvort seljandi sá eða mátti sjá, að
gallinn var verulegur, sbr. 94. gr.
Samkvæmt þessu verður í fyrsta lagi að ntiða við þá vitneskju, sem seljandi
hafði um aðstæður kaupanda, eða þá vitneskju sem hann mátti hafa um þetta
atriði skv. 94. gr. laganna. í öðru lagi verður að hafa í huga, hvaða möguleikar
voru til úrbóta á hinum gallaða söluhlut, og við pöntunarkaup verður auk þess
að taka mið af því, hvort seljandi sitji eftir atvikum uppi með ófullgerðan hlut,
sem hann getur ekki losnað við. Við slíkar aðstæður verður að taka aukið tillit
til möguleikans á að bæta úr.123
9.3.1.7 Takmarkanir á skyldu seljanda til nýrrar afhendingar
I 2. málsl. 2. mgr. 34. gr. kemur fram, að regla 1. málsl. eigi ekki við, ef slflc
hindrun er til staðar, sem nefnd er í 23. gr. Skyldan til að afhenda nýjan söluhlut
er því takmörkuð á sama hátt og skyldan til að efna kaupsamning samkvæmt
aðalefni sínu. Sem dæmi um erfiðleika við að afhenda nýjan hlut má nefna galla
í vöruframleiðslu fyrirtækis, sem varðar ekki aðeins hið selda heldur alla
framleiðsluna. Tilvísunin til 23. gr. laganna felur það m.a. í sér, að greinin á við,
þegar óhagræði eða kostnaður seljanda við að afhenda nýja hluti er í verulegu
ósamræmi við hagsmuni kaupanda af réttum efndum. Þetta getur t.d. átt við, ef
krafist er afhendingar á gamalli árgerð hlutar, sem hætt er að framleiða.
122 Alþt. 1999-2000, þskj. 119, bls. 104.
123 Alþt. 1999-2000, þskj. 119, bls. 104-105.
358