Tímarit lögfræðinga - 01.12.2000, Síða 131

með því að mismuna óskilgetnum og skilgetnum bömum.57 Það tók belgísk
yfirvöld átta ár að bæta úr löggjöf sinni og seinagangurinn leiddi til þess að
belgíska ríkið var dæmt aftur fyrir sama brot áður en bmgðist hafði verið við
hinum fyrra dómi.58
9.2 Ófullnægjandi ráðstafanir
Ráðstafanir til að fullnusta dóma mannréttindadómstólsins hafa stundum
reynst ófullnægjandi. Ráðherranefndin er vanbúin til að takast á við þær að-
stæður. til dæmis hefur hún ekki á sínum vegum nefndir eða starfsfólk sem hægt
er að senda til aðildarríkjanna til að meta gagnsemi þeirra ráðstafana sem gripið
hefur verið til. Til viðmiðunar lítur ráðherranefndin, þegar hægt er, til almennra
skýrslna um ástand mála í aðildarríkjum Evrópuráðsins þar sem ráðherra-
nefndin hefur krafist úrbóta í kjölfar dóms, sbr. skýrslur nefndar Evrópuráðsins
um vamir gegn pyntingum eins og getið var í kafla 8.2. Besta vísbendingin sem
ráðherranefndin hefur við mat á því hvort ráðstafanir hafi verið fullnægjandi er
hvort mannréttindadómstóllinn dæmir viðkomandi ríki stöðugt fyrir ákveðið
brot á sáttmálanum þrátt fyrir að gripið hafi verið til ráðstafana til að koma í veg
fyrir endurtekningu brotsins.
Frá því um 1980 hafa ítölsk yfirvöld verið dæmd nokkur hundmð sinnum
fyrir brot gegn 6. gr. mannréttindasáttmálans sem kveður á um réttinn til máls-
meðferðar innan hæfilegs tíma. Arið 1982 gaf ráðherranefndin út ályktun í máli
Zanghi gegn Italíu þar sem taldar vom upp umfangsmiklar ráðstafanir sem
ætlað var að auka málshraða fyrir dómstólum.59 Ráðherranefndin mat það svo
að þessar ráðstafanir væm nægjanlegar og á þeim grundvelli krafðist ráðherra-
nefndin ekki frekari ráðstafana í síðari málum þessa eðlis gegn Italíu. Arið 1997
ákvað ráðherranefndin aftur á móti að taka þennan málaflokk upp á ný og
kröfðust þess að ítölsk yfirvöld gripu til frekari úrbóta í ljósi þess að stöðugt
féllu dómar um brot á réttinum til málsmeðferðar innan hæfilegs tíma.60 ítölsk
yfirvöld gripu til enn frekari ráðstafana og árið 1999 lýsti ráðherranefndin því
yfir að í ljósi þess að afköst dómstóla hefðu aukist í raun og vem væri réttlæt-
anlegt að hætta rannsókn tímabundið en að málin yrðu tekin upp á ný að ári
liðnu þar sem enn væru stórvægileg vandamál óleyst.61
Hægt er að benda á þetta vandamál sem dæmi um seinagang við fullnustu á
dómum mannréttindadómstólsins en það sýnir einnig hversu alvarlega ráð-
herranefndin tekur það hlutverk sitt sem tiltekið er í 46. gr. mannréttindasátt-
málans. A fyrstu starfsárum sínum leit ráðherranefndin svo á að aðildamkin
gætu uppfyllt skuldbindingar með því einu að vinna að lagaumbótum eða
öðmm almennum ráðstöfunum. Nú bíður ráðherranefndin eftir því að lögin taki
57 Dómur mannréttindadómstólsins 13. júní 1979.
58 Sjá Vermeire gegn Belgíu, dómur mannréttindadómstólsins 19. nóvember 1991.
59 Sjá ályktun ráðherranefndarinnar DH (95) 82.
60 Sjá ályktun ráðherranefndarinnar DH (97) 336.
61 Sjá ályktun ráðherranefndarinnar DH (99) 437.
387