Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.12.2004, Side 24

Tímarit lögfræðinga - 01.12.2004, Side 24
valdinu og meðferð þess í réttarríkinu. Með því væri ef til vill unnt að varpa skýrara ljósi á það hvers þurfi að gæta til að varðveita hlutleysi dómsvaldsins og tryggja betur en ella að dómstólar fari ekki út fyrir valdheimildimar. 7. LÖGFRÆÐILEGAR ÚRLAUSNIR Hinar hefðbundnu aðferðir lögfræðinnar eru þær að leita að og finna við- eigandi réttarheimildir sem réttilega verður beitt á það sem um ræðir samkvæmt almennum viðmiðunum og í samræmi við hefðbundnar lögskýringar, laga- túlkanir og reglur réttarheimildafræðanna. Með réttum aðferðum ætti því að vera unnt að komast að lögfræðilega réttri niðurstöðu. Við úrlausn dómsmála reynir að nokkru leyti á þessa aðferðafræði. Þar þarf að beita viðeigandi lagareglum og öðrum réttarheimildum á tilvikið og máls- atvikin, sem um ræðir í hverju máli, í samræmi við hinar viðurkenndu lög- fræðilegu aðferðir. Mál þarf að dæma eftir lögum á grundvelli þess sem liggur fyrir í því. Málsatvikin og það sem fram hefur komið þarf að meta og setja í lögfræðilegt og rökrétt samhengi. Akveða þarf hver málsatvik skipti máli að lögum og á hvern hátt. Það sem fram hefur komið þarf að meta í heild þar sem greind eru aðalatriði frá aukaatriðum. Greina þarf hver tengsl eru milli þess sem sett er fram og draga þarf rökréttar ályktanir af því. Beita þarf rökfærslu sem sýnir að lög hafi leitt til niðurstöðunnar. Rökfærslan og sú vinna sem þarna liggur að baki er ekki endilega aðeins lögfræðilegs eðlis. Það getur sérstaklega átt við þegar beita þarf mati. Sönn- unarmat þarf t.d. ekki endilega að vera mjög lögfræðilegt. Þar þarf venjulega að beita rökhugsun sem byggð er á þekkingu á málavöxtum og innsæi í mannlega hegðun. Við sönnunarmat þarf t.d. að kanna hvort skýrslugefandi hefur ástæðu til að segja ósatt og hverjar ástæðurnar eru fyrir því. Kanna þarf hve traust frásögnin er, meðal annars hvað hafi komið fram sem bendi til að henni megi treysta og hvort annað hafi komið fram sem annað hvort styður hana eða dregur úr trúverðugleika hennar. Þegar fram kemur misræmi í gögnum þarf að athuga hvort til eru haldbærar skýringar á því og hverjar þær eru. Hin lögfræðilega úrlausn ræðst meðal annars af því hvernig þessi atriði eru meðhöndluð og metin. Um þau gilda ekki endilega einhlítar viðmiðanir og ekki er alltaf á það að treysta að úr þeim verði leyst ineð hinum hefðbundnu aðferðum lögfræð- innar. Þar að auki eru lög oft almennt orðuð og veita því dómstólum svigrúm til túlkana, eins og fram kemur í kaflanum hér á undan og heimildum sem þar er vísað til. Af þessum sökum, meðal annars, er ekki á það að treysta að dóms- úrlausnir séu fyrirsjáanlegar. Akvörðun refsinga getur einnig verið háð mjög vandasömu mati sem lögfræðin á ekki endilega svör við. Meta þatf hversu mikilvægt það er sem brotið hefur beinst gegn, hversu yfirgripsmiklu tjóni það hefur valdið, hversu mikil hætta var búin af verkinu og hversu styrkur og einbeittur vilji brota- mannsins hefur verið. Við ákvörðun refsinga getur ráðið úrslitum hvernig þessi atriði eru metin. Auk þess þarf oft að taka tillit til margra ólíkra þátta sem geta 482
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108

x

Tímarit lögfræðinga

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.