Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.12.2004, Side 26

Tímarit lögfræðinga - 01.12.2004, Side 26
dómenda sýna glöggt hvernig málið hefur verið metið með ólíkum hætti, annars vegar af meirihluta dómenda og hins vegar af minnihlutanum. I málinu krafðist sóknaraðili þess að sér yrði heimilað að fá dóttur sína og varnaraðila tekna úr umráðum vamaraðila með beinni aðfarargerð en sóknaraðili fór með forsjá hennar. Meirihluti dómenda leggur mesta áherslu á að leysa málið út frá þeirri viðmiðun að sóknaraðili færi með forsjá stúlkunnar, en það hefði verið talið stúlkunni fyrir bestu og engin gögn hefðu verið lögð fram í málinu sem breyttu þeirri niðurstöðu. Ekki hefðu verið færð fram rök sem veittu tilefni til að varhugavert yrði talið að gerðin næði fram að ganga. Minnihlutinn áleit hins vegar að leysa þyrfti úr málinu meðal annars út frá þeirri lagareglu að taka bæri tillit til afstöðu og vilja stúlkunnar, sem var á 16. aldursári, en hún hafði ítrekað lýst þeirri afstöðu að hún vildi fremur búa hjá vamaraðila en sóknaraðila. Lagareglumar sem þarna er um ræða eru alls ekki skýrar eins og ráða má af dóminum. Þess vegna getur afstaða og viðhorf dómenda til þess sem leysa þarf úr skipt meginmáli fyrir niðurstöðuna. Það á sérstaklega við þegar ekki er við neinar almennar viðmiðanir að styðjast. Því má hins vegar halda fram að sératkvæðið endurspegli víðsýni dómaranna sem að því stóðu, enda virðast þeir hafa talið að fleira skipti máli en það sem meirihluti dómenda taldi að ráða ætti úrslitum. Það sem fram kemur í þessum dómi og samanburður á því og sér- álilinu er í öllu falli gott dæmi um það að niðurstaðan ráðist ekki af lagareglum eingöngu heldur geti viðhorf dómenda til margvíslegra atriða í málinu, og mat þeirra á þeim, skipt mjög miklu máli fyrir niðurstöðuna. Samsetning réttarins er auk þess sérstaklega þýðingarmikil þegar hin ólíku viðhorf ráða jafn miklu og hér hefur orðið raunin um hina lögfræðilegu úrlausn. Dómurinn er einn af mörgum slíkum þar sem lagareglurnar einar ráða ekki niðurstöðunni enda eru þær ófærar um það. Dómendur leiða niðurstöðuna af lagareglum sem þó er að miklu leyti háð ákvörðunum þeirra og mati. I dóminum gerir meirihluti dóm- enda það á annan hátt en minnihlutinn. Mikilvægt er að hafa í huga að leysa þarf úr dómsmálum á grundvelli lög- fræðilegrar þekkingar, menntunar og reynslu þess dómara eða þeirra dómara sem leysa úr dómsmáli hverju sinni. Einnig þarf dómari að leysa úr máli af innsæi og þekkingu á mannlegri hegðun, í samræmi við heilbrigða skynsemi, rökhugsun og eðlilega dómgreind. Fram þarf að koma að forsendur styðji niður- stöðuna og að forsendurnar séu í samræmi við þá þekkingu sem er fyrir hendi á hverjum tíma. Þess þarf jafnframt að gæta að rökleiðslan brjóti ekki gegn almennum lögmálum um rökrétta hugsun. Þess vegna þarf rökfærslan að vera skýr, skiljanleg og skilmerkileg, ella þjónar hún ekki þeim tilgangi sem henni er ætlað. Ekki má láta sjónarmið, sem byggð eru á geðþótta, persónulegum skoðunum, tilfinningum, fordómum, hugsanavillum, hlutdrægni eða sérvisku, hafa áhrif á úrlausnina. Dómarinn þarf að geta greint á milli persónulegra skoðana og eigin afstöðu annars vegar og ahnennra viðmiðana hins vegar. Hæfileikar dómarans til þessa velta ekki á lögfræðiþekkingunni einni. 484
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108

x

Tímarit lögfræðinga

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.