Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.12.2004, Síða 26

Tímarit lögfræðinga - 01.12.2004, Síða 26
dómenda sýna glöggt hvernig málið hefur verið metið með ólíkum hætti, annars vegar af meirihluta dómenda og hins vegar af minnihlutanum. I málinu krafðist sóknaraðili þess að sér yrði heimilað að fá dóttur sína og varnaraðila tekna úr umráðum vamaraðila með beinni aðfarargerð en sóknaraðili fór með forsjá hennar. Meirihluti dómenda leggur mesta áherslu á að leysa málið út frá þeirri viðmiðun að sóknaraðili færi með forsjá stúlkunnar, en það hefði verið talið stúlkunni fyrir bestu og engin gögn hefðu verið lögð fram í málinu sem breyttu þeirri niðurstöðu. Ekki hefðu verið færð fram rök sem veittu tilefni til að varhugavert yrði talið að gerðin næði fram að ganga. Minnihlutinn áleit hins vegar að leysa þyrfti úr málinu meðal annars út frá þeirri lagareglu að taka bæri tillit til afstöðu og vilja stúlkunnar, sem var á 16. aldursári, en hún hafði ítrekað lýst þeirri afstöðu að hún vildi fremur búa hjá vamaraðila en sóknaraðila. Lagareglumar sem þarna er um ræða eru alls ekki skýrar eins og ráða má af dóminum. Þess vegna getur afstaða og viðhorf dómenda til þess sem leysa þarf úr skipt meginmáli fyrir niðurstöðuna. Það á sérstaklega við þegar ekki er við neinar almennar viðmiðanir að styðjast. Því má hins vegar halda fram að sératkvæðið endurspegli víðsýni dómaranna sem að því stóðu, enda virðast þeir hafa talið að fleira skipti máli en það sem meirihluti dómenda taldi að ráða ætti úrslitum. Það sem fram kemur í þessum dómi og samanburður á því og sér- álilinu er í öllu falli gott dæmi um það að niðurstaðan ráðist ekki af lagareglum eingöngu heldur geti viðhorf dómenda til margvíslegra atriða í málinu, og mat þeirra á þeim, skipt mjög miklu máli fyrir niðurstöðuna. Samsetning réttarins er auk þess sérstaklega þýðingarmikil þegar hin ólíku viðhorf ráða jafn miklu og hér hefur orðið raunin um hina lögfræðilegu úrlausn. Dómurinn er einn af mörgum slíkum þar sem lagareglurnar einar ráða ekki niðurstöðunni enda eru þær ófærar um það. Dómendur leiða niðurstöðuna af lagareglum sem þó er að miklu leyti háð ákvörðunum þeirra og mati. I dóminum gerir meirihluti dóm- enda það á annan hátt en minnihlutinn. Mikilvægt er að hafa í huga að leysa þarf úr dómsmálum á grundvelli lög- fræðilegrar þekkingar, menntunar og reynslu þess dómara eða þeirra dómara sem leysa úr dómsmáli hverju sinni. Einnig þarf dómari að leysa úr máli af innsæi og þekkingu á mannlegri hegðun, í samræmi við heilbrigða skynsemi, rökhugsun og eðlilega dómgreind. Fram þarf að koma að forsendur styðji niður- stöðuna og að forsendurnar séu í samræmi við þá þekkingu sem er fyrir hendi á hverjum tíma. Þess þarf jafnframt að gæta að rökleiðslan brjóti ekki gegn almennum lögmálum um rökrétta hugsun. Þess vegna þarf rökfærslan að vera skýr, skiljanleg og skilmerkileg, ella þjónar hún ekki þeim tilgangi sem henni er ætlað. Ekki má láta sjónarmið, sem byggð eru á geðþótta, persónulegum skoðunum, tilfinningum, fordómum, hugsanavillum, hlutdrægni eða sérvisku, hafa áhrif á úrlausnina. Dómarinn þarf að geta greint á milli persónulegra skoðana og eigin afstöðu annars vegar og ahnennra viðmiðana hins vegar. Hæfileikar dómarans til þessa velta ekki á lögfræðiþekkingunni einni. 484
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108

x

Tímarit lögfræðinga

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.