Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.12.2004, Qupperneq 36

Tímarit lögfræðinga - 01.12.2004, Qupperneq 36
málamiðlunum á kostnað faglegra sjónarmiða. Umsækjandi um hæstaréttar- dómarastöðu getur auk þessa þurft að keppa að vinsældum til að hljóta sam- þykki tilskilins meirihluta Alþingis. Þannig gætu vinsældir ráðið úrslitum á kostnað faglegra sjónarmiða og hlutleysis. Alþingi getur ekki talist hlutlaus stofnun en með þessari aðferð getur verið hætta á að stjómmálamenn seilist til óheppilegra áhrifa innan dómstólanna.45 Af því sem hér að framan er rakið, meðal annars reglum sem settar hafa verið í Danmörku og Noregi svo og á alþjóðavettvangi, er Ijóst að stefnt hefur verið að því að koma í veg fyrir að aðrir þættir ríkisvaldsins hafi óeðlileg og óheppileg afskipti af dómsvaldinu. Það er meðal annars gert í þeim tilgangi að tryggja að hlutleysinu megi treysta og því að fagleg sjónarmið verði eingöngu látin ráða úrslitum en önnur ekki, svo sem flokkspólitísk, þegar hæfni um- sækjenda um dómarastarf er metin. Slíkt mat þarf að vera í höndum þeirra sem besta þekkingu hafa á dómarastörfum og geta metið hverra hæfileika er þörf til að gegna þeim. Val á dómara í embætti má ekki valda tortryggni. Slíkt veikir dómsvaldið, teflir réttarörygginu í tvísýnu og grefur undan réttarríkinu svo og hagsmununum sem því er ætlað að vernda.46 Allir geta staðið frammi fyrir því að þurfa að sækja rétt sinn eða verja fyrir dómstólum. Þess vegna hlýtur allra hagur að vera sá að réttarríkið láti þeim í té trausta dómstóla. 9. ÁLYKTANIR OG NIÐURSTÖÐUR Þegar horft er til þess hve mikilvægu hlutverki dómstólarnir gegna í réttarríkinu er ljóst að vel þarf að búa að dómsvaldinu. Dómstólamir þurfa jafnframt að njóta trausts til að þeir verði færir um að gegna því hlutverki sem þeim er ætlað. Þess er hins vegar ekki að vænta að dómstólamir njóti trausts nema sjálfstæði þeirra og hlutleysi sé tryggt. Dómsvaldið þarf því að vera nægilega aðgreint frá öðrum þáttum ríkisvaldsins, bæði löggjafarvaldi og framkvæmdarvaldi. Slík aðgreining þarf að vera sýnileg þannig að borgararnir, og aðrir sem réttinda njóta, geti séð og þar með treyst því að dómstólar leysi úr ágreiningsmálum, sem borin eru undir þá, sem hlutlausar og sjálfstæðar stofnanir sem dæma eftir lögum þar sem samræmis hefur verið gætt. Traustið kemur ekki með lagabókstaf eða öðrum slíkum fyrirmælum heldur þarf að skapa það og viðhalda því með hinum sýnilega raunveruleika. Meginforsendan 45 Sjá Sigurður Líndal: „Stjómskipulegt vald dómstólanna", bls. 116. Þar er nefnt að ýmis álitaefni og vandamál rísi varðandi valdheimildir löggjafarþings og dómstóla og í framhaldi af því segir: „Sérstök hætta er á að stjórnmálamenn seilist þá til óheppilegra áhrifa innan dómstólanna og þá er viðfangsefnið hvemig unnt sé að verja dómstólana. Það lýtur sérstaklega að tvennu: 1. Veitingu dómaraembætta. 2. Fjárhagslegu sjálfstæði dómstólanna“. 46 í áliti umboðsmanns Alþingis segir á bls. 27: „Eg tel að það sé ekki fallið til þess að viðhalda og styrkja traust rnanna á æðsta dómstól þjóðarinnar ef val á nýjum dómara leiðir til verulegra opinberra deilna um hæfni viðkomandi til að gegna starfinu eða þá aðferð sem viðhöfð var við val á honum". Umboðsmaður telur ástæðu til að hugað verði að því hvort einhverjar breytingar á núverandi fyrirkomulagi geti verið til þess fallnar að treysta enn betur en þegar sé grundvöll ákvörðunar um hverjir em valdir til setu í æðsta dómstól þjóðarinnar, Hæstarétti. 494
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108

x

Tímarit lögfræðinga

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.