Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.12.2004, Side 45

Tímarit lögfræðinga - 01.12.2004, Side 45
Staðreyndin er sú að um alla Evrópu hafa samkynhneigð pör stofnað heimili og mörg þeirra ala upp börn með sama hætti og gagnkynhneigð pör án þess að njóta sömu réttarverndar. I þessari grein verður leitast við að kanna réttarstöðu samkynhneigðra para innan ESB út frá sjónarhóli mannréttinda, sérstaklega þegar nýttur er réttur til frjálsrar farar og búsetu innan svæðisins. 2. SKILGREININGAR Á HUGTAKINU „FJÖLSKYLDA“ í EVRÓPU 2.1 Almennt Kjarnafjölskyldan hefur átt undir högg að sækja í Evrópu á undanfömu árhundraði. Evrópumeðaltalið hefur farið úr átta hjónaböndum á hverja 1000 íbúa á árinu 1960 í 5,1 hjónaband á árinu 1998. Að sama skapi hefur hlutfall skilnaða hækkað úr einum á hver 15 hjónabönd í tæplega einn skilnað á hver þrjú hjónabönd.5 Á sama tíma kýs eitt af hverjum fjórum pörum á Norðurlönd- unum sambúð frekar en hjúskap.6 Innan ESB og Evrópska efnahagssvæðisins,7 fyrir utan Miðjarðarhafslöndin, virðast ný fjölskylduform eins og fráskilin pör; sambúðarfólk, pör sem hafa gifst aftur og einstæðir foreldrar með börn, hafa sömu réttindi og skyldur og hefðbundnar fjölskyldur.8 Þó að þetta þyki eðlilegt í dag þá hefur lagaramminn ekki alltaf gert ráð fyrir þessum óhefðbundnu fjölskyldufonnum. Þar sem hvert aðildarríki ESB nýtur sjálfræðis um mótun og framkvæmd fjölskyldustefnu og ESB samningamir skilgreina ekki hugtakið „fjölskylda“ tók það töluverðan tíma fyrir haldbærar skilgreiningar að komast inn í skjöl og reglur ESB.9 Til að byrja með kom það því í hlut Mannréttinda- dómstóls Evrópu10 að fjalla um breytt fjölskyldumynstur í Evrópu." 2.2 Framkvæmd Mannréttindadómstóls Evrópu I 8. grein Mannréttindasáttmála Evrópu12 segir: „Sérhver maður á rétt til friðhelgi einkalífs síns, fjölskyldu, heimilis og bréfaskipta“. Með þróun síðustu ára hafa þolmörk þessarar greinar verið margprófuð. I einu af elstu málunum þar sem reyndi á skýringu þessa ákvæðis var fjallað um réttarstöðu bams fædds utan hjónabands og móður þess.13 í því máli komst MDE að þeirri niðurstöðu að 8. gr. gerði engan greinarmun á „skilgetinni“ og „óskilgetinni“ fjölskyldu og 5 European Commission: Family Benefits and Family Policies in Europe. 2002, bls. 4. Aðgengileg á slóðinni http://europa.eu.int/comm/employment„social/social„protection/missoc„info,.en.htm#01/2002. 6 ibid., bls. 5. 7 Héðan í frá skammstafað EES. 8 Sjá nmgr. 5, bls. 6. 9 ibid., bls. 3. 10 Héðan í frá skammstafaður MDE. 11 Seinni tíma dómaframkvæmd ESB-dómstólsins (e. The European Court of Justice) hefur einnig gildi hér en um hana er fjallað að neðan í kafla 4.4.2. 12 Héðan í frá skammstafaður MSE. 13 Marckx gegn Belgíu. (kæra nr. 6833/74) 503
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108

x

Tímarit lögfræðinga

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.