Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.12.2004, Síða 49

Tímarit lögfræðinga - 01.12.2004, Síða 49
4. LÖG EVRÓPUSAMBANDSINS 4.1 Almennt um mannréttindi I upphafi samstarfs þeirra ríkja sem síðar urðu að ESB voru mannréttindi ekki nefnd á nafn, en síðan þá hefur ESB-dómstóllinn með framsæknum hætti skapað dómaframkvæmd sem liggur til grundvallar mannréttindum innan sambandsins.34 Við þessa framkvæmd hefur dómstóllinn litið mjög til sam- eiginlegra stjórnarskrárhefða aðildarríkjanna og alþjóðasamninga, einkum MSE. Afmarkað valdsvið dómstólsins og efnahagslegt eðli mála fyrir honum þýðir hins vegar að þrátt fyrir árangurinn sem náðst hefur í vernd mannréttinda innan ESB er langt frá því að einhver heildarrammi hafi skapast. Það er því margt sem má gagnrýna og sem hefur verið gagnrýnt varðandi þessa mann- réttindanálgun.35 Undanfarin ár hafa mannréttindi þó brotið sér leið inn í lagaramma ESB, fyrst með Einingarlögunum 1986 (e. Single European Act) og Maastrichtsátt- málanum 1993 (e. Treaty on European Union). Mannréttindi voru styrkt enn frekar með Amsterdamsáttmálanum sem tók gildi 1999. Nýju ákvæði (6. gr.) var bætt við Maastricthsáttmálann og áréttað þar að: The Union is founded on the principles of liberty, democracy, respect for human rights and fundamental freedoms, and the rule of law, principles which are common to the Member States. Að auki hefur ESB völd undir nýiri 7. gr. til að dæma um hvort að aðildarríki hafi gerst sek um alvarleg og endurtekin brot samkvæmt 6. gr., og þá ákveðið að slá á frest réttindum undir Maastrichtsáttmálanum til að þvinga fram hlýðni við þessar meginreglur. Réttindaskráin sem vikið var að í kafla 2.3 hefur það hlutverk að stuðla að vernd mannréttinda með því að auka sýnileika þeirra.36 Skráin er ekki lagalega bindandi en áhrif hennar eru töluverð þar sem hún hefur að geyma afstöðu ESB til mannréttinda. Margar stofnana ESB hafa einnig nýtt sér skrána og ákvæði hennar, auk þess sem borgarar og lögfræðingar vísa til hennar í samskiptum sínum við ESB og fyrir dómstólum ESB.37 Teikn eru á lofti um það að hlutur mannréttindi muni enn aukast innan ESB, einkum með undirritun stjómarskrár ESB sem fram fór 29. október 2004 að undanfarandi miklum umræðum. Samkvæmt stjómarskránni verður ESB lög- persóna38 sem sækjast skal eftir aðild að MSE.39 Enn fremur er réttindaskráin 34 Paul Craig & Gráinne de Búrca: EU Law. 2003, bls. 318, og Anthony Arnull: The European Union and its Court of Justice. 1999, bls. 204. 35 Sjá t.d. Philip Alston og J.H.H. Weiler: „An „Ever Closer Uniorí1 in Need of a Human Rights Policy". European Joumal of International Law. 9. bindi. 4. tölublað 1998, bls. 668. 36 Sjá 4. mgr. formála réttindaskrárinnar. 37 European Union: Annual Report on Human Rights. 2002, bls. 21-22. 38 Stjómarskrárgrein 1-7. 39 Stjómarskrárgrein 1-9(2). 507
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108

x

Tímarit lögfræðinga

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.