Ægir - 01.02.2000, Side 23

UMRÆÐAN
Er kapphlaupið hafið
um að verða einn
hinna stóru?
Það virðist sem kapphlaupið um
að verða ráðandi í einhverju hinna
fáu stóru fyrirtækja eða fyrir-
tækjahringa sem spáð er að verði
allsráðandi, sé komið á fullt. Sú
spurning hlýtur að vakna hvort
búið sé að finna þá aðferð sem spá-
menn á fjármálamarkaði og for-
ystumenn í sjávarútvegi hafa ver-
ið að vísa til þegar þeir tala um
stóru blokkirnar í sjávarútvegin-
um sem muni verða til á næstu
árum, án tillits til þess hvort lög-
in um dreifða eignaraðild eru í
gildi eða ekki. Getur verið að
þrátt fyrir vilja Alþingis og laga-
setningu um hámarksaflahlut-
deild einstakra sjávarútvegsfyrir-
tækja hafi fundist annar farvegur
til yfirráða yfir auðlindinni í
miklu stærri mæli en einstökum
fyrirtækjum leyfist? Það hefur
mikið verið um það rætt að veiði-
heimildirnar séu að færast inn í æ
færri fyrirtæki og við því átti að
bregðast með lögunum um
dreifða eignaraðild. Hitt vekur
því líka eftirtekt að fyrirtækin
sjálf séu að færast á hendur æ
færri stórra aðila. Og þó kapp-
hlaup um völd og áhrif geti verið
skapandi getur niðurstaðan orðið
þveröfug fyrir atvinnugreinina.
Dreifð eignaraðild
Þegar lögunum um stjórn fisk-
veiða var breytt í þá veru að há-
mark var sett á samanlagða afla-
hlutdeild fiskiskipa í eigu ein-
stakra fyrirtækja voru skoðanir
auðvitað skiptar um það hvort, og
þá hvar, skyldi setja slíkt þak.
Það var mikill þrýstingur á að
þakið yrði sett og í könnunum
hefur komið fram að Islendingar
telja bæði að íslenskur sjávarút-
vegur og einstök fýrirtæki séu
stærri í alþjóðlegum samanburði
en raun er á. Við þurfum auðvitað
að skapa þær aðstæður að fjöl-
breytni sé í útgerðinni. Öðruvfsi
tryggjum við ekki eðlilega og
góða nýtingu auðlindarinnar. Og
þó mönnum þyki smátt fagurt,
má heldur ekki gleyma því að
stóru fýrirtækin eru í alþjóðlegri
samkeppni og þurfa að fá að vera
burðug.
Sjálf hef ég enga trú á því að
lögunum verði breytt til að lyfta
þakinu. Ekki er heldur fýrirséð að
brugðist verði við þeirri þróun
sem nú er í gangi þar sem m.a.
eignarhaldsfýrirtæki eru að eign-
ast stóra hluti í sjávarútvegfýrir-
tækjum og þar með völd og áhrif.
Sennilega eigum við eftir að sjá
lífeyrissjóðina verða stærri eignar-
aðila í öflugum fyrirtækjum á
næstu árum, líka í sjávarútvegi ef
rekstrarumhverfi þeirra verður
traust og þau ná að skila hagnaði.
Smám saman munu menn venjast
því að sjávarútvegur er orðinn
„bisness" og þá munu viðhorfin
líka breytast. En það verður ekki á
morgun.
„Við þurfum
auðvitað að
skapa þœr
aðstceður að
fjölbreytni se'
í útgerðinni. “
Við bjóðum gæðavélar frá VETUS-DEUTZ
fyrir bátaflotann, 6-286 hestöfl,
með gírum, skrúfubúnaði, vökvastjórn-
tækjum og öllum fylgihlutum.
Verðdæmi:
VETUS-DEUTZ, 7,14 lítra,
286 hestöfl við 2600 sn/mín,
með gír, mælaborði og vélapúðum
kr. 1.590.000, án vsk.
LJOSAVELAR
úrsmm
Hjá okkur eru VETUS Ijósavélar
fyrir báta og landnotkun
fáanlegar í mörgum stærðum frá 3,5 kw
BALDUR HALLDORSSON
SKIPASMIÐUR V
wmúmæ
BATAVELAR
HLÍÐARENDA* PÓSTHÓLF 451
Umboosaöm a Islandi 602 akureyri • sími 462 3700