Árbók Háskóla Íslands - 01.01.1939, Side 7

D
svo mikið í fang, að lialda uppi háskóla. Sumir munu segja,
að Iöggjafar þjóðarinnar liafi ekki vitað livað þeir voru
að gera, er þeir samþykktu stofnun háskólans, að van-
þekking liafi ráðið gerðum þeirra, að þeir hefðu aldrei
lögfest stofnun háskólans, ef þeir liefðu rennt grun í hversu
mikils slík stofnun þarf með, ef vel á að fara. Eitthvað
kann að vera til í þessu, og víst er um það, að mikið hefir
vantað á, að háskólinn hafi notið þeirrar aðhlynningar frá
þingum og rikisstjórnum, sem hann hefði þurft.
Hitt er vist, að háskólinn á að vera landi og þjóð til sóma,
ef hann á að vera til á annað horð. Þegar útlendingum er
sagt frá Islandi, er fátt, sem þeim finnst jafnmikið til um
og það, að þessi litla þjóð skuli geta haldið uppi háskóla.
Fróðleiksþjóð höfum vór ávallt verið, íslendingar, og
menningarþjóð viljum vér vera. En vart mun nokkur hlut-
ur líklegri lil að þroska menningu vora inn á við og aug-
lýsa hana út á við en góður háskóli.
Nú verður þess ekki lengur langt að híða, að háskólinn
flytji í hið stóra og fagra hús, sem verið er að reisa. Flest-
um mun virðast háskólinn verða miklu stærri við það og
þykja vegur vor vaxa stórkostlega. En ég leyfi mér að segja
nei. Og af því ég tel nauðsjmlegt að segja þetta nei i tíma,
segi ég það nú, tveim til þremur árum áður en líklegt er,
að unnt verði að flvtja héðan. Háskólinn er hvorki þetta
hús né annað, liversu veglegt sem það verður, heldur er
og verður hann mennirnir sem við hann starfa, við kennslu-
og vísindastörf, og stúdentarnir sem stunda þar nám. Og
það er sannarlega ástæða til að staldra við, nú þegar við
horfum fram á híhýlaskiptin, og liyggja að því, livort við
getum ekki — um leið og við reisum stærra liáskólahús —
stækkað sjálfan háskólann um leið. Sú stækkun þarf eklci
nauðsynlega að vera fólgin í því, að fjölga kennurum eða
nemendum, eða hvorumtveggju, heldur miklu fremur í því,
að við öll, kennarar og nemendur, leggjumst á eitt um að
auka gengi stofnunarinnar, með því að hver um sig heiti
sínum beztu kröftum í samstillt átök með fullum skilningi
r