Árbók Háskóla Íslands - 01.01.1988, Blaðsíða 73

Kennarar Háskólans
71
bæta inn á þau komandi árum, fyrst 1929. (Sbr.
frumgögn þeirra í Nesstofusafni.) Enda kom
það síðan í verkahring forstöðumanns rann-
sóknastofu í heilbrigðisfræði að annast sam-
skipti við erlendar stofnanir og rannsóknir í
þágu heilbrigðisstjómar, sem fylgdu embætti
aukakennara í heilbrigðisfræði sem Júlíus var
skipaðurí frá 1. okt. 1937. Frá 1. júlí 1945 varð
hann prófessor í sömu grein.
Rannsóknastofan í heilbrigðisfræði var fyrst
í húsi Rannsóknastofu Háskólans við Baróns-
stíg og bjó mest að þeim tækjum er hún gat
séð af, en þegar Háskóli íslands fluttist í eig-
ið hús 1940 átti hún þar inni jafnlengi og Júlí-
us veitti henni forstöðu eða þar til hann lét af
störfum 1975. Hið nýja húsnæði var tvö her-
bergi með rannsóknaraðstöðu á 1. hæð og sam-
eiginlega dýrageymslu í kjallara, en án allra
tækja, svo að í þeim efnum varð að bjargast
við hið gamla, og stóð svo til 1942, að lækna-
deild fékk styrk frá Rockefeller Foundation til
að búa ranrtsóknastofur hennar í háskólahúsinu
tækjum.
Af vinnu Júlfusar fyrir heilbrigðisstjómina
leiddi þátttöku hans í störfum fjölda nefnda og
ráða, innlendra sem erlendra. Hann var for-
stöðumaður matvælaeftirlits ríkisins 1937-42,
í manneldisráði frá stofnun þess 1942, formað-
ur öryggisráðs 1955-78, aðalfulltrúi íslands á
þingum Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar
1948-59 og 1961, í íslandsnefnd matvæla-
og landbúnaðarstofnunar Sameinuðu þjóðanna
(FAO) síðan 1946, í British Nutrition Society
síðan 1946, Academia internationalis medi-
cinae legalis etsocialis frá 1952, Royal Society
of Medicine frá 1960 og New York Academy
ofSciences síðan 1961. Tvö síðasttöldu félögin
tengjast viðurkenningu þeiira á hinum athygl-
isverðu rannsóknum Júlíusar, sumpart í félagi
við Níels prófessor Dungal, á krabbameini,
einkum í maga, meðal íslendinga.
Júlíus var ágætur málamaður og vel að sér í
þeim fræðum, og var það honum ómetanlegur
styrkur í þeim víðtæku samskiptum, sem hann
átti við erlenda aðila og ritskrár hans bera hvað
ljósast vitni um. (Sjá Skrárum rit háskólakenn-
ara.)
Læknadeild naut góðs af víðtækri og traustri
þekkingu hans og fól honum mörg trúnað-
arstörf. Hann var í úthlutunamefnd Anders
Jahressjóðs frá 1960, f stjóm Lánasjóðs stúd-
enta 1954—60, byggingamefnd læknadeildar
1960-66. Auk kennslu læknanema kenndi
hann næringarefnafræði við Húsmæðrakenn-
araskóla íslands 1942-1962.
Júlíus var kjörinn félagi f Vísindafélagi
íslendinga 1942. Hann var í stjóm raunvís-
indadeildar Vísindasjóðs 1959-61 og í stjóm
Læknafélags íslands 1951-57.
Það var nær þriggja ára aldursmunur á okkur
Júlíusi en segja má að við værum í kallfæri allt
frá því fundum okkar fyrst bar saman í Gagn-
fræðaskóla Akureyrar og þeim fjölgaði með
hverju ári, og frá 1938 vorum við spilafélagar
þar til 1979. Þá varð Júlíus fyrir þeirri þungu
reynslu að tapa sjón á miðdæld sjónu (fovea
centralis) og þar með lestrargetu og getu til að
sjá á spil, en hinn hluti sjónu var óskertur svo
hann sá útundan sér og gat þannig bjargast á
ferli. Og það lýsir vel hversu frábitinn hann var
öllu er mætti vekja athygli á honum, að hann
notaði aldrei hin hefðbundnu tákn sjónskertra,
hvítan staf og armborða, f umferðinni heldur
einungis venjulegan göngustaf. Hér var ekki
um neina fordild að ræða, það var hans hátt-
ur þegar hann gekk heill til skógar að láta sig
hverfa í fjöldann. Heima fyrir hélt hann áfram
fomum hætti að fylgjast náið með veðurfari og
naut þá aðstoðar góðrar eiginkonu, Bergljótar
Jóhannesdóttur Paterson, en þau giflust 1934
og eignuðust tvær dætur.
Júlíus var nettur maður á velli, hávaðalaus
en traustur, með ríka kímnigáfu og glögg-
skyggni á snögga bletti samferðarmanna sinna
án þess að nota gegn þeim, heldur átti árangurs-
ríka samvinnu við fjölda manna, sem öll auð-
kenndist af hreinskilni og áreiðanleika, og hlé-
drægnin var söm þrátt fyrir margvíslegan heið-
ur er honum hlotnaðist á lífsleiðinni, síðast á
75 ára afmæli Háskóla íslands 1986 er hann