Dýraverndarinn - 01.12.1965, Blaðsíða 7

Fræ^asti
ílýravíiiur í íieími
Margir liaía lesið söguna um San Michele, eitir
sænska lækninn Axel Munthe. Hún kom út á ís-
lenzku fyrir allmörgum árum, en ntun nú löngu
uppseld. Ritstjóra Dýraverndarans þótti vel hæfa,
að birta einmitt í jólablaðinu grein um þennan
sórstæða mann og frábæra dýravin, sem vann dýra-
verndunarmálunum meira gagn en flestir aðrir,
þar eð áhrifa lians gætli um flest menningarlönd
heims. Greinin, sem liér fer á eftir, er lausleg og
víða stytt þýðing á grein úr Dýraverndaranum
sænska, en höfundur hennar er sænski rithöfund-
urinn Gunnar Edman. — Myndin, sem greininni
fylgir, er teikning eftir sænsku listakonuna Ellu
Renstrand. Þar er Munthe á ferð um götur Rómar
með bjarndýr í taumi.
Á sjálfan aðfangadag jóla 1886 var grein í Afton-
bladet, sem skrifuð var af höfundi, sem kallaði sig
Puck. Þar var af réttlátri reiði og reisn, sem sæmt
hefði hverjum herkonungi, ráðizt á það menningar-
leysi, að farandflokkum skyldi vera leyft að hafa
villidýr í haldi og temja þau til að leika ýmsar
hundakúnstir á sýningum, sem fólki væri seldur að-
gangur að. Þetta væri lögleyfð og kerfisbundin pín-
ing á dýrum. Sjálfur hefði hann lent í því að verða
fyrir útgjöldum af þessum sökum. Hann liefði sóma
síns vegna orðið að verðlauna með sykurmola gaml-
an geðvondan apa. Ha — af hverju? Jú, af því að
apaskömmin hafði bitið framan af þumalfingri á
forvitinni hefðarfrú, sem hefði rekið endann á regn-
hlífinni sinni í kviðinn á honum! Dulnefni höf-
undarins var Puck, eins og áður er getið. Og Puck
er ekki óvenjulegt heiti á hundum. Þetta var tákn-
rænt með tilliti til höfundar greinarinnar. Axel
Munthe hafði sett undir hana nafnið á hundinum
sínum í stað síns eigin. Þessi töframaður sem lækn-
ir, gæddur furðulegri mannþekkingu, var ekki fjarri
því að tileinka sér hin frægu orð Frakkans Charlets:
„Það bezta hjá manninum er hundurinn hans.“
Bernhard Shaw var góðvinur Munthes. Hann
kallaði hann í einu af þeim bréfum, sem hann
skrifaði honum: „frægasta dýravin í heimi“, og
liann gat þess við liann í sama bréfi, að Munthe
ætti nú í rauninni að kóróna lífsstarf sitt með því
að stofna — með hliðsjón af dýraverndunarfélög-
unum — mannkynsverndarfélög.
Eins og Bernhard Sliaw var Munthe meinilla við
að blaðamenn næðu tali af honum og birtu viðtöl
við liann. Eitt sinn leyfði hann amerískum ldaða-
manni að birta svolátandi ummæli sín:
„Ég lief fengið dásamlegt tilboð um ferðalög um
öll Bandaríkin. Ég hef tekið því með þessum skil-
yrðum: Hvar sem ég kem fram fyrir almenning í
samkomuhúsum, á ég að vera í búri á leiksviðinu,
og á búrinu á að hanga spjald, sem á sé letrað:
„Bannað að espa sýningargripinn og eins að rétta
honum mat eða góðgæti.“ Þá skal líka hvarvetna
fylgja mér vörður, sem flytur um mig stuttan fyrir-
lestur.“
Munthe varð tiltölulega snennna á ævinni rnjög
frægur og mikið eftirsóttur læknir í Rómaborg, og
þar varð hann fljótt kunnur að vináttu sinni við
dýrin. Hann hafði fjölda af dýrum í kringum sig,
köttum, öpum, hundum, páfagaukum, uglum o. s.
frv. Það var ekki nýtt, að köttur sæti á handriðinu,
hundur á tröppunum og api í einum glugganum,
en páfagaukur i öðrum. Og þegar inn var komið,
heyrðust þar margvísleg hljóð.
Munthe var hugkvæmur og að sama skapi djarf-
ur. Eitt sinn tók hann upp á því, að hann leigði
vel taminn skógarbjörn, sem var eign Tatara eins í
Rómaborg, og leiddi hann um mestu umferðar-
Munthe með björninn
DÝRAVERNDARINN
73