Melkorka - 01.06.1957, Page 8

GUÐRÚN GUÐJÓNSDÓTTIR:
HJÁ ARARAT
Ferðasögubrot frá Armeniu
Síðastliðið smnar buðu Samtök sovétkvcnna Menning-
ar- og friðarsamtökum íslenzkra kvenna í Reykjavík
að senda sex manna sendinefnd til Sovétríkjanna til
hálfsmánaðar dvalar þar. Eftirtaldar konur tóku þátt
í för þessari: Halldóra B. Björnsson, rithöfundur frá
MFIK (Menningar- og friðarsamtökum ísl. kvenna),
Arnheiður Sigurðardóttir stud. mag. frá Lestrarfélagi
kvenna, Valgerður Guðmundsdóttir kennari, Reykja-
vík, Steinunn Bjarman ritari, frá deild MFIK Akureyri
og undirrituð sem skrifar þessar línur.
Frú Kristín Sigurðardóttir, fulltrúi Kvenréttindafélags
íslands, ein af nefndarkonunum, veiktist í Helsingfors
og varð að snúa heim aftur.
Við lögðum af stað til Helsinki með Dettifossi þann
23. júlí. I'órum þaðan með rússneskri járnbrautarlest
til Leningrad. í Leningrad dvöldum við í þrjá daga og
héldum síðan ferðinni áfram til Moskvu. Eftir fjögra
daga dvöl þar flugum við til Armeníu og vorum þar í
nokkra daga, lengst í Erevan, höfuðborg landsins.
í þessum þrem borgum heimsóttum við margskonar
menningarstofnanir, svo sem söfn, kirkjur, æskulýðs-
hallir, sjúkrahús og skóla. A kvöldin fórum við í leik-
hús og aðra skemmtistaði eða sátum veizlur.
Allstaðar þar sem við komum fengum við hinar
höfðinglegustu móttökur og hlýtt og ástúðlegt viðmót.
Margt af því sem fyrir okkur bar á ferðalaginu, mun
verða okkur ógleymanlegt, þar á meðal hcimsóknin á
samyrkjubúið Efra Artashat í Ararat héraði. Því mun
ég hér á eftir segja frá þessari heimsókn, þó ég viti að
orð-mín geta ekki vakið í htiga lesandans þau óviðjafn-
anlegu áhrif, sem við urðum fyrir.
Samyrkjubúið Efra-Artashat
Er við komum á samyrkjubúið tók bú-
stjóri á móti okkur fyrir utan stórt hús, sem
var félagsheimili og skrifstofur. Bústjórinn
var miðaldra maður svartur á hár og brún-
eygður eins og allir Armenar. Hann minnti
einna helzt á, að okkur fannst, myndarlegan
íslenzkan bónda.
Er við höfðum tekið sæti þarna á skrif-
stofunni ásamt túlkum og fylgdarliði, sagði
bústjórinn okkur ýtarlega frá skipulagi bús-
ins og starfsháttum öllum. Mun ég drepa
hér á nokkur atriði úr ræðu hans:
Samyrkjubú þetta sagði bústjóri að væri
félagsbú stofnað 1928 og telur þrjúþúsund
manns. Tvö þúsund og fjögurhundruð
vinna við búið — en sex hundruð vinna
annars staðar, við baðmullar- eða grænmet-
is- og ávaxtaframleiðsluna, eins og t. d. á
vínberja- og melónuökrum.
Aðalfundur samyrkjubúsins, sem lialdinn
er árlega, ákveður hve mikið starf skuli
teljast einn vinnudagur og einnig dagkaup-
ið fyrir slíka vinnu. Það daglega starf, sem
hverjum og einum er ætlað á búinu, er
auðvelt að leysa af hendi, bæði fyrir yngri
og eldri, á 7—8 klukkustundum. Algengt er
að fólk vinni 350—400 slík dagsverk á ári
— en sumir afkasta sem svarar til 600 dags-
verka á ári og fá auðvitað kaup eftir því.
Árið 1956 var kaup fyrir áætlaðan vinnu-
dag 18 rúblur, 4 kg vínber, 2i/£ kg jiurrkað-
ir ávextir, og 300 gr mjólkurafurðir, 1 kg
grænmeti, ll/2 kg hveiti og 250 gr vodka.
Nokkrum hluta af tekjum búsins er skift
á milli bændanna. Tilskijdri upphæð er
varið til ýmiskonar menningarframkvæmda,
10—15% árstekna fer til viðhalds búinu,
7% er látið í ellistyrktarsjóð. Ef tekjur bús-
ins fara langt fram úr áætlun er peningum
og miklum vörubirgðum skipt á milli bænd-
anna. Ef samyrkjubóndi verður veikur fær
liann ókeypis læknishjálp, meðöl og dagpen-
inga.
Samyrkjubúið á ýmsar eignir fyrir utan
jarðirnar, svo sem skóla, lieilsuverndarstöð,
kornmyllu og vínræktarstöð. í sambandi við
40
MELKORKA