Melkorka - 01.09.1960, Qupperneq 14

sagt í umræðunum: Málið ætti að liggja ljóst fyrir
hvað mínu landi viðvíkur af því að við höfum enga
vopnaða heri og því ekkert til þess að afvopna." En
bætti samt við að fsland gæti ekki tekið aftur ábyrgð
sína og skyldur á tímum þegar enginn staður á jörð-
inni væri óhultur ef heimsbálið yrði kveikt.
í ávarpi allsherjarnefndarinnar segir að afvopnuri sé
mikilvægasta vandamál sem uppi sé í heiminum í dag
og þar er látin í ljós sú von að strax verði eitthvað að
gert sem mætti koma til leiðar algjörri afvopnun og
verða að samkomulagi.
10 þjóða nefndin sem skipuð hafði verið áður, fékk
í hendur það verkefni að koma þessu á rekspöl. Nefnd-
in er nýtekin til starfa í Genf.
I samþykkt allsherjarnefndarinnar er fólgin hljóðlát
viðurkenning á því að stríð sé tilgangslaust og þessi
staðreynd gerir aðstöðu okkar ltetri enda þótt það
kunni að hljóma sem mótsögn. Afvopnunin sem Bis-
mark kallaði áður fyrr draum og ekki einu sinni fagran
draum er núna eina leiðiri sem við eigum kost á ef við
viljum ckki halda áfram að lifa við gjöreyðingarhættu
og fjárskort eða það sem verra er en fjárskortur, fá-
tækt og neyð. Við höfum að vísu ekki orðið göfugri en
áður og sambúðin hefur ekki orðið hetri. En við erum
að vakna til meðvitundar um það að okkur er engra
kosta völ. Hjá sumum okkar hefur hugarfarsbreyting
átt sér stað.
Þetta vekur vonir. Hið leiðinlcga er hins vegar að
nær því ekkert hefur gerzt. Aðeins eitt — og það cr þó
ánagjuleg staðreynd — er það að Sovétríkin hafa fækk-
að í herjum sínum um 1.200.000 manns. Annars er
stríðshefðin alveg órofin og öll fyrirtæki hennar óhreyfð
en á meðan bíðum við eftir árangri af fundi afvopnun-
arnefndarinnar og byggjum vonir okkar á fundi æðstu
manna sem á að vera 16. maí. Við höfum fengið frest,
en við gelum sannarlega ekki setið aðgerðarlaus. Her-
foringjarnir og margir stjórnmálamenn í mörgum lönd-
um tala um og mæla með vígbúnaði rétt eins og ekk-
crt hefði verið sagt í allherjarnefnd Sameinuðu þjóð-
anna. Nýjar tillögur eru samþykktar, ný vopn fram-
leidd, vopnahirgðirnar (kjarna) aukast, flugskeytin
verða æ fullkomnari. Einn talsmaður stríðsins í Banda-
ríkjunum skrifaði nýlega vegna baráttu sem friðarvin-
ir háðu: „Við höfum haft þann hátt á að leiða storm-
inn hjá okkur og þegar hann er liðinn hjá tökum við
upp þráðinn þar sem honum sleppti og höldum áfram
eins og áður.“ Hættan er sú, að þeir sem vinna í þágu
friðarins verða oft að vinna í hjáverkum en þeir sem
vinna í þjónustu stríðshefðarinnar eru opinberir starfs-
menn og launaðir. Þeir mala og mala dag eftir dag —
jieir leiða hjá sér storm friðarbaráttunnar aftur og
aftur.
Almenningsálitið jtarf að beinast gegn ófriði í sívax-
andi mæli, fleiri og fleiri þurfa að taka virkan þátt í
þessu. 'I il þess að |rað megi takast, þarf þckkingu og
meiri þekkingu og sameiningu allra friðarafla, að sann-
færa alla um að ófriður sé öllum skaðsamlegur.
Þekking hefur vaxið afarmikið en við gerum okkur
ekki ánægða með minna en það, að öllum verði ljóst,
að nútíma styrjöld er sania sem tortíming mannkynsins.
-1000 ægi-vetnissprengjur nægja til að fullkomna þetta
verk, og nú sem stendur hafa Bandaríkin mátt til að
tortíma 10 sinnum og Sovétríkin 5 sinnum. Við verð-
um að gera Jrað lýðum ljóst, að allar álfur hnattarins
eru undir þetta seldar, þó að svo kunni að fara, að
eyðileggingin verði ekki alger alls staðar. Umfram allt
verðum við að gera það heyrurn kunnugt, hvílík hætta
óbornum kynslóðum er búin af slíkri styrjöld og hví-
lík ábyrgð hvílir á þessari. Hingað til hefur mannkyn-
ið ekki megnað að spilla erfðavísum sínum svo veru-
legu næmi. Nú er það í lófa lagið með kjarnorkustríði-
Við verðum einnig að leggja áherzlu á, að jafnvel
undirbúningurinn undir kjarnorkustyrjöld, sprengju-
tilraunirnar, eru mannkyninu hættulegar. Og að síð-
ustu megum við ekki dylja það, að fyrirætlanir um
eitur- og sýklahernað crtt á döfinni, og að þeirra vegna
er ekki sízt bráð þörf á algcrri afvopnun. Ekkert ann-
að dugir. Meðan Jressi marghöfðaða ófreskja fær að
halda einu höfði, munu henni vaxa ný.
Þess vegna hljótum við að sameina friðaröflin, með
engu móti öðru munu Jjau koma fram ællun sinni og
verða nógti sterk. Stríðsöflin reyna að sundra jicim.
Allir sem starfa í þágu friðarins verða nú að gera sér
ljóst hve áríðandi er að starfa saman. Konurnar hafa
nú sligið fyrsta sporið til að leiða almenningsálitið í
átt til sameinaðs vilja til algerrar afvopnunar. Það
gcrðist í Kungalv í Svíþjóð dagana 10.—12. des. 1959,
og var þá haldin þar alþjóðleg ráðstefna að undirlagi
Alþ.samb. lýðræðissinnaðra kvenna, sem sendi áskorun
til kvenna í ölluin löndunr frá stjórnarfundi sínum í
okt. Ráðstefnan var ekki fjölmenn, fulltrúarnir voru
60 og komu frá 27 löndum, en samkomulagið reyndist
gott, þó að skoðanir væru skiptar um ýmsa hluti. Ráð-
stefnan sendi áskorun til allra kvenna: „Nú er nauð-
synlegt að gleyma allri misklíð og samhæfa alla við-
leitni okkar til að ná settu marki." Ráðstefnan sendi
líka lrréf til allra þjóðhöfðingja stórveldanna, jrar sein
svo er að orði komizt: „Það er óhjákvæmilegt að rækta
með sér traust og bróðurþel, en þetta er hinn traust-
asti grundvöllur samvinnu meðal þjóðanna."
Gleðilegt væri cf margir hér vildu verða til að sam-
einast um jrær óskir og vonir sem hin aljrjóðlega af-
vopnunarráðstefna kvennanna lét í ljós í bréfinu til
hinna fjögurra æðstu manna stórveldanna, sem saman
eiga að koma:
„Við vonum að á fundi æðstu manna verði tekin til
meðferðar undirbúningur að:
— Algjöru banni við kjarnorkuvopnatilraunum.
— Samningum um að jafna öll deilumál og ófrið,
sem nú er á döfinni.
5-1
MEEKORKA