Melkorka - 01.09.1960, Blaðsíða 22

hreyfingar gegn hinum ranglátu lagaboðum. Fyrir ná-
lega 6 mánuðum voru um 8000 manns fangelsaðir
vegna mótþróa við kynþáttalögin. Afestmegnis voru það
blökkumenn, nokkrir Indverjar og fáeinir Evrópumenn.
Stjórnin hefur goldið í sömu mynt með því að setja
tvenn ný lög — annarsvegar um almennt öryggi og hins-
vegar viðl)ótarlög í sakamálum. Liggja þungar hegning-
ar við brotum gegn þessum lögum.
Markmið skilnaðarstefnunnar er fyrst og fremst
að auka á minnimáttarkend hins hörundsdökka fólks
og sljóvga sjálfsvirðingu þess, með því að skipa því
lægra sess í þjóðfélaginu. Slík meðferð hvetur ekki til
dyggða, þar sem lítil eða engin von er til þess að ná
rétti sínum. Hinir menntuðu blökkumenn telja sig
einna verst leikna vegna aðskilnaðarstefnunnar, og gera
sér ljóst, að í landi, sein setur meðborgurutn sínum
slík lög, er þeim gert ókleift að nota menntun sína í
þágu þjóðfélagsheildarinnar, Hvergi er griðastaður
fyrir hinn menntaða blökkumann, undir stjórn hvítra
manna, sem setur sér það markmið að drottna yfir
réttlausum fjöldanum.
Húsakostur flestra blökkumannanna er mjög slæm-
ur, og getur varla talizt hæfur til mannabústaða. I’rátt
fyrir umbótaviðleitni verður lítið ágengt, því verðlag
allt er hátt og neyðin mikil. Windermere heitir víð-
áttumikið svæði skammt frá Cape Town, þar sem þús-
undir blökkumanna búa. Þar ríkir mikil eyntd, og býr
fólkið mestmegnis í hreysum gerðum úr blikkdósum
undan glerolíu. Regnið seitlar í gegnum þökin og göt-
urnar um svæðið eru mestmegnis ósléttir troðningar,
fullir af aurpollum, jafnvel um hásumartímann. Heil-
brigðisástæður eru allar á frumstigi, t. d. verður víðast
hvar að bera vatn til heimilisþarfa langt að. Það hlýtur
að vera niðurlægjandi, að búa í svona ömurlegn þétt-
býli. Þó má sums staðar finna þarna heimili, sem líta
sæmilega þrifalega út. Myndskreytingar úr dagblöðum
þekja veggina og á heimilinu er til rúmstæði, borð,
nokkrir stólar o. s. frv.
I S.-Afríku eru samtök, sem vinna að því að koma á
skólaskyldu fyrir börn þeldökkra kynflokka, en enn
sem komið er skortir til þess skóla. Barnafræðsla á
meðal blökkumannanna er cnn á ntjög lágu stigi, nán-
ar tiltekið fá um 20% barnakennslu. Samtök lilökku-
kvenna hafa gengizt fyrir söfiiun til byggingar skóla-
húsa. Hver einstaklingur er beðinn að leggja 1 sh. af
mörkum til skólahalds. Um æðri menntun er J>að að
segja, að Cape Town háskólinn og Witswaterand há-
skólinn taka báðir takmarkaðan fjölda blökkumanna
og kynblendinga, stúlkur og pilta, sem hljóta sömtt
fræðslu og aðrir stúdentar, en fá að öðru leyti ckki að
taka þátt í félagslífi skólanna. Báðir þessir liáskólar
eru þó hlynntir jafnrétti innan skólanna. Auk háskól-
anna eru nokkrir framhaldsskólar og búnaðarskólar,
sem einungis eru ætlaðir blökkumönnum. Er nemend-
um þar kennd búvísindi og önnur fr.æði, með [>að fyrir
augum að þeir kenni |iau aftur kynbræðrum sínum
víðsvegar um landið. I Cape Town hefin nýlega verið
stofnaður sjóður til styrktar blökkumönnum, sem
stunda háskólanám, en Jress er vænzt, að lánin verði
endurgreidd, þcgar lántakandi hefur fengið arðberandi
atvinnu. I einstöku tilfellum hafa hvitir stúdentar
stofnað til kvöldskólahalds, þar sem þeir gerast kenn-
arar blökkumannanna og stuðla þannig að auknuin
skilningi og góðvild milli [)essara ólíku kynþátta.
Fyrir nokkru var stofnaður nýr frjálslyndur stjórn-
inálaflokkur í S.-Afríku undir forustu frú Ballinger
þingfulltrúa. Markinið flokksins er að vinna að jafn-
rétti hinna ýnisu þjóðarbrota í landinu. Vona þeir.
sein vinna að sameiginlegri heill allra landsmanna í
S.-Afríku, að þessi nýi flokkur fái að vaxa og sjá ár-
angur af því starfi, scm hann hefur gert að markmiði
sínu.
Lauslcga þýtt úr grein eftir Daisy Solomon
i lnternational Women’s News.
S M Æ L K I
Þegar Jóhannes hitti Jakob, nokkrti eftir jarðarför
Elíasar vinar þeirra, með stóran demantsprjón í háls-
bindinu, gat hann ekki orða bundizt. Hvar fékkstu
þennan prjón? Þú hefur ekki keypt hann, hann er mörg
þúsund króna virði.
Jú, ég keypti hann samkvæmt fyrirmælum vinar okk-
ar heitins, Elíasar. Hann fól mér í erfðaskrá sinni að
kaupa stein til minningar um sig látinn fyrir 50 þús-
und krónur. Þetta er steinninn.
*
Faðirinn sagði við son sinn, sem var að fara á berja-
mó: Mundu eftir því að yfirgefa aldrei ueina þúfu
fyrr en þú hefur tíut hvert einasta her. Sonurinn gerði
þetta og var alveg forviða þegar hann hitti samferða-
fólkið og sá að hann hafði tínt helmingi meira en það.
Þessi piltur varð gæfumaður.
+
Bóndi var í læknisskoðun, hann ætlaði að fá sét líf-
tryggingu. Læknirinn spurði: Hafið þér orðið fyrir
slysi? Svar: Nei. Af hverju eruð þér þá haltur, spurði
læknirinn. Nautið henti mér yfir girðingu.sagði hóndi.
Nú, var það ekki slys, spurði læknirinn. Ó, nei, ekki al-
deilis, gainli tuddi ætlaði sér þetta alltaf.
*
Ameríkumaður var að grobba af því við Ástralíu-
mann hve stórir búgarðarnir væru í Ameríku. Ég þekki
persónulega einn sem er svo stór að það tekur heila
viku að ríða meðfram girðingu hans.
Ekki kalla ég það stóran búgarð, sagði Ástraliumað-
urinn. I okkar landi eru margir búgarðar svo stórir, að
ef nýgift hjón eru send út í hagana til að mjólka kýrn-
ar, eru það börn þeirra sem koma heim ineð mjólkina.
62
MELK.ORKA