Búnaðarrit - 01.01.1983, Page 237
BÚNAÐARÞING 231
einbýlishús, þar sem í flestum tilfellum hefur ekki verið gert
ráð fyrir rými fyrir tvær kynslóðir.
Eins og flestum er kunnugt, fer endurnýjun bændastétt-
arinnar nú fyrst og fremst fram á þann hátt, að börn taka
við af foreldrum sínum við búreksturinn. Styttra
kynslóðabil en áður var gerir það að verkum, að á
jörðunum þurfa í mörgum tilfellum að búa saman tveir
ættliðir, sem deila þurfa um lengri eða skemmri tíma
sameiginlegri íbúð. f flestum tilfellum verður slíkt sambýli
báðum kynslóðunum til ama og þvingana og leiðir oft til
þess, að önnur hvor kynslóðin hverfur af vettvangi, ungt
fólk til starfa í þéttbýli, þar sem það síðan ílengist og glatast
sveitunum að fullu og öllu, eða eldri kynslóðin hverfur á
braut, oft með verulega starfsorku, sem ekki nýtist henni
nema takmarkað á meira og minna sérhæfðum vinnumark-
aði þéttbýlisins. Við það að slíta sig þannig upp með rótum
frá lífsstarfi og átthögum virðist oft sem andlegt og líkam-
legt atgerfi þessa fólks bresti langt um aldur fram, og fyrr
en varir er það orðið „stofnanamatur", sem þjóðfélagið
verður að ala önn fyrir með ærnum kostnaði á öldrunar- og
hjúkrunarstofnunum.
Ljóst virðist, að breyting á þeim búsetuferli, sem hér er
drepið á, í þá veru að gera öldruðu bændafólki leikft að
eyða ellinni í eigin íbúð á sinni heimajörð sem sjálfs síns
herra, meðan heilsan leyfir, hefur umtalsverða kosti í för
með sér fyrir þjóðfélagið í heild og þá einstaklinga, sem í
hlut eiga.
I fyrsta lagi léttir það þeirri kynslóð, sem við er að taka,
lífsbaráttuna að ýmsu leyti, aðstoð hinna eldri í forföllum
eða fríum, aðstoð við barnauppeldi og ótal fleiri atriði
koma þar inn í.
I öðru lagi myndi bygging smáíbúða, sem tillagan gerir
ráð fyrir, draga úr fjárstreymi, sem óhjákvæmilega verður
úr sveitunum við kynslóðaskipti, þegar eldri kynslóðin þarf
að fá út úr jörð sinni og búi fjármagn til íbúðarkaupa í