Búnaðarrit - 01.01.1983, Page 315
STEFNUR í SAUÐFJÁRRÆKT HÉR Á LANDI 309
mjög við sögu sauðfjárræktar hér á landi, þeir bræðurnir
Hallgrímur og Jón Helgi Porbergssynir. Þeir voru ekki
háskólagengnir, en óvenju skarpgáfaðir áhugamenn, sem
höfðu báðir aflað sér verklegrar menntunar í landbúnaði,
sérstaklega sauðfjárrækt í Noregi og Skotlandi. Hallgrímur
var fyrr á ferð og vann skemur að leiðbeiningum en Jón.
Báðir höfðu þeir eldlegan áhuga fyrir umbótum á sauðfjár-
rækt hér á landi og fengu sérstætt tækifæri á vegum
Búnaðarfélags íslands til að gera nokkurs konar úttekt á
stöðu fjárræktar í landinu, með því að ferðast um landið
þvert og endilangt til að skoða féð.
Hallgrímur Þorbergsson ferðaðist um allt Norðurland frá
og með Strandasýslu og um Austurland veturna 1906—
1907 og veturna 1907—1908. Hann lætur fyrst frá sér heyra
í Búnaðarritinu, 20. árg. 1906, í grein Um sauðfé, en í næstu
tveimur árgöngum ritsins skrifar hann um féð á þeim
svæðum, sem hann ferðaðist um. Allar þessar greinar
Hallgríms eru glöggar og skilmerkilegar og kemur greini-
lega fram hjá honum, að hann leggur mesta áherslu á vel
vaxið harðholdafé, sem safni ekki miklum mör, en haldi vel
holdum á fóðri, en telur vandræðafé, sem þá var allvíða til í
Þingeyjarsýslum, t. d. á Hólsfjöllum, Axarfirði og víðar,
sem sé að vísu klettþungt, en kviðmikið, malastutt og
vöðvarýrt mörsöfnunarfé, lingert og leitt í meðferð. Hann
rómar kollótta féð í Strandasýslu. Jón Þorbergsson tekur
við skömmu eftir að Hallgrímur hætti, hefst handa 1912 og
eyðir miklum tíma í leiðbeiningar í sauðfjárrækt til 1920,
með hrútasýningum á haustin og ferðalögum á vetrum, þar
sem hann í ræðu og riti og með ábendingum leiðbeindi
bændum með fjárval. Hann handlék féð og reyndi að kenna
bændum að meta bakhold þess.
Það eru þeir Þorbergssynir, Hallgrímur og Jón, sem
fyrstir manna marka ákveðna stefnu í sauðfjárrækt hér á
landi. Sú stefna var mótuð af breskum viðhorfum, þar sem
kjötframleiðsla stóð með mestum blóma, þ. e. að leggja