Búnaðarrit - 01.01.1986, Page 182
160
BÚNAÐ ARRIT
og aðlaga búvöruframleiðsluna innanlandsþörfum á næstu
5 árum.
Aðlögunartíminn er of stuttur til að byggja upp nýja
starfsemi, sem fólk í sveitum getur lifað af. Það sanna þau
sex ár, sem liðin eru frá því byrjað var á búháttarbreyting-
um. Við verðum að ætla okkur rúman tíma og fjármagn, því
að annars er hætta á, að byggðin grisjist um of. Jarðir eru
misjafnar að gæðum, og því er ekki sama, hvers konar
búskapur er þar rekinn. Margar jarðir hafa líka hlunnindi.
Mér finnst, að það eigi að taka tillit til þessara hlunninda
við úthlutun framleiðsluréttar á búvörum. Það getur breytt
heildardæminu nokkuð. Víða getur ferðamannaþjónusta og
hlunnindi farið saman, t. d. lax- og silungsveiðar m. m.
Þegar ég lít til baka til þess tíma, sem lagaheimildir
fengust til að skipuleggja og draga úr búvöruframleiðslu, þá
finnst mér ekki allt hafa tekizt sem skyldi. Skipulagningin
fór vel af stað, og fjöldinn allur af bændum gerði sitt bezta í
því að aðlaga framleiðslu sína breyttum aðstæðum. En
ýmislegt hefur orðið þess valdandi, að bændastéttin stendur
nú frammi fyrir óvenjulega vandasömum málum, sem ekki
verður komizt hjá að leysa.
Um leið og draga skyldi úr framleiðslu hefðbundinna
búgreina, átti jafnframt að byggja upp nýjar búgreinar, sem
áttu að koma í staðinn. Alþingi hét fjármagni í þessa
uppbyggingu með breytingu á jarðræktarlögum, en við það
hefur ekki verið staðið.
Þrátt fyrir fjárhagsleg vandamál hefur verið unnið mark-
visst að framgangi þessara mála. Nýju framleiðslulögin eru
við það miðuð, að þau styrki í auknum mæli nýbúgreinar og
efli leiðbeiningar og ráðgjöf í sambandi við búhátta-
breytingar.
Við framleiðum talsvert af dýrmætum landbúnaðar-
vörum. Hagstofa íslands telur verðmæti þeirra vera rúma
sex milljarða króna verðlagsárið 1984—85. Mestur hlutinn
fer til innanlandsneyzlu og sparar því mikinn gjaldeyri.