Heilbrigðismál - 01.07.1971, Page 11

Á síðustu árum hefur verið reynt að ein-
angra sjúkling, sem vantar kyrnikorn frá um-
hverfinu með því að halda honum í sérstak-
lega gerðu sýklafríu herbergi, sem útbúið hef-
ur verið sem stór glær plastpoki hengdur inn
í grind. 1 pokann er veitt síuðu sýklafríu lofti
og þrýstingurinn hafður hærri innan pokans
en utan til þess að annað loft en það síaða
berist ekki inn. Matur og annað, sem sjúkling-
urinn þarf er allt gerilsneytt. Þar að auki fær
sjúklingurinn lyf, sem ætlað er að uppræta
sýklaflóruna í þörmum. Með þessari aðferð
hafa sumir talið sig geta gefið stærri skammta
af lyfjunum og þar með fengið meiri áhrif á
æxlin en þó eru þeir enn margir sem telja
ágóðann vart ómaksins verðan.
Mér þykir líklegra að þessi leið verði ekki
almenn heldur muni blóðkornagjafir aukast
og þörfin fyrir einangrun þar með minnka.
Vegna aukaverkananna þarf læknirinn að
fylgjast mjög náið með sjúklingnum, einkum
með fjölda hvítu blóðkornanna og blóðflag-
anna. Þetta er þeim mun nauðsynlegra ef ekki
er kostur á að gefa þau blóðkorn sem vantar,
því að sýklalyfin, þótt góð séu, duga ekki til
varnar gegn sýklum, ef hvítu blóðkornin eru
ekki jafnframt til staðar.
Stundum hafa meinin að nokkru eiginleika
þess vefs, sem þau eru komin frá. Þannig er
krabbamein í brjósti næmt fyrir áhrifum ým-
issa karl- eða kvenhormóna á sama hátt og
heilbrigður brjóstvefur og krabbamein í
blöðruhálskirtli karla er næmt fyrir sömu
hormónum og heilbrigður blöðruhálskirtill.
Kortison frá nýrnahettuberkinum og skyld
V, sem valda í stórum skömmtum rýrnun á
heilbrigðum eitlavef, hafa og reynzt gagnleg
til meðferðar á illkynja eitlasjúkdómum.
Þótt fylgikvillar hormónameðferðar séu
ekki eins hættulegir og þeir, sem ég hefi áður
talað um, eru þeir eigi að síður hvimleiðir.
Konur, sem fá karlhormóna fá ýmis karlein-
fréttabréf um heilbrigðismál
kenni, en karlar, sem fá kvenhormóna verða
kvenlegir.
Það má einnig hamla á móti vexti þessara
krabbameina með því að taka frá þeim þá
hormóna, sem stuðla að vexti þeirra. Þannig
fæst oft nokkur bati á brjóstkrabba með því
að fjarlægja eggjastokka og á krabbameini í
blöðruhálskirtli með því að fjarlægja eistun.
Þá má nefna enn eina tegund lyf ja, þ. e.
geislavirk efni svo sem fosfór og geislavirkt
joð. Geislunin frá þeim hefur áhrif á vefina í
nánasta umhverfi þeirra; þannig minnkar fos-
fór starfsemi blóðmergsins, sem á aðsetur í
beinunum en beinin taka upp fosfórinn og
geislunina frá joði má nota gegn krabbameini
í skjaldkirtli eða til að minnka starfsemi
skjaldkirtils, sem starfar of mikið.
Ef við berum saman annarsvegar lækn-
ingu á sjúkdómi orsökuðum af sýklum, t. d.
lungnabólgu og hinsvegar lækningu á krabba-
meini er þar ólíku saman að jafna. Þar sem
sýklar eru ekki hluti af líkamsfrumunum
heldur aðskotadýr, með annarskonar efna-
skipti en frumur líkamans, hefur verið tiltölu-
lega auðvelt að finna lyf, sem drepa sýklana
eða veikla þá án þess að hafa teljandi skaðleg
áhrif á manninn. Einnig dugar, að lyfið fækki
sýklum og veikli og getur þá líkaminn séð um
að losa sig við þá síðustu. Engu slíku er til að
dreifa, þegar lækning krabbameins er reynd
með lyfjum. Eins og fyrr segir er enn vitað
lítið um efnaskiptamun heilbrigðra og sjúkra
fruma, sem unnt er að nýta til útrýmingar
krabbameinsfruma og svo virðist líkaminn,að
minnsta kosti eftir að krabbamein hefur náð
að festa rætur, getulaus til að sjá sjálfur um
síðustu leifar krabbans. Á seinni tímum hafa
hins vegar farið fram rannsóknir, sem beinast
að því að styrkja mótefnamyndun gegn mein-
unum. Stöðugt batnar árangurinn ýmist með
tilkomu nýrra lyfja eða vegna þess, að okkur
lærist að nota á árangursríkari hátt þau lyf,
11