Fréttablaðið - 05.01.2010, Side 8

Fréttablaðið - 05.01.2010, Side 8
8 5. janúar 2010 ÞRIÐJUDAGUR LÖGREGLUMÁL Tilkynnt var um innbrot í fimm sumarbústaði í Grímsnesi um síðustu helgi. Í flestum tilvikum var sjón- varpstækjum stolið. Á svipaðan hátt var staðið að innbrotunum og mjög líklegt að sömu aðilar hafi staðið að þeim, að áliti lög- reglunnar á Selfossi. Þá var brotist inn í veiðihús við Hlíðarvatn í Selvogi fyrir skömmu og þaðan stolið nýju leð- ursófasetti ásamt hljómtækjum og kaffivél. Lögreglan hvetur sumarhúsaeigendur til að virkja nágrannavörslu og fylgjast vel með umferð ókunnugra um sum- arbústaðahverfi. - jss Innbrot í sumarbústaði: Stálu sófasetti og sjónvörpum HEILBRIGÐISMÁL Talsvert dró úr reykingum Íslendinga á árinu 2009 og er svo komið að líklega hefur aldrei lægra hlutfall lands- manna reykt. Samkvæmt nýlegri könnun Capacent fyrir Lýðheilsustöð reykja rúmlega fimmtán prósent landsmanna á aldrinum 15 til 89 ára daglega. Jafnt og þétt hefur dregið úr reykingum frá 1991 en þá reyktu um 30 prósent þjóðarinnar. Sigrún Ósk Sigurðardóttir, aðstoðarforstjóri ÁTVR, segir að dregið hafi úr tóbakssölu fyrstu ellefu mánuði ársins. Endanlegar sölutölur ársins 2009 liggja ekki fyrir. Viðar Jensson, verk- efnisstjóri tóbaksvarna hjá Lýðheilsustöð, þakk- ar þessa þróun vitundar- vakningu um skaðsemi reykinga. Fólk geri sér sífellt betur grein fyrir hve hættulegar reyking- ar eru heilsunni. Þá kunni hækkað verð á tóbaki að hafa sitt að segja en helsta ráðlegging Alþjóðaheil- brigðismálastofnunarinnar og Alþjóðabankans til að sporna við reykingum sé að hækka verð á tóbaki. Í heilbrigðisáætlun sem sam- þykkt var á Alþingi 2001 og nær til ársins 2010 var sett það markmið að hlutfall reykingafólks á aldrin- um 18-69 ára verði undir fimmtán prósentum. Ljóst er að það markmið hefur náðst. Viðar kveðst ekki vilja segja til um hver mark- mið nýrrar heilbrigðisá- ætlunar eigi að vera en mikilvægt sé að halda áfram á sömu braut. Til að svo geti orðið þurfi að fjölga úrræð- um til að hjálpa fólki til að hætta að reykja og koma í veg fyrir að unglingar hefji reykingar. - bþs Reykingar drógust saman á árinu og markmið heilbrigðisáætlunar hefur náðst: Fækkar í hópi reykingafólks VIÐAR JENSSON Sharon enn í dái Aríel Sharon, fyrrverandi forsætisráð- herra, liggur enn í dái á sjúkrahúsi í Ísrael, réttum fjórum árum eftir að hann fékk heilablóðfall og missti meðvitund. Hann er orðinn 81 árs. ÍSRAEL Hægja á í Kaplakrika Bæjarstjórn Hafnarfjarðar ætlar að fá fram afstöðu FH, Fasteignafélags Hafnarfjarðar og verktaka á íþrótta- svæðinu í Kaplakrika til þess að hægt verði þar á framkvæmdum vegna erfiðrar fjárhagsstöðu bæjarfélagsins. HAFNARFJÖRÐUR Tækjum stolið af verkstæði Brotist var inn á verkstæði SG húsa á Selfossi í byrjun síðustu viku. Hljóm- flutningstækjum og tölvuskjá var stolið. Málið er óupplýst. LÖGREGLUFRÉTTIR JARÐFRÆÐI Margt bendir til að hafið sé tímabil aukinnar jarðvirkni hér á landi, segir Ragnar Stefánsson, prófessor í jarðvárfræðum við Háskólann á Akureyri. Hann segir Suðurlandsskjálftana 2000 og 2008 kunna að hafa breytt aðstæðum á Suðurlandi og út á Reykjanes. Þá segir Ragn- ar víðar beðið jarðhræringa en í Heklu, en frá því hefur verið greint í frétt- um að í henni sé þrýstingur í kvikuhólfum sambærilegur því sem var fyrir síðasta gos, auk þess sem hún „sé á tíma“ miðað við fyrri gos. Þannig megi út af fyrir sig vænta goss í Heklu og jafnvel víðar miðað við þá atburða- rás sem verið hefur í seinni tíð. „En það er nú þannig í náttúrunni að hún fylgir ekki alltaf svona töl- fræði. Frá síðasta gosi í Heklu hafa orðið gríðarlegar breytingar með Suðurlandsskjálftunum. Þá verð- ur mikil færsla um allt Suðurland og aðstæður breytast mjög. Ekki er ólíklegt að tímaröðin sem varð í Heklu frá 1970 raskist.“ Ragnar segir því ómögulegt að spá fyrir um hvenær Hekla kunni að gjósa, aðdragandi að smágos- um í henni hafi verið skammur og ekki annað að gera en vakta vel jarðskjálftamæla. Þá þurfi ekki að vera vísbending um gos þótt snjór bráðni hér og þar í fjallinu. Gufa og hiti geti leitað upp vegna kviku- hreyfinga á fimm til tíu kílómetra dýpi og valdið snjóbráð, án þess að gos sé í vændum. „Varðandi Kötlugos þá reikna menn hins vegar með meiri og skýrari aðdraganda, jafnvel í sól- arhring á undan,“ segir Ragnar, en aðdragandi stórgosa úr eldkeilum sé lengri en þekkist frá smágos- um seinni ára í Heklu. „Sama gild- ir um stór Heklugos, líkt og 1947 og þaðan af stærri Heklugos í for- tíðinni. Aðdragandi er miklu lengri að þeim.“ Eftir því sem best er vitað segir Ragnar tíma kominn á hræring- ar víða um land. „Bara hérna á Reykjanesskaganum, vestur af Henglinum, finnst manni kominn tími á einhverja jarðskjálftavirkni meira en verið hefur. Eins er það á miðhálendinu, suður af Öskju og milli Öskju og Bárðarbungu. Þar eru í gangi smáskjálftar sem benda til þess að einhver kvikuinn- skot spenni upp svæðið.“ Aukinheldur segir Ragnar að tími sé kominn á meiri háttar skjálfta á Húsavíkur-Flateyjarsprungunni, sem kynni að verða meira úti í sjó, þótt það sé ekki öruggt. „En þótt margt sé komið á tíma, þá getur tekið áratugi að eitthvað gerist í því.“ olikr@frettabladid.is RAGNAR STEFÁNSSON Víða um land er tími kominn á hræringar Þótt eldstöðvar og skjálftasvæði „séu á tíma“ þá geta liðið áratugir þar til hræring- ar verða. Suðurlandsskjálftarnir kunna að hafa breytt aðstæðum töluvert á Suður- landi. Fyrir norðan er kominn tími á stórskjálfta á Húsavíkur-Flateyjarsprungunni. HEKLA FULLGENGIN MEÐ? Myndin er tekin fyrir nærri tveimur árum þegar hópur fólks gekk á Heklu. Á toppi hennar er gjarnan snjólaust vegna hita og gass sem stígur upp úr kvikuhólfum undir niðri. Bændur hafa vakið á því athygli að á kafla í suðurhlíðum fjallsins sé nú snjólaust, en goss hefur verið vænst í fjallinu um nokkurt skeið. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA Ragnar Stefánsson jarðskjálftafræð- ingur segir vísbendingar um að hafið sé tímabil vaxandi jarðvirkni, frá og með byrjun sjöunda áratugar síðustu aldar, en að meðaltali skilji um 140 ár að virk og minna virk tímabil. „Við verðum kannski áfram með tiltölulega mikla virkni næstu tvo til þrjá áratugina,“ segir hann. „En við þekkjum enga aðra aðferð til að fylgjast með einstök- um atburðum en að vera með mjög nákvæmar mælingar á hverri stundu.“ Ef gos yrði innan skamms tíma í Heklu segist Ragnar gera ráð fyrir að það yrði smágos, líkt og í síðustu gosum. „En miklu meiri sprengivirkni og aska yrði úr gosi í Kötlu vegna tengsla við vatn þar. Síðan er miklu minni reynsla af gosum í Eyjafjallajökli, en þar höfum við ekki búist við stórgosum. Að mati sumra er það mjög tengd eldstöð við Kötlu.“ Norðan við Mýrdalsjökul segir Ragnar svo að sé Eldgjáin sjálf. Engar vísbendingar séu þó um að gos sé þar í vændum. Slíkt yrði mun stærra í sniðum en þau Kötlugos sem þekkist. - óká VARAÐ VIÐ HÆTTU Skilti sem er til reiðu við Mýrdalssand og notað til að loka veginum þar um skapist hættu- ástand vegna goss í Kötlu. MYND/NJÖRÐUR HELGASON ERUM Á TÍMABILI VAXANDI JARÐVIRKNI Blaðberinn bíður þín Þú færð Blaðberann þinn í Skaftahlíð 24 alla virka daga frá kl. 8-17. óðar fréttir fyrir umhverfiðBlaðberinn... STJÓRNMÁL Bandalag starfs- manna ríkis og bæja (BSRB) og fleiri samtök fagna yfirlýsingu Jóhönnu Sigurðardóttur forsæt- isráðherra um að eitt af brýn- ustu verkefnum þjóðarinnar sé að íslenskt vatn verði skilgreint í stjórnarskrá sem almannaeign. Í tilkynningu BSRB segir að málið hafi verið baráttumál bandalagsins um árabil en árið 2006 hafi komið erindi þess efnis til stjórnarskrárnefndar að aðgangur að vatni sé grund- vallarmannréttindi. Þá hvetur BSRB forsætisráðherra til að fylgja málinu eftir svo eign- arhald þjóðarinnar á þessari dýrmætu náttúruauðlind verði tryggt til framtíðar. - jab BSRB ánægt með ráðherrann: Vatnið er dýr- mæt auðlind VEISTU SVARIÐ? 1. Hvað heitir danski skop- myndateiknarinn sem sómalísk- ur maður reyndi að drepa um helgina? 2. Hvað nefnist svæðið í landhelgi Íslands þar sem vonir standa til að finnist olía? 3. Hvaða braggi brann á nýársdag? SVÖRIN ERU Á SÍÐU 30

x

Fréttablaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.