Fréttablaðið - 30.11.2010, Blaðsíða 30

22 30. nóvember 2010 ÞRIÐJUDAGUR22
menning@frettabladid.is
GARÐAR CORTES Í SELINU Garðar Cortes tenórsöngvari og sænski píanóleikarinn Robert Sund halda tónleika í Selinu á Stokkalæk
klukkan 20 á fimmtudag. Saman hafa þeir gefið út þrjá geisladiska með þekktum sönglögum og negrasálmum. Á tónleikunum flytja þeir
kunnar og vinsælar dægurlagaperlur, jólalög, negrasálma og íslensk sönglög.
í sögu. Jenný sú sem nefnd er í titl-
inum er sögumaður bókarinnar,
hún segir okkur söguna af ferða-
lagi þeirra Jóns og Arnar til Hull
á vit föðurarfs Arnar, tæplega 200
para af mokkasínum sem gamli
maðurinn safnaði um ævina.
Inn í sögu þeirra félaga flétt-
ast svo handritið að kvikmynd
sem þeir vinna að og inni í þeirri
kvikmynd er önnur kvikmynd og
þá eru ekki upp taldar allar þær
sögur sem fléttast inn í ferða-
lag þeirra kumpána og frásögn
Jennýjar.
Framan af bókinni getur les-
anda liðið eins og hann sé stadd-
ur í flóknu völundarhúsi, persón-
urnar eru margar og sögurnar
sem þær tilheyra líka. Sögukon-
an Jenný reynist ásamt öðru vera
höfundur glæpasagna sem hún
skrifar undir dulnefni, en sagan
af handritinu er gagnólík þeim.
Lesandinn má hafa sig allan við
enda segir sögukona í upphafi
síðasta kafla bókarinnar: „Eins
og lesandinn sem hefur engan
áhuga á skáldsögu sem hleyp-
ur út undan sjálfri sér til að fela
sig fyrir söguþræðinum, hefur
skáldsagan engan áhuga á þeim
lesanda.“ (430) Samanburðurinn
við glæpasögur er engin tilviljun.
Handritið... er margbrotin saga,
í eina röndina er hún hæggeng-
ur farsi sem minnir á fyrri verk
Braga þar sem persónurnar lenda
í pínlegum aðstæðum sem engin
lausn fæst á. Á hinn bóginn er hún
líka rannsókn á skáldsagnaform-
inu, allt frá Laurence Sterne til
nútímans. Jenný er sérkennilegur
sögumaður, meðvituð og ágeng og
minnir lesandann sífellt á að hann
sé að lesa skáldsögu. Auk þessara
einkenna, sem sumir myndu kalla
póstmódernísk en Jenný minn-
ir sjálf á að eru jafngömul skáld-
sögunni, er Jenný í hæsta máta
óáreiðanleg heimild um líf per-
sónanna og ferðalag tvímenning-
anna. Hún er ekki með þeim í för
og á sjálf við nóg að etja á heima-
vígstöðvunum þar sem hún situr
við skrifborð og spinnur upp sögu
þeirra. Það er með öðrum orðum
ekki hægt að treysta neinum í
þessari sögu, allra síst sögukon-
unni sem þykist hafa flesta þræði
í hendi sér.
Handritið … er að sögn önnur
bókin í fjögurra bóka flokki sem
hófst með Sendiherranum. Ef
mæla ætti bókina og bókaflokk-
inn á mælikvarða hefðbundinna
epískra frásagna mætti kannski
ímynda sér að hún væri dæmigerð
miðbók, það er ekki leyst úr vanda
nokkurs manns og engir endahnút-
ar hnýttir. En lesandann grun-
ar líka að þannig verði það líka í
framhaldinu. Sá heimur sem Bragi
skapar í þessum sögum þenst bara
út, hann er fullur af dularfullum
gloppum, eyðum og ormagöng-
um og lítil von til þess að sá les-
andi sem óskar eftir hefðbundinni
skáldsögu með einum snurðulaus-
um þræði fái það sem hann óskar
sér. Sá sem er á hinn bóginn til-
búinn í ferðalag um þennan ein-
kennilega söguheim fær það ríku-
lega launað. Jón Yngvi Jóhannsson
Niðurstaða: Nýjasta skáldsaga Braga
Ólafssonar er flókið skáldverk og
metnaðarfullt. Þar birtast öll bestu
höfundareinkenni Braga, hún er
launfyndin og spakleg rannsókn á
skáldsögunni og lífinu sjálfu.
Bækur ★★★★
Handritið að kvikmynd Arnar
Featherby og Jóns Magnús-
sonar um uppnámið á veit-
ingahúsinu eftir Jenny Alex-
son
Bragi Ólafsson
Titill nýjustu skáldsögu Braga
Ólafssonar er engin smásmíði. Og
ekki nóg með það, hann er ekki
alveg eins á kápu bókarinnar og
titilsíðu. Sú sem segir söguna heit-
ir ýmist Jenný Alexon eða Jenný
Alexson, sem er kannski fyrirboði
um það sem koma skal – Jenný er
ekki sérstaklega áreiðanlegur
sögumaður.
Sagan heitir Handritið að kvik-
mynd Arnar Featherby og Jóns
Magnússonar um uppnámið á veit-
ingahúsinu eftir Jenný Alex(s)on.
Þeir Jón og Örn eru lesendum
Braga að góðu kunnir. Sonur Jóns,
ljóðskáldið Sturla Jón Jónsson,
var söguhetja Sendiherrans, síð-
ustu skáldsögu hans. Sturla kemur
raunar við sögu hér þar sem hann
dvelur að því er virðist í góðu
yfirlæti í Hvíta-Rússlandi ásamt
skáldkonu sem hann kynntist á
ljóðahátíð í Litháen og aldraðri
móður hennar.
Eins og titillinn gefur fyrirheit
um er hér saga innan í sögu innan
Jenný segir frá
Bjargey Ólafsdóttir mynd-
listarmaður teiknaði fjögur
þúsund fermetra stóran
ísbjörn á Langjökul á
föstudag.
„Þetta gekk lygilega vel,“ segir
Bjargey um ísbjörninn stóra á
Langjökli. Verkið var hluti af
alþjóðlega verkefninu 350 Earth,
þar sem listamenn á sautján stöð-
um víðs vegar um heim bjuggu til
gríðarstór listaverk sem teknar
voru loftmyndir af. Tilefnið var
loftslagsráðstefna Sameinuðu þjóð-
anna sem hófst í Mexíkó í gær.
Bjargey var mætt á Langjökul
klukkan að ganga tíu á föstudags-
morgun ásamt níu manna föru-
neyti, sem aðstoðaði hana við að
teikna myndina af birninum. Að
auki voru þrír um borð í þyrlunni
sem myndirnar voru teknar úr.
„Lykillinn af því hvað þetta
gekk vel var að valinn maður
var í hverju rúmi, eins og í öllum
farsælum verkefnum.“
Bjargey segir mestan tíma hafa
farið í undirbúninginn, að setja
upp punktanet og strengja kíló-
metra af snæri á milli til að mála
eftir.
„Við vorum í sjálfu sér fljót að
mála björninn, það tók ekki nema
um tvær klukkustundir.“ Hún
segir það hafa verið magnaða upp-
lifun að svífa upp með þyrlunni og
berja björninn augum.
„Maður sá auðvitað ekkert
þarna niðri annað en línur á
milli staura. Það var því alveg
dásamlegt að fljúga þarna upp
og sjá hvað þetta heppnaðist
frábærlega.“
Bjargey segir verkefnið hafa
verið krefjandi og lærdómsríkt.
„Bestu verkin eru þau sem maður
lærir mest af og það sem gefur
þessu starfi gildi. Þetta er hluti af
því að lifa lífinu lifandi og halda
manni alltaf á tánum.“
Finna má myndir af hinum loft-
verkunum á heimasíðu verkefn-
isins, 350.org – þar á meðal verk
Thom Yorke, söngvara Radio-
head, sem sett var upp í Brighton
á laugardag.
bergsteinn@frettabladid.is
BJÖRNINN UNNINN Á LANGJÖKLI
DRÖG AÐ ÍSBIRNI Bjargey Ólafsdóttir með uppdrátt af ísbirnin-
um sem var teiknaður á jökulinn. MYND/HALLDÓR KOLBEINS
MILLI PUNKTA Sett var upp punktanet með stikum til að sýna
hvar ætti að hella litnum. MYND/HALLDÓR KOLBEINS
HÓPURINN Bjargey fékk tíu manns til liðs við sig til að teikna björninn, auk þriggja í
viðbót um borð í þyrlunni. MYND/HALLDÓR KOLBEINS
HVÍTABJÖRN Á JÖKLI Alls fóru tíu lítrar af matarlit, 900 lítrar af vatni og einn kílómetri af snæri í ísbjörninn, sem var um 4.000 fermetrar.
MYND/CHRISTOPHER LUND