Fréttablaðið - 18.02.2011, Blaðsíða 16

16 18. febrúar 2011 FÖSTUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
S
kýrsla Barnaheilla um börn sem verða vitni að heimilis-
ofbeldi í íslensku samfélagi er svo sannarlega svört.
Svo virðist sem málefni þessara barna séu í einhvers
konar svartholi sem verður til úr ófullnægjandi lög-
gjöf, andvaraleysi fyrir því að þessi börn búa við mikla
erfiðleika og vanlíðan, skorti á úrræðum og ófullnægjandi sam-
ráði milli þeirra aðila sem koma að málefnum þessara barna.
Talið er að minnsta kosti 2,5% íslenskra barna eða um 2.000
börn verði á ári hverju vitni að ofbeldi gegn móður sinni eða
milli foreldra. Á þessi börn er þó ekki litið sem þolendur ofbeld-
is. Samt er ljóst að barn sem verður vitni að ofbeldi, að ekki sé
talað um barn sem býr við þann veruleika að þurfa að horfa
upp á ofbeldi ítrekað á heimili
sínu, sem einmitt á að vera því
skjól, yfir langt tímabil og lifir
við ógnina sem það veldur að
geta hvenær sem er átt von á
ofbeldinu, ber af því skaða.
Enginn formlegur farvegur
er til um málefni barna sem
horfa upp á ofbeldi inni á heim-
ili sínu, jafnvel þótt málefni brotaþolans, oftast móður, séu í far-
vegi og hún fái formlega aðstoð við að vinna úr sínum málum.
Í skýrslunni kalla Barnaheill – Save the Children eftir heild-
stæðri stefnu í málefnum barna sem verða vitni að heimilis-
ofbeldi. Teikn eru um að vitundarvakning eigi sér nú stað um
stöðu þessara barna. Barnaverndarstofa hefur nýlega skipað
starfshóp með fulltrúum barnaverndar og lögreglu og er mark-
mið hans að gera verklagsreglur sem snúa að börnum í heimilis-
ofbeldismálum. Sömuleiðis hefur verið kannað að stækka
Barnahús til að geta boðið börnum sem búa við heimilisofbeldi
áfallameðferð.
Þegar hefur verið komið á fót hópmeðferð á vegum Barna-
verndarstofu fyrir börn sem hafa búið við heimilisofbeldi en
gera það ekki lengur. Þessi meðferð stendur þó ekki yngstu
börnunum til boða og ekki heldur börnum sem ekki tala
íslensku.
Hafa verður í huga að aðeins eru fáeinir áratugir síðan ofbeldi
innan veggja heimilis lá í algeru þagnargildi. Svo er ekki lengur
og góðu heilli eiga konur sem við slíkt ofbeldi búa nú mun betri
möguleika en áður var til að komast út úr aðstæðum sínum.
Nú er sannarlega komið að því að gefa börnum sem hafa mátt
horfa upp á ofbeldið gaum, hlusta á þau og veita þeim þá hjálp
sem þau þurfa hvert og eitt á sínum forsendum. Þessi börn eru
nefnilega líka þolendur ofbeldis, jafnvel þótt aldrei hafi verið
lagðar á þau hendur.
Það verður að búa til heildstæða stefnu um það hvernig
tekið er á málum þessa barnahóps. Það verður að finna börn-
in, hlusta á þau og tryggja þeim markviss úrræði til hjálpar.
Sömuleiðis er brýnt að standa vörð um öryggi þeirra og vernd,
líka þegar úrskurðað er í umgengnis- og forræðismálum þar
sem heimilisofbeldi hefur átt sér stað.
Málefni barna sem búa við heimilisofbeldi verða að komast
upp úr svartholinu.
HALLDÓR
SKOÐUN
Steinunn
Stefánsdóttir
steinunn@frettabladid.is
Þá myrkvast málið
Vigdís Hauksdóttir lagði fyrir
skemmstu fram mikla fyrirspurn
á þingi til utanríkisráðherra um
sendiráð. Ráðherrann hefur nú skilað
skriflegu svari. Í því er margt fyndið,
eins og þetta: „Sendiráð ESB fellur
eins og önnur sendiráð undir
Vínarsamninginn um stjórn-
málasamband frá 18. apríl
1961. Spurning háttvirts
fyrirspyrjanda lýtur að
því hvort starfsemi
umrædds sendiráðs sé
í samræmi við „55. gr.
Vínarsamningsins“. Þá
myrkvast málið. Hvorki
löglærðum embættis-
mönnum ráðuneytisins né ráðherra
hefur tekist að finna umrædda 55.
grein í Vínarsamningnum um stjórn-
málasamband. Fyrirspyrjandi hefur að
líkindum farið samningavillt og er að
vitna til 55. greinar í öðrum samn-
ingi, sem líka er kenndur við Vín.“
Flís við rass
Össur heldur áfram: „Fremur en
vísa þessum hluta fyrirspurnar-
innar til móðurhúsanna tekur
ráðherra sér það bessaleyfi að
byggja svar sitt á þeirri niður-
stöðu.“ Hlutverk sendiráðs sé
að efla vinsamleg samskipti,
og einmitt það sé sendiráð
ESB að gera. „Segja má á
kjarnyrtri íslensku að sú starfsemi falli
að e-lið 1. mgr. 3l gr. Vínarsamnings-
ins eins og flís við rass.“
Skapandi túlkun
Og hann klykkir út með þessu: „Í
hröðum erli dags getur það hent
bestu menn og konur að villast á
samningum og ráðuneytið telur síður
en svo eftir sér að beita skapandi
túlkun til að greiða úr flækjum sem
af því kunna að spinnast. Ráðuneytið
hvetur þó til þess í fullri vinsemd
að undirbúningur fyrirspurna sé
vandaður til að greiða fyrir skjótum
og skýrum svörum.“ Að lokum býður
ráðherrann tæknilega ráðgjöf við
fyrirspurnargerð. stigur@frettabladid.is
Lengi vel hafa Íslendingar átt hauka í horni sem gjarnan hafa verið nefnd-
ir Íslandsvinir. Sérstakir Íslandsóvinir
eru þó mun áhugaverðara rannsóknarefni.
Nægir þar að nefna Blefken, Kurt Wad-
mark hinn sænska og auðvitað Gordon
Brown. Þeir blikna þó í samanburði við
hinn nýja óvætt, því nú hafa Íslendingar og
reyndar nánast gjörvallt mannkyn eign-
ast óvin sem ber ábyrgð á flestu því vol-
æði sem menn geta yfirhöfuð haft orð á,
bara nefna það. Þar er átt við gersveppinn
Candida sem orsakar ekki aðeins talvanda-
mál hjá fórnarlömbum sínum, heldur einn-
ig stöðugar efasemdir, köfnunartilfinn-
ingu, dökka bauga undir augum, mikla
svitamyndun og sífelldar áhyggjur, svo
aðeins fátt eitt sé nefnt. Um þetta má lesa
á bók eftir Hallgrím Magnússon lækni.
Bókin mun nú vera sú söluhæsta á landinu.
Í sögu læknisfræðinnar má finna
mýmörg dæmi um sölumenn sem boðað
hafa allsherjarlausnir á vandamálum
fólks. Þær lausnir eiga það sammerkt að
vera einfaldar, en leysa fá vandamál nema
e.t.v. fjárhagsvanda sölumannanna sjálfra.
Í starfi mínu sem smitsjúkdómalæknir hef
ég um 15 ára skeið fengist við að rannsaka
og meðhöndla alvarlegar sveppasýkingar.
Fullyrðingar um þátt sveppasýkinga í til-
urð hinna fjölbreytilegustu vandamála
bera í besta falli vott um fjörugt ímyndun-
arafl, en í versta falli eru þær afvegaleið-
andi og kostnaðarsamar fyrir lesandann.
Allt er best í hófi og síst af öllu vil ég letja
fólk til að huga að lífsstíl sínum og matar-
æði eins og gert er í bókinni, en ráðlegg-
ingar fagfólks sem kennir sig við læknis-
fræði verða að byggja á staðreyndum.
Á hinn bóginn er hugsanlegt að ég hafi
rangt fyrir mér og munu þá 80-90% vanda-
mála landsmanna jafnvel senn heyra for-
tíðinni til. Ef svo er sakna ég þess að í bók-
inni skuli ekki vera minnst á þátt Candida
í fjármálakreppunni. Voru fjárglæfra-
menn um víða veröld ef til vill handbendi
gersveppanna þegar allt kemur til alls?
Til hamingju með nýja óvininn
Heilbrigðis-
mál
Magnús
Gottfreðsson
sérfræðingur í
smitsjúkdómum á
Landspítala
Fullyrðingar um þátt
sveppasýkinga í tilurð
hinna fjölbreytilegustu vanda-
mála bera í besta falli vott um
fjörugt ímyndunarafl
Ekki er litið á börn sem verða vitni að ofbeldi
sem brotaþola.
Gleymdu börnin