19. júní - 19.06.1964, Page 39

eSlilegt og óumflýjanlegt — á vissum aldri verð-
ur það að fá útrás, sjá heiminn utan heimilis-
veggjanna —- kynnast lífinu, eins og það er kallað.
Þá fara áhrif heimilisins að segja til sín. Eru þau
það sterk og góð, að þau megni að vernda ungling-
inn frá freistingum og hættum götunnar og
skemmtanalífsins? Hefur andi heimilisins og
áhrifamáttur foreldranna getað mótað hann svo,
að hann geti tekið heilbrigða afstöðu, þegar út í
lífið er komið?
Mér dettur í hug samtal við tvær ungar stúlkur,
er ég átti einu sinni, þó ekki við báðar samtímis,
en um ýmis vandamál unglingsáranna. Þegar ég
spurði aðra, hvort hún hefði ekki talað við mömmu
sína um þetta, sem við vorum að ræða um, varð
hún svo hissa, að hún hætti að gráta, starði á mig
stórum augum alveg undrandi og sagði: „Við hana
mömmu? Það er ekki hægt, hún bara rífst og
skammast, ég mundi aldrei þora að tala um þetta
við hana.“ 1 samtalinu við hina stúlkuna kom
fram, að ef hún ætlaði að fara að leiðast út í eitt-
hvað með „klíkunni“, eins og hún sagði, þá var
eins og hún fyndi nálægð mömmu sinnar, og hún
hætti við, því eins og hún sagði: „Ég gæti aldrei
gert neitt, sem henni mömmu fyndist ljótt eða
ógeðfellt.“ Þarna voru áhrif frá tveim ólíkum heim-
ilum, og hvernig verkuðu þau? Jú, sú fyrri komst
í vanda, en gat ekki leitað til mömmu sinnar. Hin
slapp við vandann, af því að áhrif móðurinnar
hjálpuðu henni, þegar út í lífið kom. Báðar þessar
stúlkur voru það, sem kallað er „eins og gengur
og gerist“.
Til þess að gera sér grein fyrir vali tómstunda-
verkefna unglinga, er fróðlegt að skyggnast örlítið
í úrvinnslu skoðanakönnunar, sem Æskulýðsráð
Reykjavíkur lét framkvæma í gagnfræðaskólum
borgarinnar s.l. haust.
tJr 15 skólum með nemendur á aldrinum 13
—16 ára, sem tóku þátt í könnuninni, svöruðu
samtals 4266 unglingar, eða nánar tiltekið 2310
stúlkur og 1956 piltar. Valið var um rúmlega 20
verkefni, og mátti ennfremur bæta við, ef ung-
lingurinn hafði áhuga á einhverju, sem ekki var
tekið fram á blaðinu. Nánar sundurliðað skulu hér
tekin nokkur dæmi:
Samkvæmisdansa völdu sér sem 1. og 2. ósk 749
st. og 149 p. Var meiri hlutinn úr 1. og 2. bekk.
Þjóðdansa völdu 136 st. og 6 p.
Tizku og snyrtingu völdu 444 st. og 5 p. og var
áberandi meiri hluti úr efri bekkjunum.
HljöSfœraleikur var nokkuð jafn, eða 276 st.
og 247 p.
Leiklist völdu 407 st. og 135 p.
Hjálp í viölögum 214 st. og 57 p.
LjósmyndaiSju 155 st. og 489 p.
LeÖurvinna 285 st. og 134 p.
Málm- og Radíóvinna 3 st. og 414 piltar.
Kynning á sveitastörfum 129 st. og 112 p.
Sjómennska 12 stúlkur og 260 piltar.
Margt annað kom til greina, en þetta eru stærstu
liðirnir. Aðaláhugamál yfir sumartímann voru hjá
flestum: Iþróttir — ferðalög — hestamennska —
skátastörf — útilegur. Nokkur svör var alls ekki
hægt að taka til greina, en sem betur fer, voru þau
í algerum minnihluta. Auðvitað er ekki hægt að
byggja einhlítt á könnun eins og þessari, því það
er ekki hægt að treysta svörunum um of, en þau
gefa þó alltaf einhverja hugmynd.
Hver myndu svo vera heppilegustu tómstunda-
verkefni unglinga?
Svarið mætti flokka eitthvað á þessa leið: 1. Það
sem unglingurinn sem heilbrigður einstaklingur
hefur áhuga á. •— 2. Það sem þroskar hann sið-
ferðilega og félagslega. — 3. Það sem gefur hon-
um möguleika á að kynnast helztu atvinnuvegum
landsmanna, sbr. sjóvinnubrögð og kynningu á
sveitastörfum. — 4. Það sem þroskar listhneigð
hans — og fleira mætti telja.
En til þess að hin unga jurt dafni og þroskist á
heillavænlegan hátt, þarf þrjár góðar gróðrarstöðv-
ar. Þ. e. a. s.: 1 fyrsta lagi heimili, þar sem ung-
lingurinn lærir frá fyrstu tíð að fást við holl og
göfgandi viðfangsefni í frístundum sínum. 1 öðru
lagi félagslegar aðstæður, þegar unglingurinn hef-
ur náð þeim aldri, að hann fer að leita út frá heim-
ilinu. Þá fái hann tækifæri til þess að komast í
góðan félagsskap, þar sem hann lærir að umgang-
ast aðra og starfa með þeim að sameiginlegum
áhugamálum. 1 þriðja lagi aðstæður frá hendi þess
opinbera, sem einkum væri aðgangur að húsnæði,
tækjum og leiðbeinendum. Eg er algerlega andvíg
þvi að leggja of mikið upp í hendumar á ungling-
unum, þeir verða að vinna að verkefnunum sjálfir,
eins mikið og mögulegt er.
Vissulega má segja, að þessar aðstæður séu að
nokkm leyti fyrir hendi, og óðum að batna, eink-
um frá hendi þess opinbera. Ýmis æskulýðssam-
tök njóta styrks frá bæ eða ríki, bæði hvað fjár-
styrk snertir og húsnæði, og æskulýðsráð hefja
starf i fleiri og fleiri bæjum og gangast fyrir aukn-
19. JONl
37