Sameiningin - 01.05.1886, Blaðsíða 5

—37—
sá kann aö vera á íslandi, þá heíir enginn rétt til aö telja
hann fyrir utan kirkjuna, svo framarlega sem hann hefir eigi
sjálfr persónulega sagt sig úr lögum meö þeim, er í kirkjunni
standa. Hversu kristilega sem sá eða sá kann að hugsa, tala og
hreyta hér í landi, þá hefir enginn leyfi til að telja hann í
kirkjunni, meðan hann hefir eklti látið setja nafn sitt á fé-
lagaskrá neins kristins safnaðar í því byggðarlagi, þar sem
hann á heima. Á íslandi veitir landstjórnin í raun og veru,
ems og enn stendr, þeim viss hlynnindi, sem ríkiskirkjunni til
heyra, sem þeir, er fyrir utan standa, ekki hafa. Hún leggr
þeim til kirkjur, presta og skóla til menntunar þeim, er prest-
ar eiga að verða. Hér í landi hefir hver söfnuðr sína eigin
hyrði að bera, og hver sá, sem í söfnuð gengr, leggr sig þá
auðvitað undir hina sameiginlegu félagsbyrði safnaðarins, sem
hann var laus við, svo lengi sem hann stóð utan safnaðar.
það er vitaskuld, að í frjálsum söfnuði hvíla engin skyldu-
gjöld á einstaklingnum; tillög einstaklinga eiga að vera frjáls
og geta ekki verið öðru vísi en frjáls. Og enginn kristilega
hugsandi söfnuðr ætlast til, að sá safnaðarlimr, sem ekki getr
lagt fé til safnaðar-þarfa, gjöri það; þvert á móti býst
söfnuðrinn við að veita öllum þurfandi, ósjálfbjarga limum
sínum alla þá hjálp, einnig í líkamlegu tilliti, sem þeir þurfa
og hann getr í té látið. En hins vegar veit þó hver sá, sem
í frjálsan söfnuð gengr það fyrir, að hann hefir úr því skyldu
á höndum til þess eftir mætti að bera sameiginleg óumflýj-
anleg útgjöld safnaðarins eins og hverja aðra byrði hans. Er
þá ekki augsýnilegt, að fyrir fólk vort hér, fátcekt eins og
það yfir höfuð er og hlýtr að vera, er talsverð freisting til
þess að halda sér fyrir utan kirkjuna, ganga ekki í neinn krist-
inn söfnuð ? Og aftr er að sínu leyti á Islandi tilsvarandi hags-
muna-hvöt fyrir menn til þess að ganga ekki út úr kirkjunni,
talsverð freisting þar fyrir þá, sem vera kynni kristindóminum
andstœðir, til þess að halda sér að nafninu í kirkjunni.
Hvort er þá ekki betra að hafa ríkiskirkju eins og á ís-
landi ? Og er ekki ríkiskirkju-fyrirkomulagið réttara frá kristi-
legu sjónarmiði heldr en það fyrirkomulag á kirkjunni, sem er
í þessu landi ?—Ef það er aðalatriðið, að almenningr sleppi við
alla ábyrgð á því, hvernig allt fer í kirkjunni, að hinir einstöku
limir kirkjunnar sé lausir við þá baráttu, og fyrirhöfn, sem frjáls
sjálfstjórnandi kirkja hefir í för með sér fyrir hvern þann, er í