Fréttablaðið - 10.12.2010, Page 70

Bækur ★★★
Takk útrásarvíkingar
Lára Björg Björnsdóttir
Hnyttin þjóðfélagsrýni
Lára Björg Björnsdóttur hefur vakið athygli fyrir pistla með sérstæð-
um ritstíl og kaldhæðnum tón. Á skömmum tíma hefur henni tekist
að verða einn af vinsælustu pennunum á netinu. Hver pistill hennar
fær hundruð „læka“ og lesendur keppast við að deila pistlunum á sam-
skiptamiðlum. Það kemur því ekki á óvart að hún þreifi fyrir sér utan
netsins og gefi út þessa fyrstu bók sína,
sem hún nefnir Takk útrásarvíkingar.
Frasi sem á vel við í íslensku samfé-
lagi í dag. Blórabögglar við hæfi, að
minnsta kosti að mati Láru Bjargar.
Aðalpersóna bókarinnar er Lára
Björg sjálf. Við fáum innsýn í atburði
og áföll í hennar lífi, allt frá æsku-
árum til efnahagshruns. Hrunið
er reyndar alltumlykjandi, bókin
hefst til dæmis á mjög skemmtileg-
um kafla þar sem Lára, þá starfs-
maður Landsbankans, er skyndilega
umkringd víkingasveitinni sem
mætt er í bankann til að vernda
starfsmenn fyrir aðsteðjandi
hættu. Vinkonur Láru og fjölskylda
eru gildar persónur í bókinni, ekki
síst hinn fyndni og ofverndandi
pabbi hennar sem hringir sífellt
í hana, til dæmis til að vara hana
við hálku í tilteknum hverfum.
Lára Björg beitir fyrir sig sjálfshæðni og íróníu.
Með því að beina spjótunum að sjálfri sér fær Lára Björg um leið skot-
leyfi á allt sitt umhverfi og lýsir því oft á óborganlega fyndinn og
ýktan hátt. Stíllinn er nútímalegur með löngum setningum, mörgum
lýsingarorðum og ýmiss konar innskotum, oft hálfgert talmál á köfl-
um. En það virkar og í raun merkilegt að þetta skuli vera fyrsta bók
höfundar miðað við hversu afgerandi stíll hennar er orðinn. Reyndar
er stíllinn á köflum svo afgerandi að hætt er við að hann verði þreyt-
andi til lengdar og því hyggilegt að hafa bókina ekki lengri.
Takk útrásarvíkingar er hressileg bók, skemmtileg og oft ótrúlega
fyndin. En hún verður samt ekki afgreidd sem hreinræktuð afþrey-
ingarbók, þetta er líka ákveðin heimild um þann glundroða sem varð í
íslensku samfélagi á árinu 2008. Hún segir frá viðbrögðum einstæðrar
móður við efnahagshruninu og kreppunni í gamansömum stíl. Undir
niðri blundar alvara og sú mynd sem hér fæst af mannlífinu á þess-
um merkilegu tímum segir sína sögu.
Álfrún Pálsdóttir
Niðurstaða: Hnyttin og kaldhæðin þjóðfélagsrýni þar sem margir munu sjá
sjálfum sig bregða fyrir. Fín frumraun.
46 10. desember 2010 FÖSTUDAGUR
Tónlist ★
Il grande tenore
Kristján Jóhannsson
Íþrótt, ekki músík
Kristján Jóhannsson náði á sínum
tíma eftirtektarverðrum árangri
á erlendri grund. Það komast
ekki allir söngvarar á sviðið í
Metropolitan-óperunni. Hann er
kraftmikill og sviðið fer honum
vel. Hann á greinilegt auðvelt með
að koma fram.
Gallinn við Kristján er að hann
er ekki sérlega músíkalskur. Hann
hefur litla tilfinningu fyrir hinu
óáþreifanlega í tónlistinni, skáld-
skapnum og fegurðinni. Röddin er
(eða var) flott en það er ekki nóg.
Dýptina í túlkunina vantar allt
of oft. Kristján syngur flest eins.
Hann líkist leikara sem hefur bara
tvenn svipbrigði. Hápunktarnir í
aríunum eru ekki hámark tilfinn-
ingaólgu sem hrífur hlustandann.
Þeir eru bara íþróttaafrek, stangar-
stökk, vítaspyrna. Ekki músík.
Þetta kemur berlega í ljós á
nýútkominni þrefaldri geislaplötu.
Fyrstu upptökurnar eru frá 1970,
þær síðustu frá því í ár. Kristján
er magnaðastur í litlum lögum þar
sem hann má ekki þenja sig. Þau
koma mörg vel út. Óperuaríurnar
eru hins vegar sjaldnast spennandi
í meðförum hans. Á köflum eru
þær bara samansafn af klisjum.
Tónlistarsögulega séð er þetta
ágæt útgáfa. Hún gefur góða mynd
af Kristjáni á mismunandi skeið-
um. En fyrir þá sem unna tónlist
og vilja hlusta á alvöru túlkun og
alvöru list er best að leita á önnur
mið.
Niðurstaða: Fremur klisjukennd og
einhæf túlkun er allt of algeng í söng
Kristjáns Jóhannssonar.
Tónlist ★★★★
Sálmar tímans
Sigurður Flosason og Gunnar
Gunnarsson
Vertu, Guð faðir …
Einn mergjaðasti sálmur sem
við eigum er Vertu, Guð faðir,
faðir minn eftir Jón Leifs. Það er
einföld tónsmíð, laglínan leitar
stöðugt upp, en undir niðri liggur
sami hljómurinn. Einfaldleikinn
skapar seið sem erfitt er að lýsa.
Í Sálmum tímans, geislaplötu
Sigurðar Flosasonar saxófónleik-
ara og Gunnars Gunnarssonar
organista er þetta lag sett í djass-
búning. Laghendingar Jóns taka á
sig frjálslegt yfirbragð. Svo koma
impróvíseraðar tónahendingar
organista og saxófónleikara sem
eru óvæntar, en áleitnar. Þær eru
merkilega eðlileg viðbót við frum-
verkið. Útkoman er sannfærandi,
heildstæð og umfram allt mögn-
uð.
Svipaða sögu er að segja um
annað á plötunni. Þarna er hver
fagur sálmurinn á fætur öðrum.
Saxófón leikurinn er hástemmd-
ur, blátt áfram og einlægur. Þegar
Sigurður leikur af fingrum fram
er það svo eðlilegt og fallegt að
maður veit ekki hvar sálmurinn
endar og impróvisasjónin tekur
við. Sömu sögu er að segja um
orgelleikinn. Hann einkennist af
smekkvísi og frábæru raddvali.
Óhætt er að mæla með þessari
plötu.
Niðurstaða: Tilfinningarík og
skemmtileg túlkun á nokkrum
fegurstu sálmum íslenskra tónbók-
mennta.
Tónlist ★★
Ideale
Gissur Páll Gissurarson
Blóðlaus guðfaðir
Gissur Páll Gissurarson tenór
hefur vakið verðskuldaða athygli
á undanförnum árum. Rödd hans
er fallega mjúk og ég hef oft heyrt
hann syngja af sannri tilfinningu
og listrænni innsýn.
Geislaplata sem inniheldur
ítölsk lög – og líka íslensk – kemur
því á óvart. Greinilegt er að hún
hefur verið gerð af metnaði. Heil
hljómsveit spilar með Gissuri, ekki
bara ein undirleikaralufsa. En það
dugir ekki alltaf. Gissur syngur
fallega og af réttu tilfinningunni,
en vandar sig of mikið. Það er of
mikil skynsemi í söng hans.
Á diskinum er að finna lagið
fræga eftir Nino Rota úr Guð-
föðurnum. Af hverju syngur
Gissur það á íslensku? Það er svo
miklu flottara með ítölskum texta.
Kannski er það ósanngjarnt, en
maður freistast til að bera Giss-
ur saman við tenórinn Roberto
Alagna, sem líka hefur sungið
þetta lag. Alagna er af sikileyskum
ættum, og það er blóðhiti í túlkun
hans. Gissur virðist hins vegar
ekki trúa almennilega á það sem
hann er að gera. Fullmikil endur-
ómun í upptökunni gerir lagið enn
undarlegra. Svipaða sögu er að
segja um annað á plötunni.
Þetta er synd, því ég held að
Gissur sé í rauninni frábær tón-
listarmaður. Greinilegt er að list-
ræn stjórn útgáfunnar hefði þurft
að vera betri. Jónas Sen
Niðurstaða: Gissur Páll Gissurarson
syngur fallega, en mætti vera frjáls-
legri og ástríðufyllri.
Af stangarstökki og mögnuðum seið
HVAÐ? HVENÆR? HVAR?
Föstudagur 10. desember
➜ Dansleikir
23.00 Hljómsveitin Sixties verður með
dansleik á Gallery - Bar 46 að Hverfis-
götu 46 í kvöld. Dansleikurinn hefst kl.
23 og kostar 1.000 krónur inn.
➜ Tónleikar
12.15 Listasafn Reykjavíkur og Tríó
Reykjavíkur efna til hádegistónelika á
Kjarvalsstöðum kl. 12.15 í dag undir yfir-
skriftinni Glettur með Tríói Reykjavíkur.
Aðgangur er ókeypis og allir velkomnir.
20.00 Í tilefni af
útgáfu plötunnar
Fúsi Halldórs – vin-
sælustu lögin verða
haldnir tónleikar í
Salnum, Kópavogi, þar
sem landsþekktir lista-
menn túlka lög Sig-
fúsar Halldórssonar.
Tónleikarnir hefjast kl.
20 og er miðasala á salurinn.is.
20.30 Í Landsnámssetrinu verða
haldnir jólatónleikar með Melchior í
kvöld kl. 20.30. Sérstakur heiðursgestur
á tónleikunum verður Ólafur Flosason.
21.00 Hljómsveitirnar gímaldin og
félagar auk Saytan spila á tónleikum á
skemmtistaðnum Bakkus í kvöld. Tón-
leikarnir hefjast kl. 21 og aðgangseyrir
enginn.
22.00 Hljómsveitirnar Myrká og
Porquesi spila á tónleikum á Sódóma
Reykjavík, að Tryggvagötu 22, í kvöld.
Húsið opnað kl. 22 og 1.000 króna
aðgangseyrir. 18 ára aldurstakmark.
22.00 Hljómsveitin Dikta verður með
tónleika á Græna hattinum, Akureyri,
í kvöld. Tónleikarnir hefjast kl. 22 og er
forsala í verslun Eymundsson.
22.00 Í kvöld efnir Record Records til
tónleika á Faktorý þar sem fram koma
hljómsveitirnar Ensími, Bloodgroup,
Of Monsters and Men og Sing for me
Sandra. Húsið opnar kl. 22 og er 1000
króna aðgangseyrir. Forsala er á www.
midi.is.
➜ Málþing
20.00 Stofnun Vig-
dísar Finnbogadótt-
ur í erlendum tungu-
málum til málþings
um Albert Camus
undir yfirskriftinni
„Fjögur högg á dyr
ógæfunnar”. Málþing-
ið verður haldið í sal
Þjóðminjasafnsins
frá kl. 14 - 16.
➜ Forsýning
20.30 Frumsýning á dansleikhús-
gjörningi fjöllistahópsins Skyr Lee Bob,
Square Wunder Globe verður í kvöld í
Gerðasafni í Kópavogi. Sýningin hefst
kl. 20.30. Miðaverð er 2.000 krónur og
eru miðar seldir við inngang.
➜ Söngur
14.00 Gleðigjafarnir í Gullsmára
koma saman og syngja í félagsheimil-
inu Gullsmára 13, Kópavogi, í dag kl.
14. Sturla Guðbjarnason stjórnar og
harmonikkuleikararnir Guðni, Sigurður
og Guðlaugur leika undir söng. Allir
velkomnir.
Upplýsingar um viðburði sendist á
hvar@frettabladid.is
Jóladagatal Norræna hússins 1.-23. des. kl: 12.34
27.DES
19.DES
Ólafur Arnalds
Seabear
Sudden Weather Change
Algjör Sveppi - Dagur í lífi stráks
Nýtt leikverk eftir Jón Atla
Miðasalan er opin
virka daga frá kl. 13-15
Sími: 527 2100
www.tjarnarbio.is Tjarnargötu 12 - 101 Reykjavík
Mojito
Augastein – Á senunni
Ævintýrið um 12.DESkl. 14 OG 16
10.DES
KL. 20:00
útskriftarsýning
DanslistaskólaJSB
12.DES
16.DES
KL. 20:30
FRAMUNDAN:
28.-30.des
Hátíð fer
að höndum ein
Kórar og tónlistarfólk Hallgrímskirkju bjóða upp á
samfellda tónlistardagskrá
LAUGARDAGINN 11. DESEMBER KL. 14-17
Aðgangur kr. 1.000/ ókeypis fyrir yngir en 16 ára
Heill þér, hafsins stjarna
AÐVENTUTÓNLEIKAR
í Seltjarnarneskirkju
Valgerður Guðnadóttir
Einsöngvari
Haukur Gröndal
Steingrímur Þórhallsson
Þorgrímur Jónsson
Klarinett
Orgel og píanó
Kontrabassi
Stjórnandi
Magnús Ragnarsson
Miðvikudaginn 15. des. kl. 20:00
Sunnudaginn 12. des. kl. 20:00
Miðar til sölu hjá félögum, í tólf tónum og við innganginn.
Þú getur alltaf lesið Fréttablaðið frítt á Vísi
eða fengið sendan daglegan tölvupóst
með blaði dagsins. Nánari
upplýsingar á: visir.is/dreifing
FRÉTTABLAÐIÐ Á NETINU
FRÉTTIR VIÐSKIPTI ÍÞRÓTTIR LÍFIÐ UMRÆÐAN
Meiri Vísir.