Fréttablaðið - 01.11.2010, Blaðsíða 29

híbýli og viðhald ● fréttablaðið ●MÁNUDAGUR 1. NÓVEMBER 2010 3
Franski arkitektinn Dominique
Perrault vill endurskilgreina
hugtakið borg.
Franski arkitektinn Dominique
Perrault er fulltrúi Frakka á Fen-
eyjatvíæringnum í arkitektúr í ár.
Hann fæddist 1953 í Clermont-
Ferrand í Frakklandi, útskrifaðist
sem arkitekt frá École Nationale
Supérieure des Beaux-Arts í París
1978 og hefur síðan bætt við sig
mastersgráðum bæði í borgar-
skipulagi og sögu. Síðan hann út-
skrifaðist hefur hann unnið hverja
alþjóðlegu arkitektúrsamkeppnina
á fætur annarri og öðlaðist heims-
frægð þegar hönnun hans á Þjóðar-
bókasafninu í París hlaut hin eftir-
sóttu Mies van der Rohe verðlaun
árið 1997.
Meðal annarra þekktra verka
hans eru hjólabrautin og sundlaug-
in á Ólympíuleikvanginum í Berlín,
Ólympíutennishöllin í Madríd, við-
bygging við Mariinsky-leikhúsið í
Pétursborg og fleiri og fleiri. Verð-
laun og viðurkenningar hafa sópast
að honum og nú síðast hlaut hann
gullmedalíu frönsku arkitektaaka-
demíunnar, Académie d’Architect-
ure 2010 fyrir ævistarfið.
Á seinni árum hefur hann ein-
beitt sér æ meira að borgarskipu-
lagi, vann meðal annars sam-
keppnir um nýtt skipulag mið-
borgarinnar í Sofíu í Búlgaríu og
Dónársvæðið í Vín, og verk hans
á Feneyjatvíæringnum nefnist
Metropolis. Hann heldur því fram
að hugtökin borg og metropolis
þarfnist endurskilgreiningar á 21.
öldinni: „Borg er sögulegt hug-
tak sem notað er um staðlaðar að-
stæður,“ segir hann í samtali við
vefsíðuna ARTINFO og bendir á
að á flestum stöðum í veröldinni
sé hugtakið borg notað um gaml-
an miðbæ frá miðöldum sem sé í
andstöðu við útborgir og dreifbýli.
„Öll þessi hugtök eru að sligast
undan sögulegum skilgreining-
um og ekkert tillit tekið til þess að
þessir staðir hafa gjörbreyst og
eru í stöðugri þróun með öðruvísi
íbúum og breytilegri afstöðu sín í
milli.“ ARTINFO telur víst að sýn-
ingarskáli Perraults muni hleypa
auknu lífi í umræðuna um skipu-
lag og breytt hlutverk borga.
Til gamans má geta þess að verk
Perraults voru sýnd í Hafnarhús-
inu á vegum Listasafns Reykjavík-
ur í nóvember 2003.
Hér má sjá nokkur sýnishorn af
verkum hans. fridrikab@frettabladid.is
Borg er sögulegt hugtak
Viðbyggingin við Mariinsky-leikhúsið í Pétursborg sýnir stíl Perraults vel.
Töfraskálin í Tennishöllinni í Madríd þykir snilldarhönnun.
Perrault varð heimsfrægur á einni nóttu fyrir hönnun þjóðarbókasafnsins í París.
Dominique Perrault vill endurskilgreina hugtakið borg og hleypa náttúrunni að.
● VAXIÐ BURT AF BORÐUM OG DÚKUM Tími kertaljósa er
runninn upp. Að sama skapi eykst hættan á því að kerta-
vax leki á fín borð og skenki og erfiðlega getur gengið
að losna við vaxið án þess að eiga á hættu að skemma
yfirborð húsgagnsins. Gott ráð er að hita vaxið með
því að beina hárblásara að því. Að því loknu má skrapa
vaxið af með krítarkorti.
Þegar vax lekur á dúk er eitt ráð að strekkja dúkinn
á til dæmis skál og festa með teigju. Mest af vaxinu er
kroppað af en síðan er skálinni komið fyrir í vaski og
sjóðandi vatni hellt yfir vaxið, sem leysist þá upp og
skolast burt.
Bókina Svona á að... er bráðnauð-
synlegt að eiga á heimilinu enda
eru þar leiðbeiningar um allt milli
himins og jarðar. Meðal þess sem
kennt er í bókinni með texta og
myndum er hvernig losa eigi stíflu
í klósetti.
Fyrst skal setja upp hanska og
fjarlægja megnið af vatninu úr
klósettskálinni með því að ausa því
í fötu. Þá er drullusokknum beitt
tíu sinnum eða svo. Ef meira þarf
til er gott að rétta úr vírherða-
tré og reka það niður í stífluna.
Ef enn er stífla skal reka stíflu-
snigil niður, snúa og kippa í til að
losa stífluna. Að lokum er sturtað
niður og ef allt fer að óskum fer
vatnið að renna niður.
Vafalaust hafa margir lent í því
að missa eitthvað verðmætt í vask
og talið að hringurinn, eða hvað-
eina, væri tapað að eilífu. Í bók-
inni Svona á
að er einnig
kennt hvern-
ig losa eigi
vatnslás á
vaski.
Skrúfað er
fyrir vatnið.
Fötu komið fyrir, fyrir neðan
vatnslásinn. Rærnar á vatns-
lásnum eru losaðar, hann er
tekinn frá og leitað að dýr-
gripnum í bogna hlutanum.
Þegar hann hefur verið
endurheimtur er vatns-
lásinn festur á aftur.
Stíflan losuð og
dýrgripum bjargað
Þegar eitthvað kemur uppá í baðher-
berginu er ekki nauðsynlegt að kalla
strax á fagmanninn. Ýmislegt getur
maður leyst sjálfur.
NORDICPHOTOS/GETTY