Sameiningin - 01.09.1953, Blaðsíða 11

Sameiningin
57
Hér verður aðeins drepið á hið helzta, sem höíundur segir
um það mál.
Guðsspjallið alt, eða mestalt, samdi „lærisveinninn sem
Jesús elskaði“ (Jóh. 13,23; 19, 26; 21, 20 og 24). Hann var
hálærður maður, frábærlega vel kunnugur Biblíunni á
hebresku, skáld, prédikari, djúphyggjumaður og dultrúar-
maður, segir höf.
Þó er guðspjallið „að vissu leyti lakari söguheimild“ en
hin þrjú. Minna um samfelda sögu. Orð Krists með öðrum
blæ, eins og meira sé hugsað um efni og áhrif en um orðtökin
sjálf. Ritið er eiginlega „voldug prédikun út af lífi Jesú.“
En þrátt fyrir þetta flytur guðspjallið endurminningar
manns, sem var í för með Jesú, segir höf.; og hann tekur
upp í sögu sína frásögu guðspjallsins hiklaust, hverja eftir
aðra. Leiðréttir jafnvel hin guðspjöllin sumstaðar eftir
Jóhannesi. Sagan er þá í sannleika komin frá lærisveininum,
sem Jesús elskaði.
En hver var sá maður? Ekki Jóhannes postuli, segir höf.,
þótt sú skoðun hafi lengi verið ríkjandi. En margir ný-
fræðingar halda því fram, að annar Jóhannes, öldungur í
Efesus, hafi ritað þetta guðspjall á síðasta áratug fyrstu
aldar. Þessari skoðun fylgir höf. Hann telur líklegt, að
Jóhannes „öldungur11 hafi verið lærisveinninn elskaði, og
að guðspjallið sé frá honum komið. ■—■ En þá skiftir það
líka minstu máli, hvort sá lærisveinn var öldungur eða
postuli.
Önnur rit Nýja Testamentisins eru, eins og fjórða guð-
spjallið, ágætar heimildir um það, hver áhrif Jesús hefir
haft á sálir manna í fyrstu kristni. En „þau greina lítt frá
söguefni um Jesú né orðum hans.“ En þó má, þegar vel er
athugað, finna þar „efni í fáorða æfisögu Jesú,“ endur-
hljóma af orðum hans, og tilvitnanir, beinar og óbeinar. —
„En allra mest er um það vert í bréfum Páls, að hönd hans
lætur menn finna hvernig hjarta Jesú slær. — Það er kær-
leiki Jesú Krists, sem gagntekur Pál umfram alt annað.“
Og „kærleiki Jesú er kærleiki Guðs.“ Og svo er um öll hin
ritin, stór og smá. Þau „lýsa öll áhrifum Krists á manns-
sálirnar.“
Heimildirnar í fornritum Gyðinga eða heiðinna manna
eru næsta fáar. Höfundurinn lýsir þeim sem til eru.
Þá er næst kafli, sem höf. nefnir „sögulegt bakhjarl."