Sameiningin - 01.05.1948, Blaðsíða 6

68
Sambininoin
og frægu, og má því geta nærri, hvort eigi hafi oft gest-
kvæmt verið á höfðingjasetrinu, og húsráðanda efalaust vel
að skapi, jafn þjóðlegur og hann var og mannblendinn. —
Sem dæmi um höfðingskap hans og örlæti, er það í frásögur
fært, að hann hafi á hörðu árunum 1696—’98, þá er upp-
skerubrestur varð norðan fjalla í Noregi, gefið fátækum í
Hálogalandi korn svo mörg hundruð tunnum skipti. Á hinn
bóginn stóð hann fast á rétti sínum, að skilningi og sið þeirr-
ar tíðar kirkjulegra höfðingja eigi síður en veraldlegra, enda
naut hann óskorðaðrar virðingar sóknarbama sinna og varð
ástsæll af þeim fyrir margra hluta sakir.
Hann var maður stórbrotinn og heilsteyptur að skapgerð,
léttlyndur og líísglaður að eðlisfari, eins og sjá má næg
merki í skáldskap hans, enda átti hann ágætri heilsu að
fagna fram á efri ár. Eigi var hann hár vexti, en þrekvax-
inn, “þéttur á velli og þéttur í lund”, og kom það sér vel,
að hann var bæði hraustur og harðfengur, á löngum og erfið-
um sjóferðum hans fyrir opnu hafi í víðlendu prestakalli
hans í Hálogalanadi. Var hann og talinn hvers sjómanns
jafni um hreysti, þá er í harðbakka sló, og er þess sérstak-
lega getið, að vart hafi hann nokkru sinni látið guðsþjón-
ustu niður falla, hvernig sem viðraði. Fór það því að von-
um, að slíkur maður yrði sókndjörfum og særoknum Háloga-
lendingum vel að skapi, enda kunnu þeir ágætlega að meta
þennan höfuðklerk sinn. Þar við bættist, að hann var bæði
atkvæðamikill og mælskur kennimaður, og þá eigi síður
hitt, að hann var mesta skáld sinnar samtíðar í Noregi, og
þó víðar væri leitað.
Oft komst Petter Dass, sem vænta mátti, í krappan dans
á sjóferðum sínum, en horfðist djarflega í augu við lífs-
hættuna, þegar svo bar undir; leit hann einnig svo á, að
ætti það fyrir honum að liggja að drukkna í söltum sæ á
embættisferðum sínum, þá yrðu það fögur endalok ævi,
sem lifað hefir verið í guðsótta og starfsgleði, eins og fram
kemur fagurlega og einlæglega í einu kvæða hans, sem
löngum er vitnað til í norskum bókmenntasögum. Skyldu-
rækni hans lýsir sér þar einnig, svo að eigi verður um villst.
Sorgir og annað mótlæti urðu og hlutskipti Petters Dass
í fullum mæli. Hann varð á bak að sjá mannvænlegum syni
sínum, ungum námsmanni, sem líklegur var til frama. Eitt
sinn missti hann einnig mjög mikinn hluta eigna sinna,
þá er seglskúta hans fórst á leið til Björgvin; skall einnig