Sameiningin - 01.10.1922, Blaðsíða 10

298
yeri$. að bexidla þá speki yiö trúmálin og troSa henni inn \ trú-
málayikuna? • . .,
llöf. gerir grein, fyrir stefnu guðspekinga á þessa leið:
,i,; i. : :Að móta kjarna úr allsherjarbræðralagi mannkynsins,
án tíllits til kynstofna, trúarskoðana, kynferðis, stéttar eöa hör-
undslitar;
, 2. Að hvetja menn til þess aö leggja stund á samanburð
trúarbragSanna, heimspeki og náttúruvísindi.
3. Að rannsaka óskilin náttúrulögmál og öfl þau, ,er
leynast með mönnum.
Ýmislegt er fallega sagt í erindi þessu, eins og þetta:
“Sönn trú er aldrei hávær”, og: “Því aS gott er aS bíSa bana í
för, sem farin er til þess aS draga aS landi björg úr djúpmiSum
sannleikans”. En sumt er aftur á móti lubbalega sagt, eins og
t. d. þetta: “Trúarhroki kristinna manna hafSi lengi hossaS
sér á fúaspækju fávísinnar yfir ámu innantómra orSa.”
Yfirleitt verSur maSur litlu fróSari um “guSspekina” þó
maður lesi þetta erindi, og aS einu leyti er þaS áreiSanlega vill-
andi. Þar er gefiS í skyn, aS maSur geti haldiS fast viS kristna
trú, þó maSur aShyllist fræSi guSspekinga. ÞaS er alls ekki
rétt. GuSspekimenn gera sér alt aSra grein fyrir tilverunni og
höfundi hennar, en kent er í ritningu kristinna manna. Endur-
holdgunar-kenning guSspekinga, eSa flakk sálarinnar úr einum
líkama í annan, kemst ekki aS í kristnum fræSum. FræSimenn
guSspekinga hafna kenning nýja testamentisins um Jesúm Krist
og endurlausn hans. Þarf ekki annaS til aS sanna það, en aS
tilfæra orS C. W. Leadbeaters, sem nú í íslenzkri þýSingu er
orðinn aðal-fræSari íslendinga um kenningar guðspekinga. í
bók hans Æðri Heimar II., bls. 55 gefur þetta aS lesa: “Eins
og gefur aS skilja^ hefir það engin áhrif á líf manna í hug-
heimum fbústöðum annars heimsj, á hvaða guð þeir hafa trúaS,
eSa hvort þeir hafa veriS fylgismenn Búddha, Krishna, Or-
muzd, Allah eða Krists. Þeir mundu allir hljóta hina sömu
himnesku sælu.” Þessu mega guSspeki-meistararnir trúa og
halda fram sem sannleika. En aS segja aS þetta og annað þessu
líkt ekki komi í bága viS kristindóminn, þaS mega þeir ekki
bjóða heilvita mönnum. Kristnum mönnum finst þaS munu æSi
miklu máli skifta, á hvaða guS sé trúaS og hvort menn sé læri-
sveinar Krists eSa Múhammeds.
Fyrirlestur Haraldar prófessors Níelssonar, um Afstöðu
Sálarrannsóknarfclagsms við kirkjuna, kemur næst. Öllu því
fvlgir andi og kraftur, sem próf. H. N. ritar. í erindi þessu