Fréttablaðið - 28.04.2011, Blaðsíða 22

22 28. apríl 2011 FIMMTUDAGUR
Muniði fyrsta blaðamanna-fund ríkisstjórnarinnar
þegar búið var að tilkynna sam-
komulag um nýja ráðherraskip-
an? Þegar Gylfi og Ragna, fagleg-
ir ráðherrar, höfðu verið kölluð
inn og mörg okkar trúðu að allt
myndi breytast. Þegar hljómur-
inn í orðunum „vinstri velferð-
arstjórn“ var eins og lóusöngur í
eyrum eftir það sem á undan var
gengið. Muniði, hvað við vorum
örmagna yfir óréttlætinu, ójöfn-
uðinum, breytingunum á skatta-
kerfinu, afnámi hátekjuskattsins,
hvernig allt hafði verið gert til
að gera hina ríku ríkari og hina
fátæku fátækari. Og þegar allt fór
til fjandans axlaði enginn ábyrgð.
Svei, sjálfstæðismenn.
Það voru því væntingar í loft-
inu daginn sem breyta átti Íslandi.
Búið að blása til blaðamannafund-
ar þar sem kynna átti nýja ríkis-
stjórn, nýja fagráðherra, ný kynja-
hlutöll, nýtt jafnrétti, allt átti að
breytast. En fyrsta breytingin
sem kom fram á fundinum hafði
ekkert að gera með aukið réttlæti
heldur varðaði hún óstundvísi. Það
dróst að hefja fundinn á tilsettum
tíma fyrir alþjóð í beinni útsend-
ingu vegna þess að vinstra fólkið í
nýju stjórninni var ekki nægilega
stundvíst. Hva? Kann einhver að
hugsa. Ekki er það nú neitt til að
gera veður út af. Brjálað að gera
hjá aumingja vinstra fólkinu eins
og allar götur síðan. Og satt er
það. En þegar ný ríkisstjórn held-
ur sinn fyrsta fund og ætlar sér
að marka ný spor og nýjan trú-
verðugleika er eins gott að mæta
til leiks á réttum tíma. Timing is
everything, stendur skrifað.
Undanfarið hefur mér oft orðið
hugsað til þessa fyrsta blaða-
mannafundar, sem kannski gaf
tóninn að ómarkvissri framtíð.
Ein skýring þess að vinstri vel-
ferðarstjórninni undir stjórn
Steingríms og Jóhönnu hefur ekki
orðið meira ágengt en raun ber
vitni, er líklega andvaraleysi og
agaleysi sem rekja má til þess að
þau eru óvön að fara með völd. Þar
komum við hins vegar að einum
styrkleika Sjálfstæðisflokksins. Á
tuttugu ára ferli í blaðamennsku
man ég aldrei eftir að sjallarnir
hafi nokkru sinni mætt of seint til
eigin blaðamannafundar.
Góðir lesendur. Ég er ekki
að segja að vinstri velferðar-
stjórnin eigi að fara frá, hvorki
vegna eigin óstundvísi né ann-
arra bresta. Sumt er hún að gera
vel auk þess sem blóðslóð sjálf-
stæðismanna og algjör iðrunar-
skortur í kjölfar hruns er slíkur
að halda verður Sjálfstæðisflokkn-
um frá völdum lengi enn. En til að
næstu þrjú ár fari hjá vinstri vel-
ferðarstjórninni ekki í endalaus
Icesave-mál, þar sem aðalperón-
ur og leikendur mæta aðeins of
seint í eigið rifrildi, gæti verið
gott að læra af leikreglum þeirra
sem voru vanir að stjórna landinu.
Ekki hugmyndafræðilega, heldur
framkvæmdarlega. Enginn stjórn-
málahópur á Íslandi er svo aumur
að ekki megi læra eitthvað gott af
honum og á hinn bóginn er enginn
hópur stjórnmálamanna hafinn
yfir gagnrýni. Jóhanna og Stein-
grímur: Nú er komið nóg af því að
mæta aðeins of seint og babla út
í loftið. Nú skal skilið milli aðal-
atriða og aukaatriða. Framtíð
Íslands er í ykkar höndum eins og
þið hafið lengi þráð. Rífið ykkur
nú upp á rassgatinu og látið hend-
ur standa fram úr ermum!
Að rífa sig upp á rassgatinu
Stjórnmál
Björn
Þorláksson
rithöfundur og
blaðamaður
Vegna magnaðrar greinar Karls Ágústs Úlfssonar um
„Andlegt gjaldþrot framundan“
langar mig að leiðrétta nokkur
atriði sem hann telur að Reykja-
víkurborg ætli að framkvæma.
1. Að sameina skóla. JÁ það er
alveg rétt.
2. Að fjölga börnum í skólum.
NEI. Það á ekki að fjölga börn-
um í húsnæði leikskóla, það á
ekki að fjölga börnum á leik-
skólakennara, það á að hafa eina
yfirstjórn yfir tveim leikskólum.
Einn leikskólastjóri með 100 börn
í stað 50. Fagleg áhætta af því er
engin, sem sjá má best á því að
menn hafa margsinnis sameinað
leikskóla bæði hér í Reykjavík og
annars staðar á landinu án þess
að líðan barna breytist. Hér á
landi eru nú leikskólar með allt
að 200 börnum og ekki að merkja
neitt aðra líðan barna þar en á
30 barna leikskóla. Faglegur og
fjárhagslegur ávinningur felst í
að það fé sem sparast í yfirstjórn
skólanna rennur til skólastarfsins
og nýtist þar með börnunum.
3. Að fjölga börnum í skólum.
JÁ. Það stendur til að sameina
grunnskóla. Markmiðið er að
árgangar verði það stórir að þeir
standi undir fjölbreyttu náms-
framboði sérstaklega í efri bekkj-
um, en stærri árgangur þýðir
ekki fleiri nemendur í stofu, ekki
fleiri nemendur í bekkjum heldur
bara í félagsstarfi.
4. Að lækka laun kennara. NEI.
Það stendur alls ekki til að lækka
laun kennara.
5. Að gefa börnunum næring-
arlaust gums að borða. NEI það
eru engar áætlanir um að rýra
skólamat. Þvert á móti hafa verið
tilraunir í gangi með aukið nær-
ingargildi og fjölbreytni að mark-
miði.
6. Að skera stórlega niður starf-
semi bókasafna í skólum. NEI við
ætlum ekki að skera niður á bóka-
söfnum. Þar er þó sú staðreynd á
ferðinni að niðurskurður síðustu
tveggja ára rak einstaka skóla til
að hagræða í rekstri til að halda
kennslumagni og gripu þá sumir
skólar til þess að lækka stöðu-
gildi annarra en kennara m.a.
bókavarða, en það verður ekki til
frambúðar.
Karl Ágúst segir að lokum:„Ein-
hver sagði að það væri dýrt að
reka skólakerfi og því trúi ég vel.
En ég trúi því líka að það sé ennþá
dýrara að þjarma svo rækilega að
því að þar viðgangist bæði líkam-
legur og andlegur næringarskort-
ur. Fyrir það gjöldum við dýru
verði þótt síðar verði.“
Ég er hjartanlega sammála
Karli og hagræðingaráform
Bestaflokksins og Samfylkingar-
innar í Reykjavík miða eingöngu
að því að auka peninga varanlega
í umönnun og kennslu. Að færa
peninga úr stjórnun til að nota þá
sem verkfæri í faglegri baráttu
gegn „andlegum næringarskorti“.
Auðvitað er þetta gamaldags
aðferð. Þetta er bókstaflega elsta
trikkið í bókinni, að draga úr
stjórnunarkostnaði og nota pen-
ingana í að bæta þjónustu. Þetta
trikk er að því leyti samt nýtt að
það hefur ekki verið mikið notað
í opinberum rekstri, hingað til.
Ég er samt nokkuð viss um
að þeir félagar á Stöðinni hafa
sjálfir notað þessa aðferð í sínum
rekstri oft, án þess að það hafi
komið niður á list þeirra, hvað þá
leitt til andlegs næringarskorts.
Karl Ágúst og andlegt gjaldþrot?
Menntun
Stefán
Benediktsson
arkitekt og sjö barna
faðir
Jóhanna og
Steingrímur: Nú
er komið nóg af því að
mæta aðeins of seint og
babla út í loftið. Nú skal
skilið milli aðalatriða og
aukaatriða.
Enn þegir siðanefnd
– ógagnsæið algjört
Blaðamenn ganga í kvöld til aðalfundar félags síns,
Blaðamannafélags Íslands. Af
því tilefni vil ég varpa fram
nokkrum atriðum til umhugs-
unar, sem öll varða siðanefnd
félagsins.
Hinn 4. febrúar sl. ritaði ég
opið bréf til BÍ þar sem ég ósk-
aði svara um vinnubrögð siða-
nefndar. Ég hafði kært umfjöllun
í fjölmiðli til nefndarinnar, fyrir
hönd þess sem taldi á sér brotið. Í
framhaldinu var ég sannfærð um
að ég yrði kölluð fyrir nefndina,
líkt og skýrt er tekið fram í siða-
reglum hennar. Aldrei kom það
kall. Ég var líka sannfærð um
að nefndarmaður, sem
hafði fjallað marg-
oft m.a. á eigin blogg-
síðu um meint svik og
pretti kæranda – og
síðar var allt hrakið –
myndi sjá sóma sinn
í að víkja sæti. Það
gerðist ekki. En fyrst
og fremst var ég sann-
færð um að málsmeð-
ferð öll yrði gagnsæ.
Ekki hvarflaði annað
að mér en að ég myndi
hafa aðgang að svör-
um hins kærða fjöl-
miðils, rétt eins og sá
fjölmiðill hafði aðgang
að öllum atriðum kær-
unnar. Þetta reynd-
ist hins vegar rangt.
Þrátt fyrir ítrekaðar
óskir hef ég ekki feng-
ið neinar upplýsingar
um á hvaða gögnum
frá hinum kærða fjöl-
miðli siðanefnd Blaða-
mannafélagsins byggði
úrskurð sinn.
Í kjölfar opna bréfsins, sem
birtist í Fréttablaðinu, fékk ég
svar frá stjórn Blaðamanna-
félagsins hinn 26. febrúar sl. Í
svarinu, sem undirritað var af
Hjálmari Jónssyni formanni,
fyrir hönd stjórnar, kemur fram
að siðanefnd sé kjörin á aðal-
fundi, hún starfi sjálfstætt og
lúti ekki boðvaldi stjórnar með
einum eða öðrum hætti. Í svarinu
segir: „Enginn vafi er á að nefnd-
in sinnir starfi sínu af kostgæfni
og fagmennsku í hvívetna. Telj-
ir þú að eitthvað megi betur fara
í starfi, starfsreglum eða siða-
reglum félagsins er aðalfundur
félagsins eðlilegasti vettvangur-
inn til þess að koma þeim athuga-
semdum á framfæri.“
„Það tíðkast ekki …“
Þar sem lögð var áhersla á sjálf-
stæði siðanefndar í svarinu ósk-
aði ég eftir að siðanefndin tæki
sjálf afstöðu til þeirra efnis-
atriða, sem fram komu í grein
minni. Mér fannst það á allan
hátt eðlilegra en að benda þeim,
sem athugasemdir hafa við störf
nefndarinnar, á að mæta á aðal-
fund félagsins. Í tölvupósti til
siðanefndar 28. febrúar sl. ítrek-
aði ég því spurningar mínar um
málsmeðferðina, um leið og ég
spurði siðanefndina sjálfa hvort
hún teldi ekki mikilvægt að
vinnubrögð hennar og ákvarðan-
ir uppfylltu kröfur um gagnsæi
og opna starfshætti.
Mánuði síðar, 28. mars, ítrek-
aði ég erindið til siðanefndar,
enda þótti mér þögnin orðin
ærandi. Ég fékk svar degi síðar,
frá formanni BÍ fyrir hönd siða-
nefndar og þótti mér þá fara lítið
fyrir algjöru sjálfstæði nefndar-
innar. Formaðurinn skrifaði að
hann hefði verið beðinn að koma
eftirfarandi á framfæri: „Það
tíðkast ekki hjá þessari siðanefnd
frekar en fyrri siðanefndum að
svara spurningum er lúta að
úrskurðum nefndarinnar, enda
eru þeir endanlegir samkvæmt
siðareglum BÍ.“
Sama dag, 29. mars, sendi ég
svarbréf og ítrekaði að spurning-
ar mínar lytu í engu að efnislegri
niðurstöðu nefndarinnar, heldur
eingöngu að verkreglum hennar
og vinnubrögðum. Í bréfinu rit-
aði ég:
„Er það svo, að siða-
nefndin vilji ekki svara
hver afstaða hennar er
til þess skýra ákvæðis
í starfsreglum að hún
skuli kalla málsaðila
fyrir?
Er það svo, að siða-
nefndin vilji ekki
upplýsa hver afstaða
hennar er til hæfis
nefndarmanna?
Og vill siðanefnd-
in í engu svara því
hvort eðlilegt sé að sá
málsaðili sem kærir
fái ekki að vita hverju
hinn kærði svarar, sem
hlýtur þó að vera ein af
forsendum úrskurðar?
Að lokum: Ef þetta
er afstaða siðanefnd-
ar Blaðamannafélags
Íslands, þá óska ég
eftir að fá það svar
skriflegt frá siða-
nefndinni sjálfri.“
Ekkert svar hefur borist.
Eru vinnubrögðin blaðamönnum
að skapi?
Mér þykir þetta mál umhugs-
unarvert fyrir blaðamenn. Eru
þeir sáttir við þau vinnubrögð,
sem siðanefndin hefur tamið
sér? Uppfylla vinnubrögð nefnd-
arinnar kröfur blaðamanna um
gagnsæi og opna starfshætti?
Eru þeir sáttir við að nefndin
skuli ekki leggja öll spil á borðið
og sýna skýrt hvernig hún vinnur
úr þeim málum sem henni ber-
ast? Nú liggur fyrir að í kvöld
verður kosið til formanns Blaða-
mannafélags Íslands. Eru fram-
bjóðendurnir sáttir við þessa
birtingarmynd ógagnsæis og
leyndarhyggju?
Í síðasta hefti Blaðamannsins,
félagstíðinda BÍ, er sagt af við-
brögðum BÍ við skýrslu Rann-
sóknarnefndar Alþingis. Þar er
m.a. skrifað á þá leið, að hér þurfi
að vera lagaumhverfi, sem geri
fjölmiðlum kleift að sinna hlut-
verki sínu í lýðræðisríki. Svo
segir: „Fjölmiðlamönnum ber
að sama skapi að líta sér nær og
veita sjálfum sér faglegt eftirlit
með sínum eigin reglum, siða-
reglum, vegvísi að faglegum
vinnubrögðum.“
Fjölmiðlar
Ragnhildur
Sverrisdóttir
talsmaður Björgólfs
Thors Björgólfssonar
og félagi nr. 128 í
Blaðamannafélagi
Íslands
Þrátt fyrir ít-
rekaðar óskir
hef ég ekki
fengið neinar
upplýsingar
um á hvaða
gögnum frá
hinum kærða
fjölmiðli
siðanefnd
Blaðamanna-
félagsins
byggði úr-
skurð sinn.
FRÉTTIR VIÐSKIPTI ÍÞRÓTTIR LÍFIÐ UMRÆÐAN
MEIRA SJÓNVARP
Meira sjónvarp, meira útvarp, meiri fréttir, meiri upplýsingar, meiri umræða,
meira líf, meiri íþróttir, meiri virkni, meira úrval. Þú færð meira af öllu á Vísi.
Fyrstur kemur fyrstur fær
Fyrstur kemur - Fyrstur fær
hefst föstudaginn 29. apríl n.k.
Skrifstofan opnar kl. 8:1529.
APRÍL
Efling-stéttarfélag, Sætúni 1, 105 Reykjavík, sími 510 7500, efling@efling.is, www.efling.is
Sumar 2011