Fréttablaðið - 24.09.2011, Blaðsíða 28

24. september 2011 LAUGARDAGUR28
GENGIÐ TIL HVÍLU Það þarf ekki mikið hugmyndaflug til að ímynda sér að hér hvílist sjómaður; bíðandi eftir
kalli formanns um að nú skuli haldið á sjóinn á ný.
FROSIÐ Í TÍMA Sjóhúsið var byggt um 1890 og var lengst notað sem síldarsjóhús. Nú er það í eigu Sjóminjasafns Austurlands og tengist nú metnaðarfullu sýningarstarfi.
Þegar komið er inn á loftið skýtur upp þeirri hugsun að gengið sé inn í augnablik frosið í tíma.
F
yrir fáum árum ánafnaði
Thor Klausen, gamall sjó-
maður á Eskifirði, Sjó-
minjasafni Austurlands
sinn hluta í gömlu sjóhúsi sem
stendur utarlega í kauptúninu. Um
fjársjóð reyndist vera að ræða þar
sem á efri hæð hússins kom í ljós
verbúð síldarsjómanna frá fyrri
hluta 20. aldar í sinni uppruna-
legu mynd.
Húsið var byggt um 1890 af
Peter Randulff, norskum útgerð-
armanni, sem flúið hafði aflabrest
í heimalandinu upp úr 1870. Hann
féll frá árið 1911 en sjóhúsið hefur
alla tíð borið nafn hans þrátt fyrir
að aðrir nýttu það í sínum atvinnu-
rekstri. Thor nýtti aðeins hluta
hússins á meðan hann bjó þar.
Loftið nýtti hann til dæmis ekk-
ert og þegar forsvarsmenn safns-
ins opnuðu dyrnar að loftinu eftir
hans dag var ljóst að enginn hafði
komið þar inn áratugum saman.
Þegar gengið er inn á loftið
kviknar sú tilfinning að verið sé
að brjóta friðhelgi heimilisins. Er
eins og sjómennirnir séu væntan-
legir hvað úr hverju og hafi gengið
út fyrr þann sama dag til daglegra
verka. Veiðarfæri, föt, leirtau,
bækur, ílát og hvers konar muni
er að finna á loftinu eins og skilið
var við fyrir áratugum.
Randulffs-sjóhús hefur verið
opnað almenningi í samstarfi við
Ferðaþjónustuna Mjóeyri sem
rekur veitingahús á neðri hæð sjó-
hússins gamla. Það eru þau Sævar
Guðjónsson og Berglind Steina
Ingvarsdóttir sem reka ferðaþjón-
ustuna.
Tímahylkið Randulffs-sjóhús
Á Eskifirði stendur gamalt sjóhús sem nú leikur stórt hlutverk í ferðaþjónustu staðarins. Þar leyndist verbúð sjómanna sem staðið
hafði óhreyfð í áratugi. Valgarður Gíslason ljósmyndari og Svavar Hávarðsson blaðamaður heimsóttu hreint einstakan stað.
SMÁMUNIR Margt á loftinu gefur innsýn í
daglegt líf sjómannanna sem þar dvöldu.
STEMNING Sjóminjasafn Austurlands og
hjónin Sævar og Berglind hafa skapað sérstakt
andrúmsloft við Randulffs-sjóhús. Þó bryggjan
hafi verið endurbyggð að stórum hluta er hún
með sama lagi og þegar þar voru mikil umsvif.
STAÐIÐ UPP FRÁ BORÐUM Þegar loftið var opnað var
sem sjómennirnir hefðu gengið á dyr aðeins nokkrum
dögum áður. Flöskur, bækur og persónulegir munir
voru þar óhreyfðir síðan snemma á tuttugustu öldinni.
LÁGT TIL LOFTS Fyrir nútímamanninn virðast vistarverurnar fátæklegar. En ef aðbúnaður fólks á Íslandi á
tímabilinu 1890 til 1930 er hafður í huga þá var vel gert við sjómennina sem hér höfðust við.