Faxi - 01.12.1961, Blaðsíða 11

F A X I
167
gelmis- og Surtshellisför og lýst eftir þátt-
töku. Voru þeir, sem þátt vildu taka í för-
irmi beðnir, að gefa sig fram hjá bifreiðun-
um, því innan stundar yrði lagt af stað. Varð
nú uppi fótur og fit í tjaldbúðunum og
brátt sigu bílarnir af stað í áttina til fyrir-
heitna landsins. Ekið var eins og leið liggur
inn fyrir Kalmannstungu, en síðasta spölinn
urðum við að ganga, sem enginn taldi eftir
sér.
Surtshellir er sérkennilegt náttúrufyrirbæri,
höll í ihamra greypt. Þar er húsrými, sem
duga mundi þúsundum manna til vistar og
vetursetu, og væri þó hvergi þröngt um neinn.
A einum stað í þessum feikna helli eða hell-
um, því Surtshellir er samsettur af mörgum
afhellum, er komið að gömlu beinamusli,
sjálfsagt dýra og manna, en rétt þar hjá eru
2 upphlaðnar búðir og innst í hvorri þeirra
vandlega gerðar hlóðir, eins og þær tíðkuðust
hér um síðustu auldamót. Þessar gömlu minj-
ar benda ótvírætt til þess, að menn hafi hald-
izt þarna við um eitt skeið, enda rifjar þetta
upp fyrir manni sagnirnar um útilegumenn-
ina, sem þar áttu að hafa búið og lifað á sauð-
fé bændanna þar í nærliggjandi sveitum.
Margir líta á þessar gömlu sögur eins og
hvert annað marklaust hjal, en þeir sem eitt
sinn koma í Surtshelli eða Stefánshelli og
aðra slíka felustaði fjalla og óbyggða, hljóta
að styrkjast í trúnni á gömlu útilegumanna-
sögurnar og hin furðulegu ævintýr, sem
forðum áttu að hafa gerzt á þessum slóðum.
Það hefði verið gaman að segja nánar frá
ferðalagi okkar í hellana og lýsa þeim áhrif-
um, er við urðum fyrir í þessum töfraheim-
um öræfanna, en til þess vinnst ekki tími.
Síðla dags kom hópurinn aftur heim í
tj aldborgina, og eftir að hafa snætt og notið
næðis um sinn, hófust skemmtiatriði dagsins.
Voru þá með stuttu millibili sýndir 3 stuttir
gamanleikir, 1 uppfærður af Reykvíkingum,
en 2 af Akureyringum, sem höfðu mætt fjöl-
mennir til mótsins þótt um langan veg væri
að fara og höfðu meðferðis prýðileg skemmti-
atriði. Var gerðui' góður rómur að leikþátt-
um þessum og öðru sem þarna var á dagskrá,
en á milli atriða sungu mótsgestir fullum
hálsi og hver með sínu nefi, sem þótti gefast
mjög vel. I sambandi við sönginn vil ég geta
þess, að Guðmundur Þórarinsson, kennari úr
Hafnarfirði, hafði ort fallegt hátíðaljóð, er
hann tileinkaði þessum mannfagnaði og var
útbýtt fjölrituðu meðal mótsgesta. Var ljóði
Guðmundar vel tekið og það sungið af hjart-
ans lyst eins og vera bar, en síðan var skáldið
kallað fram og hyllt með ferföldu húrrahrópi.
Þá fór fram reipdráttur milli ungra Hafn-
firðinga og ungra Keflvíkinga og sigruðu
þeir síðarnefndu með 2—0. Einnig fór fram
reiptog milli Reykvíkinga og utanbæjar-
manna. Urslit urðu 2—1 Reykvíkingum i vil.
Síðar um kvöldið var varðeldur kyntur, en
meðan snarkandi bálkösturinn sendi loga-
tungur sínar móti rökkurskyggðum kvöld-
himninum, sungu keflvískar ungmeyjar með
gítarundirleik nokkur heillandi og seiðmögn-
uð lög, sem tekið var af miklum fögnuði.
Mikill mannfjöldi, er safnazt hafði saman
þarna hjá varðeldunum, tók sér sæti upp
eftir hárri brekku vestan eldanna, eins og
hún væri balkon í samkomusal. Var fögur
sjón og tilkomumikil, að sjá þessi upplýstu
andlit þarna í kvöldhúminu, enda notuðu
myndasmiðir og amatörar vel þetta igullna
tækifæri.
Eftir söng hinna keflvísku kvenna upphófst
mikill og almennur söngur. Voru þar sungin
fögur ættjarðarljóð við undirleik hins snark-
andi báls. Veður var sem hið fyrra kvöldið
kyrrt og rótt, svo að ekki var „kvik ó nokkru
strái“. Dásamleg stund, er seint mun gleym-
ast. Síðar var staðið upp frá varðeldinum
og stiginn dans fram yfir lágnættið í því ynd-
islegasta veðri, sem hægt er að kjósa sér.
Morguninn eftir klukkan 10, fóru fram
mótsslit með ræðum og söng, en eftir það hélt
hver hópur til síns ökutækis með hafurtask
og dót. Nokkra stund tók að koma sér fyrir í
bílunum, en að því loknu var ekið af stað.
Héðan úr Keflavík tóku um 50 manns þátt
í þessu móti. Fararstjóri var Hilmar Jónsson
bókavörður, en Jón P. Guðxnundsson annað-
ist aksturinn. Stóðu báðir sig með hinni mestu
prýði.
Til mótsins var ekið um Þingvelli og niður
í Lundarreykjadal, svo kölluð Uxahryggja-
leið. Fyrir innan Meyjasæti hrepptum við
sandbyl svo svartan, að um tíma sá ekki út
úr augunum. Samt tókst Jóni að halda veg-
inum og sem betur fór, var bylurinn aðeins
á takmörkuðu svæði, en á þessum vegarkafla
ókum við fram úr mörgum smábílum, sem
höfðu orðið að nema staðar vegna dimmunn-
ar. Allt komst þetta þó slysalaust af. A suður-
leið var ekið niður Hvítársíðu, vestur Staf-
holtstungur og svo sem leið liggur austur yf-
ir Hvítárbrú hjá Ferjukoti áleiðis til Reykja-
víkur með viðkomu á Akranesi, þar sem leyfi
var fengið til að skoða hið merkilega byggð-
arsafn staðarins, sem okkur fannst mikið til
um, enda mun það vera eitt með betri byggða-
söfnum landsins.
Hér er rétt að geta þess, að í landi Húsa-
fells, þar sem Kaldá og Hvítá mætast, er und-
ur fagur og sérkennilegur staður, sem Oddi
er nefndur. Er þar undirlendi nokkuð og
skógiklæddir óshólmar úti í ármótunum. Þar
dvaldi Asgrímur Jónsson málari oft langtím-
um á sumrum, enda eru margar fallegar
myndir eftir hann frá þessum slóðum. Ut
í þennan Odda skruppum við nokkrir Kefl-
víkinganna, gengum þangað í fylgd með far-
arstjóra okkar og öðru kunnugu fólki, en
þeir sem ekki tóku þátt í þessum göngutúr,
biðu okkar hjá bilnum og létu þar fara vel
um sig í góða veðrinu. Til Keflavíkur kom-
um við svo á 11. tímanum á mánudagskvöld-
ið. ánægð og glöð eftir viðburðaríkt og dásam-
legt ferðalag og velheppnaða útiveru við hin
beztu skilyrði.
Sjálfsagt mætti nú setja hér amen eftir
efninu, eins og blessaður presturinn orðaði
það, en áður en ég lýk þessu spjalli mínu, vil
ég nota tækifærið og þakka ferðafélögun-