Straumar - 01.12.1927, Síða 17

STRAUMAR
191
að þeir byggi dóma sína á traustum forsendum, en þegar
til kemur, reynast þær fánýti, en dómurinn rangur. Þetta
kemur af því, að menn taka ekki nóg tillit til sannleikans.
Af yfirborðsviðkynningu við mann ályktum vér um innra
eðli hans, en gætum þess ekki, að mannþekking vor er í
molum, en skarpskygni vor sljóíguð af athugaleysi og
yfirborðshætti. Menn hyggja, að þeir einir viti allan
sannleika, og sé einhver, sem ekki vill láta mótast af þvi,
sem þeir telja rétt, dæma þeir hann miskunnarlaust, og
ganga jafnvel svo langt, að þeir halda, að þeir geti skip-
að mönnum til sætis í himnaríki, eða vísað þeim til hins
neðsta og versta. Slíkir menn hafa því miður verið til á
öllum tímum, en aldrei fleiri en þegar trúarbrögðin hafa
orðið steingerfingar í fjötrum bókstafs og erfðavenju.
Slíkir menn voru þeir, sem krossfestu Krist. Og við þeirri
hættu, að feta í fótspor þeirra, varar hann oss, er hann
sagði: „Dæmið ekki, til þess að þér verðið ekki dæmdir“
(Matt. 7. 1). Hans næma sannleikstilfinning fann óheil-
indin og yfirdrepskapinn, sem dómar mannana bygðust á,
og því varar hann: dæmið ekki.
Afleiðingar dóma vorra fara eftir eðli þeirra. Séu þeir
sannir, eru þeir réttmætir og mega að gagni koma. En þó
því einungis, að vér ástundum sannleikann með kærleika.
Yér getum haft á réttu að standa með dómum vorum, en
ef vér kveðum þá upp með kærleiksleysi og kulda, þá meg-
um vér óttast afleiðingamar. Þá megum vér eiga á hættu,
að sagt verði við oss: Hugsaðu um sjálfan þig, að þú sért
ekki verri! og dómur vor verði að engu hafður. Það voru
slíkir kærleikslausir dómendur, sem Kristur talaði til um
flísina og bjálkann: „Hræsnari, drag fyrst bjálkann úr
auga þínu, og muntu sjá vel til að draga út flísina úr
auga bróður þíns“. (Matt. 7. 5). Hann kallaði þá hræsn-
ara, því að ef þú hefir ekki áhuga á eigin hreinleik,
hvemig geturðu þá ætlað þér að hreinsa aðra?
Um afleiðingar rangra dóma þarf ekki að fjölyrða.
Þær eru mönnum alt of kunnar til þess — og alt of tíðar.
Því að eins og fyr er sagt, höfum vér mjög lítil skilyrði
til að kveða upp rétta dóma. Færl eg að reyna að lvsa af-