Morgunn - 01.12.1983, Side 29

DRAUMAR OG I.ÍFSAMBÖND
131
merkis. Mjög eru þær ljóssterkar í raun. Þær geisla frá
sér ljósi, sem er þúsundum sinnum bjartara en ljós okkar
sólar, en fjarlægð þeirra svo mikil að ljósgeislinn er um
eitt þúsund og fimm hundruð ár að komast frá þeim, þang-
að til hann mætir augum okkar hér á jörðinni. Þetta tákn-
ar, að Ijósgeislar þeirra hafa lagt af stað um fimm hundruð
árum eftir Krist, þ.e. mörgum öldum áður en Ingólfur Arn-
arson nam land á íslandi. Þó fer ljósgeislinn 300 þúsund
kílómetra á hverri sekúndu, eða um það bil átta sinnum
umhverfis jörðina.
Til samanburðar má geta þess að ljósgeisiinn er aðeins
í’úma sekúndu að þjóta milli jarðar og tungls og um 8 mín-
útur að komast frá sólinni tii jarðar.
Sú vegalengd sem ljósgeislinn fer á einu ári er kölluð
ljósái'. Allar sjáanlegar stjörnur, nema reikistjörnurnar,
eru sólir. Allra nálægustu sólstjörnur og þó örfáar, eru
í um það bil 4—5 ljósára fjarlægð, og bjartasta sólstjarna
himins, héðan að sjá, Síríus, er i 8,7 ljósára fjarlægð.
Allar stjörnur, sem héðan sjást með berum augum, mega
heita nágrannasólir okkar. Allar tiiheyra þær, — og þar
með okkar sól og okkar jörð, — einu geysistóru stjörnu-
hveli, sem kallað er vetrarbraut. Þetta er einskonar
stjörnueyja, sem liggur langt frá öðrum slíkum í óendan-
lega víðum geimi.
Svo stórt er þetta stjörnuhvel okkar, vetrarbrautin, að
það tekur ljósið um 100 þúsund ár að komast frá einum
jaðri þess til annars, og svo gifurlegur sólnafjöldinn, að
þær eru taldar vera um 100 þúsund milljónir.
Langt er þó frá að þetta mikla stjörnuhvel okkar, sé
allur alheimurinn. Nei, það er nú öðru nær. Því óendan-
legur fjöldi sambærilegra vetrarbrauta liggur dreifður um
allan hinn þekkta alheim, í allar áttir.
Mikilleiki heimsins er slikur, að enginn mannshugur
getur í raun, rúmað eða gert sér að fullu grein fyrir þess-
um mikla alheimi, með öllum þeim furðum, sem þar er að
finna, og hefur þó snilli mannlegs hugar, enn sem komið