Morgunblaðið - 14.12.2008, Blaðsíða 40

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 14. DESEMBER 2008
Virðing
Réttlæti
F
í
t
o
n
/
S
Í
A
VR | KRINGLUNNI 7 | 103 REYKJAVÍK | S. 510 1700 | F. 510 1717 | WWW.VR.IS
Samkvæmt 20 gr. laga VR auglýsir kjörstjórn eftir framboðum til
formanns og í stjórn og trúnaðarráð félagsins.
Áhugasamir geta gefið kost á sér með því að senda inn skriflegt erindi
til kjörstjórnar á skrifstofu VR.
Skrifleg meðmæli 10 félagsmanna þarf vegna framboðs til formanns
og til setu í stjórn.
Framboð til setu í trúnaðarráði er hægt að senda rafrænt á
kjorstjorn@vr.is
Framboðsfrestur er til kl. 12:00, 22. desember 2008.
Kjörstjórn
Hefur þú áhuga á að starfa
í forystu VR?
SYKEPLEIERE
SØKES TIL NORGE
Xtra personell Care er et
av Nordens ledendebe-
manningsbyråer innen
pleie- og omsorgsyrker.
Xtra personell Care har
oppdrag av både kort og
lang varighet på sykehus,
sykehjem og hjemme-
sykepleie. Vi har oppdrag
mange forskjellige steder i
Norge. Som vikar hos oss
kan du selv få bestemme
når og hvor og hvor mye
du vil jobbe.
Ta kontakt med oss på
telefon +47 02360 eller
e-post: anne.lise.strau-
me@xtracare.no.
Smiðjuveg 30, Rauð gata, 200 Kóp.
S. 577 6400
Til Sölu eða leigu á Akureyri iðnaðarhúsnæði að
Njarðarnesi 1. Stærð er 320-790 fm. Hátt til lofts,
6 innkeyrsluhurðir, flísar á 320 fm.
Uppl. Vilhelm S. 461 2010
Gellir fasteignasala
LANDBÚNAÐAR-
og sjávarútvegsmál
hafa verið helsti þyrnir
í augum ESB-
andstæðinga og í raun
bannástæða þess að
málið sé tekið á dag-
skrá. En þurfum við að
óttast þessa mála-
flokka? Í aðild-
arviðræðum við Svíþjóð og Finnland
var komið á sérstakri skilgreininu
um heimskautalandbúnað sem felur
í sér viðbótarstyrki við innlendan
landbúnað norðan 62. breidd-
argráðu. ESB mun því styðja við
þann landbúnað. Frelsi í innflutningi
yrði takmarkað á tilteknum afurð-
um, mjólk og kjöti, og sérstaða
landsins yrði virt hvað varðar sjúk-
dómahættu. Sjávarútvegsmálin eru
flóknari, en þó ekki, ef grannt er
skoðað.
Sjávarfang er takmörkuð auðlind
og þess vegna eru reglur til að
tryggja sem hagkvæmasta nýtingu
óhjákvæmilegar. Andstæðingar
ESB hafa haldið því fram að við get-
um „aldrei sætt okkur við fisk-
veiðistefnu ESB“ og „við missum yf-
irráðin yfir auðlindinni í hendur
útlendinga“.
Staðfesting á fiskveiðikvóta ESB
er miðlæg og tekin í Brussel. Það er
rétt. Það er gert til að tryggja að
þær aðildarþjóðir sem eiga kvóta á
sameiginlegum miðum gangi ekki of
nærri fiskistofnunum, heldur styðj-
ist við vísindalega nálgun. Víðtækur
samráðsferill milli ESB og þess
svæðis sem hagsmuni hefur af veið-
unum er þó undanfari ákvörðunar.
Að því er Íslandsmið varðar yrði
leitað til Íslands, Hafró, sem sér-
fræðings og íslenskra hags-
munaaðila, þ.e. útgerðar, sjómanna
og verkafólks. Reglan um „hlutfalls-
legan stöðugleika“ tryggir aðild-
arlöndum fasta aflahlutdeild í heild-
arkvóta út frá sögulegum áunnum
réttindum og reglan um „frjálsan
aðgang“ tryggir að jafnræðis sé
gætt milli þjóða, m.a. á grundvelli
reglunnar um „veiðireynslu“. Fisk-
veiðistefnan á þannig
að tryggja grundvall-
arsjónarmið. Hún er
ekki fyrimæli að ofan
heldur staðfesting á því
að jafnræðis sé gætt.
Sérstaða Íslands í
þessu samhengi er aug-
ljós: ESB-þjóðir eiga
ekki, samkvæmt eigin
reglum, rétt á neinum
kvóta í íslenskri fisk-
veiðilögsögu. Við þurf-
um, af þeim ástæðum,
ekki að óttast um ís-
lenskan sjávarútveg við aðild. Með
ESB-aðild fengjum við aðgang að
ákvarðanaferlinu um fiskveiðistefn-
una, sem nær lengra en til úthlut-
unar á kvóta. Fiskveiðistefnan þarf
staðfestingu ráðherraráðs ESB og
þar mun sjávarútvegsráðherra Ís-
lands sitja við borðið. Drög að stefn-
unni eru unnin í „ráðgjafanefnd
ESB um sjávarútveg og landbún-
aðarmál“ sem er fulltrúaráð þar sem
Ísland hefði sinn fulltrúa. Full-
trúaráðið tekur mið af sjónarmiðum
fjögurra vinnuhópa; um auðlindina,
um fiskeldi, um markaðsmál og um
þverfagleg atriði. Fulltrúa frá Ís-
landi er reyndar sárt saknað í þeim
hópi, þar sem framlag Íslands til
fiskveiðimála skiptir Evrópu miklu.
Vinnuhóparnir eru m.a. tilnefndir af
evrópskum hagsmunaaðilum, t.d.
Samtökum evrópskra stéttarfélaga í
matvælaiðnaði o.fl., EFFAT, f.h.
þjóðlegra aðila, en það er einmitt að
þeim vettvangi sem Starfsgreina-
sambandið hefur komið.
Það eru gild rök fyrir ESB-aðild
Íslands, að þá yrði tryggður farveg-
ur fyrir sjónarmið starfsfólks í sjáv-
arútvegi, fiskvinnslu og matvælaiðn-
aði á Íslandi, langt umfram það sem
nú er. Þetta byggist á því að við mót-
un fiskveiðistefnunnar skiptir máli
hverjir hagsmunir viðkomandi
svæðis eru vegna atvinnugrein-
arinnar sem slíkrar á því svæði. Að-
ild að ESB mundi einnig opna leið að
styrkjakerfi ESB í sjávarútvegs-
greinum. Það er alveg ljóst að Ísland
yrði skilgreint eitt svæði, ein ver-
stöð, sem hefði verulegra hagsmuna
að gæta við mótun fiskveiðistefnu
ESB. Ekki verður heldur séð að
fiskveiðstefna ESB stríði gegn hags-
munum Íslands um ábyrgar veiðar
þar sem vísindalegt mat, markvisst
eftirlit, hagkvæmi og umhverfissjón-
armið eru lykilatriði. Þetta á einnig
við um þá þætti sem fjalla um fisk-
eldi og um „bragð af sjávaraf-
urðum“, þ.e. aukna neyslu og aukna
markaðashlutdeild sjávarfangs mið-
að við önnur matvæli sem og já-
kvæða, umhverfishreina ímynd
greinarinnar.
Fiskveiðistefnan sem á sér rætur í
hagsmunum viðkomandi svæða ger-
ir einnig ráð fyrir raunverulegum
efnahagslegum tengslum útgerðar
við svæðið. Þó ekki megi mismuna
eftir þjóðerni í ESB, er gert ráð fyr-
ir að komið sé í veg fyrir kvótahopp
og að helmingur landana sé í heima-
höfn, þar sem helmingur sjómanna
hefur varanlega búsetu. Auðvitað
eru þessar reglur til þess fallnar að
takmarka frelsi útgerðanna, sem
skýrir e.t.v. andstöðu LÍÚ. Hags-
munir landverkafólks og sjómanna
eru hins vegar ótvíræðir. Hags-
munir byggða og starfsgreina eru
teknir fram yfir sérhagsmuni ein-
stakra útgerða. Auðlindin er okkar
allra, þótt íslenskir kvótaeigendur
fari nánast með þá auðlind eins og
þeim sýnist í dag. ESB-aðild mundi
hefta það frelsi. Helstu hætturnar
sem snúa að landbúnaðar- og fisk-
veiðistefnu ESB virðast ýktar. Ekki
ætti að vera vandkvæðum bundið að
tryggja hagsmuni Íslands í aðild-
arviðræðum. Til þess stendur vilji
verkalýðshreyfingarinnar. Það stað-
festi nýafstaðinn ársfundur ASÍ með
afgerandi hætti. Þær viðræður verð-
ur að hefja strax, staða efnahags-
mála krefst þess. Fiskveiðistefnan
er engin hindrun. Það er ekkert að
óttast fyrir fullvalda þjóð.
Hvers vegna
Evrópusambandið?
Skúli Thoroddsen
skrifar um fisk-
veiðilögsögu Íslend-
inga og ESB-aðild
» Það eru gild rök fyrir
ESB-aðild Íslands,
að tryggja farveg fyrir
hagsmuni starfsfólks í
fiskvinnslu og mat-
vælaiðnaði langt um-
fram það sem nú er.
Höfundur er framkvæmdastjóri
Starfsgreinasambands Íslands.
Skúli Thoroddsen