Vilji - 01.12.1928, Síða 17

VILJI
165
liann var, og heim kom hann ekki fyr en um nóttina.
Þannig er því farið með fjölmarga afburðamenn, en að
nefna fleiri dæmi virðist óþarfi, enda hafa allir án efa
hevrt slíkar sögur.
Þá er rjett að athuga að síðustu, hvað sagt hefir
verið um eðli afburðamannanna og líkamlegar undir-
stöður gáfna þeirra. Sagan sýnir okkur, að flestir af-
burðamenn hafa verið mjög einhliða, en þó hafa sumir,
að því er virðist, skarað fram úr í mörgu og rutt nýjar
brautir í ýmsum greinum í senn. Sú kenning hefir verið
á borð borin, að menn þessir væru að vísu góðum gáf-
um gæddir frá náttúrunnar hendi, en að með þolinmæði
hafi þeir þroskað anda sinn, aukið fróðleik sinn og sett
fram nýjar kenningar með skapandi mætti sínum. Vilja
sumir halda því fram, að heilasellur þær, sem verk
þessi inna af hendi þroskist og vaxi á kostnað sella,
sem að öðru starfa, og þykjast sanna það með því, að
heili ýmsra afburðamanna sje mun ljettari, en meðal-
heili á að vera. Ef heilinn er aftur á móti þyngri vilja
menn þessir halda því fram, að þar sje vatnssýki í höfð-
inu um að kenna, og þykjast geta sannað það með dæm-
um. Aðrir álíta, að hægt sje að þekkja afburðamanninn
á þyngd heilans, en sú kenning virðist á litlum rökum
bygð.
Jeg fyrir mitt leyti hallast mjög að hinni fyrri
kenningu, enda bendir margt til þess að hún sje rjett;
fyrst og fremst það, að afburðamaður í einhverri grein
getur virst hálfgerður fábjáni er hann ræðir um annað,
þar skortir hann alla þekkingu meðalmannsins. 1 öðru
lagi skortir einbeitni; svipar ýmsum þessara manna tii
Pjeturs Gauts, og geta tekið sjer hans orð í munn:
„Hugsa það, segja það, vona það, vilja það,
í verk því að koma, jeg má ekki skilja það.“*
Margir andans menn eru einnig mjög taugaveikl-
* Sjá nánar Ágúst H. Bjarnason Almenn sálarfræði