Organistablaðið - 01.10.1980, Síða 12

Með því að strika út ca. helminginn af þeim dynamisku leiðbeiningum sem
fylgja (eins og Robert Nohren gerir á plötu þeirri sem hann hefur spilað verkið
inná hjá Lyricord Stereo, LLST 7191), hæfir verkið ágætlega fyrir okkar orgel
sem eru gerð meira eftir klassiskum reglum en þau amerísku.
Það er oft svo að maður verður að pæla í gegnum mörg orgelverk til þess að
finna nokkur góð (að ég nú ekki tali um að finna nokkur sem hæfa vel fyrir okkar
dönsku orgel). Leo Sowerby (1 895-1968) var mjög afkastamikið tónskáld, hann
samdi ekki aðeins orgelverk, heldur einnig kórverk og verk fyrir orgel og önn-
ur hljóðfæri. Því miður eru þau mísjöfn að gæðum, og oft veldur það
örðugleikum að í þeim koma fyrir tónar, sem vantar í dönsk orgel, bæði í
manúal og pedal. Dæmi um það er 2. kaflinn í Symphoniin G Major. „Fast and
sinister”, eftir hann, sem leikinn er á ótal tónleikum í U.S.A. - þá kemur
nefnilega í Ijós hvað organistinn getur! Þeir háu tónar, sem vantar í manúalana
á dönskum orgelum hyljast (drukkna) oftast í yfirtónum og má því sleppa þeim,
án þess að mikill skaði hljótist af. Aftur á móti kemur upp verulegt vandamál í
lokin á þedalsólónni.
Vegna þeirra miklu áhrifa sem það hefur að enda á „háa g” er það varla nógu
gott að spila tvo síðustu tónana af pedalsólónni áttund neðar. Maður gæti
spilað seinustu hendinguna (átta síðustu tónana af sólónni) áttund dýpra, en
þar sem kaflinn á allur að vera með tutti-hljómi má mæla með ennþá betri
Jausn, nefnilega að spila alla seinustu hendinguna á manúal, e.t.v. í áttundum
(n.b. með öllu kópluðu í aðalverkið). Á þann hátt ættu áhrifin að nást.
í þessu verki eru nokkur hlaup, sem ættu að staðfesta það, sem ég sagði í
síðusti^ grein um lengd nótnanna og þar með muninn á bili milli tónborða á
dönskum og amerískum orgelum. I næsta nótnadæmi á að spila portamento-
12 ORGANISTABLAÐIÐ