SunnudagsMogginn - 20.12.2009, Blaðsíða 16

16 20. desember 2009
B
jarni Benediktsson, formaður Sjálfstæð-
isflokksins, hefur einungis verið formaður
flokksins í tæpa níu mánuði, en hann var kjör-
inn formaður á landsfundi þann 29. mars sl.
Bjarni tók við eftir að ríkisstjórn Geirs H. Haarde hafði
hrökklast frá völdum í lok janúarmánaðar í kjölfar
„Búsáhaldabyltingarinnar“ og öll spjót stóðu á Sjálfstæð-
isflokknum og mörg standa enn á honum, þótt flokk-
urinn hafi sótt í sig veðrið frá því í alþingiskosningunum í
vor.
Bjarni settist niður með blaðamanni Morgunblaðsins
fyrr í vikunni og ræddi stöðu flokksins, Icesave, Evrópu-
sambandið og hverskonar þjóðfélag Sjálfstæðisflokk-
urinn vill taka þátt í að byggja hér upp á rústum banka-
hrunsins í fyrra.
– Hver er staða Sjálfstæðisflokksins í dag? Er flokk-
urinn reiðubúinn til þess að fara í ríkisstjórn á ný, ef mál
þróast með þeim hætti að honum standi það til boða?
„Flokkurinn stendur á miklum tímamótum. Hann
glutraði niður trausti fólks, vegna þess að grundvöllur
tilverunnar hjá svo mörgum gjörbreyttist. Það er eðlilegt
að traust hafi tapast, vegna þess að eitt það helsta sem
fólk treystir á er að stjórnvöld tryggi öryggi, jafnvægi og
stöðugleika. Fólk kærir sig ekki um óvæntar uppákomur
í sínu lífi. Langflestir vilja lifa öfgalausu en öruggu lífi.
Það var sótt að öryggi heimilanna í þessari byltu sem við
tókum í fyrra og fyrir það var Sjálfstæðisflokknum refs-
að.
Það tel ég vera skiljanlegt, að vissu marki, en vil þó
árétta, að ég tel að ábyrgðin á hruninu liggi mjög víða, en
hún lá að sjálfsögðu m.a. hjá stjórnvöldum.
Það er gríðarleg áskorun fyrir Sjálfstæðisflokkinn að
endurvinna það traust og þá tiltrú sem ég tel að flokk-
urinn eigi að njóta meðal kjósenda. Við þurfum einfald-
lega að svara því hvernig Sjálfstæðisflokkurinn, á grund-
velli stefnu sinnar, kemur til móts við nýja tíma.
Mér fannst vera komin viss valdþreyta í Sjálfstæð-
isflokkinn. Það er tilfinning sem var farin að grafa um sig
þó nokkuð löngu fyrir hrun. Mér fannst vera ýmis merki
þess, til dæmis það hvernig við horfðum til framtíðar og
tókumst á við erfið álitamál. Í of mörgu fannst mér menn
gefa sér að staða okkar væri óhagganleg og við ættum að
halda áfram að gera sömu hlutina sem hefðu skilað ár-
angri til þessa. Þessi hugsunarháttur er uppskrift að
krísu. Sumpart birtist þetta í samskiptum ráðherra við
þingflokkinn og jafnvel einnig í kröfum og væntingum í
þingflokki Sjálfstæðisflokksins. Til dæmis um að hægt
væri að halda áfram útgjaldaaukningu hjá ríkinu. Síðast
en ekki síst fannst mér þessi valdþreyta birtast í því að
Sjálfstæðisflokkurinn var alls ekki þetta dýnamíska afl
sem stærsti stjórnmálaflokkurinn verður að vera. Þessu
svipar til umræðunnar innan flokksins í lok áttunda ára-
tugarins sem var upphaf ákveðinnar hugmyndalegrar
endurreisnar og endurmats sem fór þá fram. Það er svo
margt sem hefur breyst og við þurfum að takast á við.
Það er ekki ólíklegt að forverar mínir hafi haft skilning á
þessu en tækifærin til að takast á við slíkt eru oft meiri í
stjórnarandstöðu. Ríkisstjórnarþátttaka er í eðli sínu
málamiðlun.
Það sem gerðist hér í fyrrahaust held ég að hafi orðið
mikil vakning fyrir sjálfstæðisfólk og áskorunin núna er
sú, að við sjálfstæðismenn spyrjum okkur í mikilli hrein-
skilni: Hvað var að og hvað erum við tilbúin að gera til
þess að laga það? Ég sé að það þarf að gera miklar breyt-
ingar og er þegar byrjaður á þeim.
Það sem ég er að gera og vil halda áfram að gera er að
galopna flokkinn og breyta verklagi, t.d. varðandi það
hvernig við vinnum að stefnumótun í flokknum. Við get-
um sagt að það þurfi að nútímavæða flokksstarfið hvað
þetta snertir og það er ég að gera.
Við höfum verið í allt of mikilli og ástæðulausri vörn í
málaflokkum eins og jafnréttismálum, velferðarmálum
og umhverfismálum. Þessu ætla ég að breyta og sækja
fastar inn á miðjuna. Stundum er sagt við mig að fólk
sakni gamla góða Sjálfstæðisflokksins. Mitt svar er að ég
vil byggja Sjálfstæðisflokkinn upp á grunni hinna gömlu
góðu gilda, en flokkurinn verður að breytast í takt við
tímann.
Ég er ánægður með að sjá merki um það að við séum
byrjuð að endurvinna það traust sem við nutum, en ég
tel að það sé mjög mikil vinna framundan í þeim efnum.“
Erum tilbúin til að taka við
– Ertu með þessu að segja að Sjálfstæðisflokkurinn sé
einmitt nú ekki stjórntækur flokkur?
„Nei. Það er ég ekki að segja. Sjálfstæðisflokkurinn er
stjórntækur flokkur og í mun betra ástandi en þeir flokk-
ar sem nú eru í ríkisstjórn. Þetta má þó meta út frá mis-
munandi mælikvörðum. Ef við notum mælikvarðann um
það hversu mikils trausts Sjálfstæðisflokkurinn nýtur, þá
tala tölurnar frá því í kosningunum sínu máli. Við töp-
uðum miklu trausti. Engu að síður er þingflokkur okkar
sá næststærsti. Sjálfstæðisflokkurinn naut meira trausts í
síðustu þingkosningum en allir aðrir flokkar að Samfylk-
ingunni undanskilinni.
Þegar ég horfi yfir þingmannahópinn sem ég hef með
mér í þingliði, þá er ég einfaldlega þeirrar skoðunar, að
ég sé með langbesta þingmannahópinn og það er góð til-
finning. Ef ég nota þennan mælikvarða, þá kemst ég að
sjálfsögðu að þeirri niðurstöðu að við erum tilbúin til
þess að taka við, vegna þess að ég tel í fullri hreinskilni að
við getum gert það betur en þeir flokkar sem nú eru í rík-
isstjórn.“
– Hverjar sýnist þér helstu hætturnar fyrir þjóðfélagið
í því ástandi sem við nú búum við? Hvað mun reynast
okkur skeinuhættast?
„Ég held að það sé fyrst og fremst tvennt: Í fyrsta lagi
hefur of mikið verið gert af því að halda uppi væntingum
Vil
galopna
flokkinn
Bjarni Benediktsson, formaður Sjálfstæðis-
flokksins, segir að starfið sem ráðast þarf í til
þess að endurheimta traust kjósenda sé nýhafið.
Hann telur að við getum unnið okkur út úr efna-
hagsþrengingunum verði rétt haldið á spilunum.
Stjórnmál
Agnes Bragadóttir
agnes@mbl.is