Skólablaðið - 01.02.1956, Blaðsíða 22

101 -
áherzlu- og skilningsauka getum vér með
fulltingi goðra manna allt eins gert það
á franska tungu, au revoir tristesse.
En menntlingum öllum ráðleggjum vér
að gjöra nú iðrun og yfirbót og stunda
ekki nám eður það9 sem fánýtt er, á
kostnað félagslífs, sækja stefnur allar og
samkomur stórar og smáar og láta þar
ljós sín skína hvert í kapp við annað; og
síðast en ekki sízt : skrifa að staðaldri
í Skólablaðið og sjá - þér munið hólpnir
verða.
BARA EF LÚSIN ÍSLENZK ER
ER ÞÉR BITIÐ SÓMI - ?
Su ósvinna hefur alltof lengi viðgengist
í skóla hér, að nemendum er gert að
nema fræði sín á framandi tungum, og fá-
um vér nú eigi lengur orða bundizt„ Þetta
eru leifar frá niðurlægingartímabili í sögu
þjóðarinnar, er hún laut húsaga erlendrar
áþjánar og er lítt þolandi og allt annað en
viðeigandi á vorum dögum. Þo hafa ýmsir
orðið til að mæla þessu ófremdarástandi
bót, jafnvel þeir, er sízt skyldu, t.d. kunn-
ingjar vorir, kennarar, Engin re^la er þó
án undantekninga, og minnumst ver þess,
að Kr. Ármannsson lætur þess getið í for-
mála fyrir latínuskræðu þeirri, er vér eig-
um að læra - og lærum, að "það liggi í
augum uppi, að heppilegra sé og skemmti-
legra að nota kennslubækur á sínu eigin
mali. " Ekki virðast þó allir vilja fallast á
þessi augljósu sannindi, og eru algengustu
viðbárur þeirra, að nemendur læri mál-
ið (! !) og verði enda að lesa viðkomandi
fræði á erlendum tungum, er þeir afla sér
f r amhald sme nntunar.
Hætt er þó við, að þessir rökvísi falli í
frumefni sín, ef betur er að gáð. ífyrsta
lagi lærist ekkert mál með þessu móti, en
allt nám sækist verr, og er torveldað á
allan hátt. í öðru lagi geta menn reynt að
gera sér í hugarlund, hvar íslendingar
væru á vegi staddir, ef sá hugsunarháttur
ríkti, að ekki svaraði kostnaði að snúa því
á íslenzku, er hvort eð er yrði að læra til
fullnustu á erlendum tungum síðar meir.
Væri þá vafasöm ráðstöfun að halda uppi
innlendum háskóla, þar eð flest þau fræði,
er þar er lögð stund á, eru innflutt frá öðr-
um þjóðum og framhaldsmenntunar í þeim
síðan aflað erlendis. Þá mætti og rengja
réttmæti þeirrar ráðstöfunar að viðhalda
sérstakri þjóðtungu, þar sem flest það,
er þjóð vor byggir tilveru sína á, er frá
öðrum þjóðum komið, numið á erlendum
tungvim og því óneitanlega fyrirhafnar-
minnst að taka upp einhverja af viðkom-
andi tungum o.s.frv.
Því segjum vér það, að vér eigum þann
kröfurétt á hendur máttarvöldum skólans
sem og íslenzkra fræðslumála, að oss
verði eigi mikið lengur troðið svo frek-
lega um tær með vanrækslu móðurtungu
vorrar og raun er á, Þykjumst vér
menntlingar enda fullsæmdir cif þremur
leikfimitímum á viku hverri til þeirrar
iðju.
ENGINN ER ANNARS BRÓÐIR í LEIK.„
Mörg er mannsins mæða, og er margt
því til staðfestingar „ T. d„ höfðum vér
eigi lengi notið lystisemda hins nýbyrjaða
árs, er Framtíðarstjórn kvaddi oss á
sinn fund og spurði af miklum þjósti :
"vín eða ekki vín, já eða nei?"
Urðu menn að vonum djúpt snortnir af
þessari óvenjulegu hreinskilni þeirra
framtíðarspámanna - svo djúpt, að flestum
vafðist tunga um tönn og treystust ein-
ungis einir litlir fimm til að láta nokkuð
uppskátt um hug sinn - þó hvergi nærri
allan, Þeirra þrumdi Grákollr enn svarti
mest og bezt, og er það eigi undarlegt,
því hann er margreyndur að vígi; reynd -
ist m„ a„ að eigin sögn banabiti bindindis-
félagsins og hefur flestum reynst tor-
meltur síðan. Var það hvort tveggja, að
Höskuldur þuldi rúnir sínar í gríð og
erg, og menn þóttust kenna upptök jarð-
skjálfta í Álftafirði vestur, og er það
eigi kynlegt, þegar þess er gætt, að
þangað er einnig að rekja upptök Höskuld-
ar„ Voru nú góð ráð dýr og Höskuldur
beðinn að láta af tali sínu, áður en verra
hlytist af, og lét hann til leiðast. Er nú
kyrrt að kalla, unz upp er borin tillaga,
þar sem skorað var á ríkisstjórnina að
hopa ekki á hæl undan dýrtíðardraugnum,
heldur láta nú einu sinni heldur standa
fram úr ermum og slá tvær flugur í
einu höggi með því að lækka bæði dýr-
tíð og verðlag á guðaveigum. En er til-
lagan spurðist, þóttust kommúnistar og
aðrir fjandskaparmenn ríkisstjórnarinnar
eygja á henni þá vansmíði, að ef hún
Frh„ á bls.l04„