Skólablaðið - 01.12.1964, Side 35
- 97 -
þeim gröfurum og er þeir höföu veriö að
verki stutta stund haföi veriö grafin
fimmtán sentimetra djúp hola ( lengd
u„ þ. b. tveir metrar tuttuguogfimm, með-
albreidd um fimmtíú sentimetrar ), en
frændfólkinu heldur tekið að leiðast dvöl-
in, köldu og hrelldu, og megnaði ekki
einu sinni hatúðleiki staðarins að fæla
það fra óviðkunnanlegu vappi um og yfir
næstu grafreiti. Vindur gnauðaði og
greina matti ganghljóð ökutækis i fjarska
við og við ein móðursystra hins fram-
liðna varð fyrir þeirri þolraun, að trja-
grein slóst utan í hana fyrir vindinum
og rak hún upp hátt neyðaróp af þvú til-
efni (kom sá atburður nokkru róti á hugi
manna um skeið ) ; ekkjan grét lágt og
stillilega, en þó af festu og einurð (enda
atti annað naumast við ).
Þeir unnu þögulir, kaupsýslumennirn-
ir, skrifstofumennirnir og gjaldkerinn,
grófu og grófu vifðulegum skóflustungum
og nettum hreyfingum lákamans ( sem
var einasta umræðuefni ættingjanna 1
kring, þá sjaldan þeir mattu opna munn-
inn fyrir herkjum, fyrir utan líksnyrting-
ar) ; þeir gafu sig að verkinu af lífi og
sál, sökktu sór niður 1 það, gleymdu
stað og stund í heilbrigðri vinnugleði, en
var þá ekki eins og heyrðist skruðningur
1 fjarska? Þessu var í fyrstunni engin
athygli veitt : grafararnir einbeittu ser
að verkinu ( eins og áður hefur skýrt
komið fram ), voru þar engin vinnusvik
höfð í frammi; hinir frændurnir höfðu
einnig öðrum hnöppum að hneppa, en
hlera eftir furðuhljóðum, önnum kafnir
við að rölta í sig hitann, en það var
sem þessi havaði færðist nær og mjög í
aukana, og um síðir komust göngumenn-
irnir ekki hjá þvú að ve-rða varir við
hann. Hvaðan koma þessar drunur, af
hverju stafa þær ( og gnýrinn jókst ;
grafararnir hættu sem snöggvast ogj
sperrtu eyrun, en heldu jafnskjott afram
við vinnuna, hetjurnar ), spurði frændi
frænda ( fund um málið var stungið upp
á, sem kom þó ekki til framkvæmda, þar
eð línurnar tóku að skýrast ) og eyrna-
blöðkurnar, þessi dýrmætu skynfæri,
veittu svarið : yfirgnæfandi öll önnur
hljóð, gnauð í vindi og gagnhljóð öku-
tækja, bárust þær, dunurnar, upp úr jörð-
inni ! og hvaðan upp úr jörðinni, uppá-
stungur? upp úr jörðinni beint undir
grafreitnum og þá skyndilega hnipraði
þetta umkomulausa fólk sig í sorg sinni
saman og starði uppglenntum skelfingar-
augum á legstaðinn: jörðin, jörðin var
tekin skriðna undir fótum grafaranna
ófaglærðu, sem heldu kappsamlega afram
greftrinum, þratt fyrir ósköpin, sam-
vizkusamir eins og ætíð, og báru sig að
við verkið, svo hrein unun var á að horfa.
Af stað nú ( Guð se.oss næstur ),
reynið að forða ykkur, hljoðuðu frændur
á frændur, þvú nú horfði uggvænlega, en
þá vaknaði fróðleiksþorstinn: hvað var
á ferðinni, gos ? nei, einhver ill öfl að
ryðja sór braut gegnum jörðina, úr neðri
byggðum upp á yfirborðið? já ( engar
náttúrlegar skýringar ef yfirnatturlegar
eru fyrir hendi ), þar kom það ; og sann-
arlega ætlaði ærandi hávaðinn að gera
útaf við jafnvel þá allra sterkbyggðustu,
steikjandi hitinn og ómur af skelfingar-
veinum fordæmdra fylltu þá lamandi ótta,
þá heyrðist snark. Snark, það var
meira en maginn þoldi og þeir grafarar
lögðu snyrtilega frá sór verkfærin og
toku til fótanna, þeir tóku allir til fot-
anna, allir frændurnir til fótanna og
hlupu, nötrandi af ótta, sem fætur toguðu,
hverjir aðra um koll og lágu eins og
hráviði á við og dreif kringum grafreit-
inn; nokkrum auðnaðist að komast þó
spölkorn frá gröfinni, en hni^u þar niður,
yfirkomnir af skelfingu og gatu hvorki
hrært legg nó lið ; loks er þeir megnuðu
að lyfta höfðum lííbilsháttar og gjóta aug-
unum til grafarinnar þyrmdi yfir þá á
ný: slýgræn, andstyggileg gufa ( eitruð,
taldi ekkjan og bar enginn a móti því )
steig upp úr iðrum jarðar, lagðist þett
yfir gröfina og næsta nágrenni og birgði
mönnum gersamlega sýn þess, er þar
hafði fram farið.
En öll el styttir upp um súðir: dun-
urnar hljóðnuðu smátt og smátt og er
heyra mátti gnauðið í vindinum á ny og
ganghljóð ökutækja við og við, voru það
nægilega jarðnesk hljóð til þess, að lið-
báls lyftidraugar tóku að na sér eftir
skelfinguna, komu valdi yfir útlimi og
bröltu á fætur, en gættu þó ýtrustu var-
kárni. Enn var það, að gufan, sem þeim
hafði staðið ekki alllítil ógn af, var nú
sem óðast að leysast í sundur og hverfa
upp i himinblamann og örfaði það þá
enn frekar til að kanna hvað gerzt hafði
og hvort það hefði orðið ætlunarverki
þeirra til gagns eða ogagns. Þeir frænd-