SunnudagsMogginn - 06.02.2011, Page 23

6. febrúar 2011 23
dollara á ári til hernaðarmála frá banda-
rískum stjórnvöldum og notað þetta fé til
að halda völdum.
„Washington leit í blindni á hann sem
rödd „hófseminnar“ en langþjáð þjóð
hans sá einfaldlega gamaldags einræð-
isherra,“ segir Kai Bird, sem skrifaði róm-
aðar endurminningar um uppvaxtarár sín
í Ísrael, Egyptalandi og Sádi-Arabíu í
fyrra.
Marokkóski rithöfundurinn Laila Lal-
ami fjallar um mótmælin í grein í blaðinu
The Nation: „Fyrir þeim okkar, sem ólust
upp við einræði, eru mótmælin, sem hafa
kviknað um allan arabaheiminn, eins og
uppfylling mikilla fyrirheita. Þessi fyrir-
heit voru gefin foreldrum okkar og for-
eldrum þeirra, öllum þeim, sem börðust
fyrir sjálfstæði: að við myndum hafa rétt
til að ákveða framtíð okkar. Þess í stað
skópu leiðtogar okkar okkur heim þagnar
og ótta og sögðu okkur að við yrðum að
gæta þess hvað við segðum og hvað við
gerðum. Grafið var undan stofnunum
okkar eða þær lagðar niður. Og í hvert
skipti sem við horfðum til Vesturlanda
eftir hjálp töluðu forsetar þeirra og for-
sætisráðherrar tungum tveim, messuðu
ýmist yfir okkur um lýðræði eða veittu
einræðisherrunum okkar stuðning.“
Þegar mótmælin hófust í Egyptalandi
virtust bandarísk stjórnvöld ætla að vera
við sama heygarðshornið. Mubarak er
„mikilvægur bandamaður“ sagði Barack
Obama Bandaríkjaforseti fyrir rúmri viku.
Bandaríkjamenn snúa við blaðinu
Um miðja nýliðna viku sneru Bandaríkja-
menn hins vegar við blaðinu og sögðu að
valdaskiptin í Egyptalandi þyrftu að hefj-
ast tafarlaust. Þetta var þvert á yfirlýs-
ingar Mubaraks um að fara ætti með hægð
til að tryggja stöðugleika og bíða kosning-
anna, sem halda á í september. „Því fyrr,
sem hægt er að kjósa, því betra,“ sagði
bandaríska utanríkisráðuneytið.
Rétt eins og 1989 kemur mótmæla-
bylgjan í arabalöndunum vestrænum
stjórnvöldum í opna skjöldu. Þá gætti
ákveðinnar tregðu vegna þess að ógern-
ingur var að segja til um hverjar afleiðing-
arnar yrðu af því að austurblokkin hryndi.
Nú heyrast einnig raddir efasemda og hin-
ir svartsýnustu eru þess fullvissir að verði
einræðisherrunum sópað burt taki ísl-
amistarnir völdin og stofni klerkaveldi í
ætt við það, sem reis í Íran þegar Koh-
meini steypti Mohammad Reza Pahlavi
keisara.
Múslimabræðralagið er notað sem Grýla
í Egyptalandi. Mótmælin í Egyptalandi
virðast reyndar ekki sprottin af rótum
þess. Aðalástæðan er einfaldlega að fólk
hefur fengið nóg. Tvær hreyfingar hafa
verið nefndar í sambandi við mótmælin.
Önnur nefnist Æskulýðshreyfingin 6. apr-
íl og er kennd við verkföll, sem breiddust
út 2008 og voru brotin á bak aftur með
valdi 6. apríl það ár. Hinn hópurinn er
kenndur við Khaled Said, bloggara, sem
óeinkennisklæddir lögreglumenn börðu
til bana sumarið 2010.
Mohamed El-Baradei, fyrrverandi for-
ustumaður kjarnorkueftirlitsstofnunar-
innar IAEA, sem fékk friðarverðlaun Nób-
els 2005, hefur verið nefndur sem leiðtogi
stjórnarandstæðinga í Egyptalandi. Hann
geldur fyrir það að hafa ekki búið í land-
inu, en vegna þess að hann stóð uppi í
hárinu á stjórn George W. Bush, fyrrver-
andi Bandaríkjaforseta, þegar umræðan
um gereyðingarvopn í Írak stóð sem hæst
verður hann ekki sakaður um að vera
handbendi Vesturlanda. Sú andstaða
skýrir hins vegar árásir bandarískra
hægrimanna á El-Baradei þessa dagana.
Engin leið er að tryggja að ekki taki eitt
afbrigði harðstjórnar við af öðru hrökklist
einræðisherrar arabalandanna frá völdum
og engin furða að valdhafar í Ísrael séu
uggandi. Það eru hins vegar ekki rök með
því að einræðisherrarnir haldi völdum.
Það er ekki ástæða til að koma í veg fyrir
að almenningur í þessum heimshluta fái
tækifæri til að taka framtíð sína í eigin
hendur. Leiðtogar Vesturlanda verða að
spyrja sig hvort það samræmist gildismati
þeirra að hagsmunir þeirra séu tryggðir
með kúgun og harðstjórn.
Reuters
Dögum saman hafa Egyptar mótmælt og krafist að stjórnin víki. Andstæðingar Hosnis Mubaraks ná einum stuðningsmanna hans.
Hosni Mubarak og Barack Obama heilsast. Nú hefur Obama snúið baki við Mubarak.
Andstæðingar Mubaraks mótmæla í sárum eftir átök við stuðningsmenn hans.
’
Og í hvert skipti sem
við horfðum til Vest-
urlanda eftir hjálp
töluðu forsetar þeirra og
forsætisráðherrar tungum
tveim, messuðu ýmist yfir
okkur um lýðræði eða
veittu einræðisherrunum
okkar stuðning.