SunnudagsMogginn - 06.02.2011, Qupperneq 35

6. febrúar 2011 35
U
ndanfarnar vikur hafa birst ótal greinar í dagblöðunum þar sem
fyrirhuguðum breytingum á lögum, reglugerðum og öðrum ákvæð-
um er varða náttúru landsins og ferðalög um það er mótmælt. Nú er
verið að vinna að frumvarpi til laga um endurskoðun náttúruvernd-
arlaga og laga um vernd friðun og veiðar á villtum fuglum og spendýrum. Þá
liggja á borði umhverfisráðherra tillögur að verndaráætlun um Vatnajökuls-
þjóðgarð.
Allar þessar fyrirhuguðu breytingar skipta verulegu máli fyrir útivistarfólk og
áhugafólk um skógrækt og landgræðslu. Satt best að segja eru sumar þessara til-
lagna sérfræðinga og annarra ráðgjafa stjórnvalda mjög sérstakar svo ekki sé
meira sagt. Stjórn Vatnajökulsþjóðgarðs leggur til að veiðar á heiðagæs verði
takmarkaðar, veiðitími styttur á afmörkuðu svæði. Þess má geta að heiðagæsa-
stofninn er sterkasti stofn veiðidýra hér á Íslandi eða um 380.000 fuglar og við
erum að veiða um 5% úr stofninum. Ástæðan fyrir því að lagt er til að stytta
veiðitímann er meint ungadráp sem ekki hefur tekist að sanna eða leggja fram
nein trúverðug gögn í málinu.
Hér er því um ótrúlega óvönduð vinnubrögð að ræða sem ekki er hægt að una
við. Gróður- og jarðvegseyðing er alvarlegasti umhverfisvandi Íslendinga. Nær
allur skógur og helmingur gróðurþekju tapaðist á 1.100 árum. Aðeins 11%
landsins eru talin lítið sem ekkert rofin.
Skógræktarfólk er afar ósátt við framkomnar tillögur um að notkun innfluttra
trjátegunda verði takmarkaðar eða bannaðar. Fyrstu trjáplöntur af erlendum
uppruna voru gróðursettar á Þingvöllum 1899.
Hákon Bjarnarson skógræktarfræðingur kom heim frá námi 1932 og réðst til
starfa hjá Skógræktarfélagi Íslands. Hákon taldi að nauðsynlegt væri að flytja
hingað til lands erlendar trjátegundir ef árangur ætti að nást í skógrækt hér á
Íslandi. Hákoni var hinsvegar ljóst að gæta yrði varúðar í þessum efnum og taka
yrði tillit til sérstöðu Íslenskrar náttúru. Um þetta efni fjallar hann í tímaritinu
Skógræktarmál 1934.
Hann bendir meðal annars á nauðsyn þess að sækja fræ til innflutnings til
staða með veðurfar sem líkist veðurfari á Íslandi. Vísindamenn og aðrir sér-
fræðingar geta ekki leyft sér að vera í stríði við þjóðina um eins mikilvægan
málaflokk og nýtingu og notkun íslenskrar náttúru.
Íslenskir fræðimenn eru vel menntaðir og án efa gengur þeim gott eitt til.
Ákvarðanir um náttúruvernd og nýtingu náttúrunnar verður að vera víðtæk
sátt um. Ég vil að lokum vitna í umhverfisráðherra Svandísi Svavarsdóttur en
hún skrifaði grein í Fréttablaðið 15. janúar síðastliðinn. Þar fjallar hún um end-
urskoðun náttúruverndarlaga og bendir á að tillögurnar séu á vef ráðuneytisins
og að almenningi sé gefinn kostur á að koma með athugasemdir. Þá segir ráð-
herra: „markmiðið með þessari aðferð er að kalla eftir víðtækum sjónarmiðum
allra þeirra sem láta sig náttúruvernd varða svo að endanlegt frumvarp endur-
spegli eftir fremsta megni þau fjölmörgu sjónarmið sem upp eru“.
Þetta er lofsvert framtak ráðherra og í ljósi breyttra vinnubragða í umhverf-
isráðuneytinu ætti ráðherra að senda verndaráætlun þá sem stjórn Vatnajökuls-
þjóðgarðs hefur látið gera aftur til stjórnarinnar og láta hana vinna nýja áætlun,
en nú í náinni samvinnu við hagsmunaaðila – fólkið í landinu.
Skóræktarfólk er afar ósátt við framkomnar tillögur um að notkun innfluttra trjáteg-
unda verði takmarkaðar eða bannaðar.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Í stríði við
fólkið í landinu
Náttúruvernd
Sigmar B. Hauksson
fljúga inn í bjöllu sína. Í norsku blaði var
birt saga um asna og Volkswagen, sem
hittust á förnum vegi: Asninn spyr
Volkswagninn: „Hvað ert þú eiginlega?“
„Ég er bíll“. „Þá er ég hestur“ var svar
asnans. Umboð fyrir Volkswagen hafði
Hekla hf., eigandi Sigfús Bjarnason Berg-
mann (1913-1967) frá Neðri-Svertings-
stöðum og Rófu (nú Uppsölum). Hann
þótti snemma seigur í viðskiptum og í
Reykjaskóla séður í hnífakaupum óséð.
Það sópaði alltaf að Sigfúsi, manna hæst-
ur, þéttur á velli og þéttur í lund. Ég
mun hafa keypt ca 18 bíla hjá Heklu hf.,
ýmist fyrir fjölskyldu mína, sjálfan mig
eða Völund hf. (Rúgbrauðin). Ég man
ekki nákvæmlega, hvað margar bjöllur
voru framleiddar á sólarhring í Wolfs-
burg, líklega 450 á sólarhring, en hvort
unnið var á tvískiptum vöktum spurði ég
ekki um. En þessi heimsókn var ógleym-
anleg reynsla, að sjá bíl verða til og var
hápunktur ferðarinnar.
V.
Engan Íslending hitti ég í Þýskalandi
nema Vestur-Íslendinginn Þórð Teitsson
(f. 1926) en við vorum gamlir bekkj-
arbræður úr Æfingadeild Kennaraskólans
hjá Steingrími Arasyni (1879-1951) vet-
urinn 1935-1936. Þórður var hress í
bragði að vanda og stakk upp á því, að
við keyptum hótelið, sem hann bjó á,
Hotel Astoria. Gyðingar nokkrir áttu
bygginguna, en til sölu var allur búnaður
og hótelréttindin fyrir DM 200.000 – tvö
hundruð þúsund mörk. Tók ég því ekki
ólíklega að vera með í þessum kaupum,
en spurði Þórð, hvar við ættum að fá
gjaldeyrinn. „Ég redda því,“ svaraði
Þórður. Hótelstjórinn ætlaði að hafa
samband við húseigendurna og áttum
við svo að hitta hann daginn eftir. En þá
var Þórður týndur og spáði hótelstjórinn
því að hann hefði farið til Nürnberg.
Varð ég því af þeirri tign að kallast með-
eigandi í Hotel Astoria í Frankfurt.
VI.
Athygli mína vakti auglýsing víða í
Hannover, en ég var ekki viss um, hvort
þetta væri leikrit eða ópera: „Gewaltnis
Des Schicksal“ stóð þar stórum stöfum.
Þýskan var ekki mín sterka hlið og það
var ekki fyrr en nokkrum áratugum síð-
ar, að ég sá „Vald örlaganna“ í Þjóðleik-
húsinu að það laukst upp fyrir mér, að ég
hafði misst af óperusýningu í Hannover.
Í Hannover keypti ég 5 ávaxtahnífa með
skelplötuskapti og gaf móður minni og
erfði síðar við andlát hennar (Soffía E.
Haraldsdóttir 1902-1962). Ég á einn
hnífinn enn, 53 árum síðar. Spurði
hnífasalinn, sem var nokkuð við aldur,
hvaðan ég væri og sagðist ég vera frá Ís-
landi. „Iceland very good, Germany very
bad, always war every ten years“. Gíf-
urleg svartsýni, sem blessanarlega rætt-
ist ekki.
VII.
Nú leið að lokum Þýskalandsheimsókn-
arinnar. Flogið frá Hannover áleiðis til
Kaupmannahafnar með millilendingu í
Hamborg. Í vegabréfinu góða er stimpl-
að: „Bundesrepublik Deutschland 14.
september ’55. Flughafen Hamburg 10. Í
Kaupmannahöfn urðu fagnaðarfundir,
þegar við Benedikt á Vallá og ég hitt-
umst, hann búinn að sækja nýja Bensinn
til Stuttgart og vöktum við nokkra at-
hygli í fínni hverfum Hafnar, því Bensar
voru sjaldséðir hjá Dönum í þann tíð. Ég
bjó á Hotel Cosmopolite í litlu herbergi,
sem kostaði aðeins tíu krónur nóttin. Var
ég mjög öfundaður af slíkum kjörum.
Hinn 8. október 1955 er svo lagt upp frá
Kaupmannahöfn áleiðis til Leith í Skot-
landi með Gullfossi og komið þangað 10.
október. Dvöl heimil meðan skipið er í
höfn (Forth ports). Komudagur til
Reykjavíkur 13. október 1955. 40 daga
sumarfríi lokið. Eftirminnileg ferð að
baki sem aldrei gleymist.
’
Við hliðið stóðu tveir
verðir vopnaðir
skammbyssum, svo
tryggt væri að menn héldu
sig við vinnuna, en væru
ekki að redda víxlum niðri í
bæ eins og á Mogganum í
gamla daga.